Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы «26» шілдедегі №334 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Қазақстан тарихы»
. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы «26» шілдедегі № 334 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Қазақстан тарихы» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ерекшеліктері. Біліммазмұнынұйымдастырудағыерекшеліктер:
тарихи пәндер арасындағы пәнаралық байланыс іске асырылған. Бұл оқуматериалдарынқайталамауғажәнеҚазақстантарихынәлемдіктарихипроцестерконтекстіндеқарастыруғамүмкіндікбереді;
тарихи ойлау дағдыларын (тарихи процестер мен құбылыстарды зерттеу,талдау,түсіну жәнетүсіндіру)дамытуғабағытталған;
білімалушылардатарихисана,ұлттықжәнежалпыадамзаттыққұндылықтарды дамытуға септігін тигізетін материалдарды зерделеуге ерекшекөңілбөлінген.
«Қазақстантарихы»пәндерібойыншаоқубағдарламасыныңбастымақсаттарыныңбірі–оқушылардыңбойындатарихиойлаудағдыларынқалыптастырумендамытуболыптабылады.Сондықтансабақтаоқушылардың
«тарихиойлау»дағдысынқалыптастыруғамүмкіндікберетінтүрліәдіс-тәсілдерді (белсенді және проблемалық оқыту әдістері, зерттеу, жоба әдістеріт.б.)қолдануұсынылады.«Тарихиойлау»өткензаманныңкез-келгенқұбылысынсолзаманныңконтекстінде,бұрынболғанжәнекейінгітарихиоқиғаларменөзарабайланысындакөру,анықтау,бағалау,талдауқабілетінбілдіреді.Осықабілеткеиеболуарқылыоқушыөткентарихқақатыстыбілімментүсінікке негізделген өзіндік дәлелді ұстанымды қалыптастыра алады. Тарихиойлау дағдылары әрбір сабақта олардың біртіндеп кеңеюі мен прогрессиясынегізіндедамытылуытиіс.Сондықтан,«Қазақстантарихы»пәнінтарихитүсініктернегізінде оқытуұсынылады.
Оқытукелесітүсініктердіңнегізіндеқұрылуытиіс:
өзгерісжәнесабақтастық(мысалы,белгілітарихикезеңдеқоғамқаншалықтыөзгеріске ұшырады)
себеп-салдар(мысалы,белгілітарихикезеңдеқандаймаңыздыфакторлар саясиүдерістерге әсеретті);
дәйек(белгілітарихикезеңніңөнерібізгеқұндылықтар,наным-сенімдер ментехнологиялар туралы қандаймәліметбереалады);
маңыздылық (мысалы, Қазақ хандығының құрылуының тарихи маңызынеде);
интерпретация (мысалы, белгілі бір тарихи оқиғаны түрлі зерттеушілерқалайсипаттайды).
Тарихи түсініктер негізінде оқыту тарихи оқиғалардың мағыналары менмаңыздылығын,үдерістерменоқиғаларды«тезтүсінуге»бағытталған,бұлпәнніңмағынасын терең түсінугекөмектеседі.
Тарихитүсініктергесүйенеотырып,тарихиматериалдардыталдаудыжүзегеасыруұсынылады.Нәтижесінде,білімалушылартекқанапәндікматериалдығанаемес,зерттеупроцестері,дағдыларжәнебіліктерменбайланыстыәдістердіигереді(материалдардыжинауменреттеуәдістері,сұрақтарды құрастыру және дереккөздермен жұмыс жасау процесінде мәселеніқоя білу білігі, сәйкестендіру әдістері мен дереккөздерді сыни бағалауы, зерттеужоспарларынәзірлеу,материалдардыжинақтаужәненәтижелердітексеру).
Белгілібіртарихиконцептілергенегізделгеноқытунақтыоқуматериалыныңнегізіндеоқушылардыңбойындатарихиойлаудағдыларынқалыптастыруғажәнедамытуғабағытталған.Мұндайәдіс,зерттеугенегізделгеноқытуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Сондықтан «Қазақстан тарихы» пәнібойыншаәр тақырыптан кейінзерттеусұрақтарыберілген.
5-9-сыныптарда«Қазақстантарихы»пәнібойыншаҚазақстанқоғамыныңежелгідәуірденбүгінгікүнгедейінгікезеңдегіәлеуметтік,мәдени,саяси,экономикалықсалалардыңнегізгі дамукезеңдеріоқытылады.
Пәндіоқыту–оқумақсаттарынанықтау,оқытумазмұнынасәйкесматериалдардысаралау,оқытудыңтиімдіәдістерінанықтаудықажететеді.
Негізгіортабілімберудеңгейінің5,6,7-сыныптарында«Қазақстантарихы»пәнімазмұнына«Өлкетану»материалдарыкіріктіріліпоқытылады. «Өлкетану»материалдарыноқыту:
білім алушыларда ежелгі дәуірден бастап қазіргі уақытқа дейінгі туғанжераумағындаболыпжатқантарихипроцестердіңнегізгікезеңдеріменерекшеліктері туралы білім қалыптастыруға;
туған өлкенің табиғи байлықтары, тарихи ескерткіштері және мәденинысандарытуралыбілімдерінкеңейту;
туған өлкенің дәстүрлі қолөнері, мәдени және әдеби мұралары мен өңірмақтанышынаайналған адамдартуралыбілімдерінкеңейту;
туған өлкенің бірегей табиғаты, тарихы мен мәдениетіне деген құрметсезімдерінетәрбиелеу;олардықорғауғажауапкершіліктерінарттыруғабағытталған.
Өлкетануматериалдары5,6,7-сыныптарда,яғниәрсыныпта4сағаттан12 сағат көлемінде оқытылады. Өлкетану материалдары оқу бағдарламасыныңбазалықбіліммазмұныменұзақмерзімдіжоспарғаенгізілді.Оқубағдарламасына сәйкес тоқсандағы бөлімдер мен бөлім ішіндегі тақырыптарбойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркінде болғандықтан «Өлкетану»материалдарынәрсыныпбойыншакіріктіріп оқыту ұсынылады.