бет 2/2 Дата 06.01.2022 өлшемі 203,5 Kb. #15864
№ реті Үйірме мүшелерін жылдық жоспармен таныстыру,ұйымдастыру «Жүрегімнің түбіне терең бойла» Абайдың өмірі мен шығармашылығы «Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін» Өлеңдерін оқыту Қазақтың ұлы ақыны мақсаты не еді? «Ескендір» поэмасы. Білімді ақыл иесі Аристотельді үлгі етуі. Ақын көңілі кімдерден қайтты? Абайды әлемге танытқан – Мұхтар Әуезов «Желсіз түнде жарық ай» (табиғат лирикасы ) «Сөз түзелді,, тыңдаушы, сен де түзел» Қара сөздері Абай – Гете – Лермонтов «Қараңғы түнде тау қалғып»
Тест сұрақтары 1. Семейдегі Абай оқыған медресе қайсысы? А) Ғалия; Ә) Ахун – Рахманұлы; Б) Қасым қажы ; В) Ахмет Риза. 2. Абайды әкесі неше жасында оқудан шығартып алды? А) 12; Ә) 13; Б)14; В) 11. 3. Абаймен кездескеннен, дос болған қазақ, атақты әнші, композитор: А) Ақан сері; Ә) Балуан Шолақ; Б) Жаяу Мұса ; В) Біржан сал. 4. Абайдың әжесі Зеренің азан шақырып қойған аты кім? А) Шүкіман; Ә) Күніке; Б) Тоқбала; В) Айғыз. 5. 1876-78 жылдары Абай болыс болған ел: А) Қоңыркөкше; Ә) Матай; Б) Қанжығалы; В) Мұқыр. 6. Абай өзінің алғашқы өлеңдерін кімнің атынан жариялады? А) Ғабитхан; Ә) Байкөкше; Б) Көкбай; В) Күлембай. 7. Абайдың ағасы Тәкежанға арнаған өлеңі: А) «Мәз болады болысың»; Ә) «Әсемпаз болма әрнеге»; Б) «Көзімнің қарасы»; В) «Байсып, паңсып». Абайдың даналық сөздері Сен де бір кірпіш дүниеге, Кетігін тап та бар қалан. Еңбек қылсаң ерінбей, - Тояды қарның тіленбей. Ғашақтың тілі – тілсіз тіл. Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста. Сонда толық боласың елден бөлек. Ғылым таппай мақтанба, Орын таппай баптанба. Өзі өнерсіз өмірден тез суынар. Сақалын сатқан кәріден еңбегін сатқан бала артық. Ғашықтық құмарлық пен – ол екі жол Ақыл мен ғылымды күлкі тоздырады. Өнер-өзі де мал, өнерді үйренбек – ихсан. Еңбек қылсаң қара жер де береді, құр тастамайды. Махаббат, достық қылуға, - Кім де болса тең емес. Өлең-сөздің патшасы, сөз сарасы. Ісім өнсін десең ретін тап.
Абай орыс ақындарынан аударған Пушкиннен аударған шығармалары Лермонтовтан аударған шығармалары Крыловтан аударған шығармалары Некрасовтан аударған шығармалары Евгений Онегин поэмасынан үзінді. Жалпы саны 27 шығарма аударған. Классикалық поэзия – Қыс. Татьянаның Онегинге жазған хаты. Бородино, «Демоннан», Вадимнен аударса Шортан һәм шаян, бақа мен өгіз, есек, ала қойлар. Онегиннің Татьянаға жазған хаты. Лирикалық шығармалары Теректің сыйы, Тұтқындағы батыр. Адамдардың орнына жануарларды қоя отырып, мысал келтіреді. Аңқау болма , еңбек етсең емерсің, бірлік болмай тірлік болмас дегенді айтады. Абай Пушкинді қазақша сөйлетті, қазақ даласындағы махаббат тақырыбын қозғады. Гетені аударған Лермонтовты Абай аудару арқылы өзінің сезімталдығын байқатты, Бородино арқалы тарихи көзқарасы сезіледі.
Абайдың қара сөздерінен. 1- сөзі. АБАЙ – 1.Управляющий (править народом) 2.Скотовод (Умножит ли стадо?) 3.Муллой (богослужения) 4.Воспитатель (Воспитывать детей) 5.Быть ученым (заняться наукой) 2-жүргізуші: Тура тілді кісіні дейміз орыс. Жиреніп, жылмаңдықты демес бұрыс. Жылпылдақтан айрылып, сенісе алмай, Адамдықты жоғалтар ақыр бұл іс. Сенім жоқ сермеңде сырды бұзды Анық таза көрмейміз – досымызды. Орыс халқының рухани мәдениетінің нағыз бағалыларын тауып, таныған шақта абайдың ой-өрісі кеңейді.Абай А.С.Пушкин мен М.Ю.Лермонтовтың,И.А.крыловтың құштар ардақтаушымы болды.1886 жылдан бастап ол крылов,Пушкин,Лермонтовтың шығармаларын қазақ тіліне аударды. 1-жүргізуші: «Ұлылар үндестігі» Ән «Қараңғы түнде тау қалғып» Мұғалімнің сөзі: Өздеріңе мәлім 2006 жыл Қазақстанда Пушкин ескерткішін Ел ордамыз астананың орталығына қойып, ал қазақтың ұлы ақыны Абайдың ескерткіші Мәскеуге қойылып жатыр. Ал енді , балалар А.С. Пушкиннің Евгенй Онегинін қазақ тілінде тыңдап көрейік. (Көрініс: Татьянаның хаты. Онегиннің Татьянаға жауабы.) Достарыңызбен бөлісу:
