Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ғылым комитеті философия, саясаттану және дінтану институты
ІІ тарау. Қазақ ойшылдарының шығармашылығындағы
жүктеу/скачать 1,97 Mb. Pdf көрінісі
|
қазақ философиясы
| ІІ тарау. Қазақ ойшылдарының шығармашылығындағы
тарихи үдерістің зерделенуі әлеуметтік-этикалық қыры, адам мен құдай арасындағы қатынастар басты мәселе екендігі байқалады. Оның шығармашылығында түркі дүниетанымындағы құт-бақыт, қанағатшылдық, киелілік пен кесірлік, адамшылдық және т. б. түсініктер имандылықпен, парасаттылықпен, сүйіспеншілікпен байланыстырылып, адамның рухани болмысы философиялық-теологиялық тұрғыдан пайымдалады. Бесіншіден, буыны бекіп, қата қоймаған тәуелсіз мемлекетіміздің жас азаматтарының бойында отансүйгіштік қасиеттерді егу мен ойында тарихи сананы қалыптастыру барысында Мұхаммед Хайдар Дулати бабамыздың қалдырған әлеуметтік-адамгершілік үлгідегі өсиеттері мен рухани мұрасын терең насихаттап, қалың көпшіліктің игілігіне жарату қажет. Дулати мұрасы жас ұрпақты ізгілікке, жүрек пен жанның тазалығына, білімділікке, имандылыққа, адамгер- шілікке, парасаттылыққа, әсемдік пен әдептілікке тәрбиелеп, тұлға- лық қасиеттер қалыптастыруға өзіндік үлесін қосады, қоғамды зиялылыққа үндейді. Әдебиеттер 1 Дулати М.Х. Тарих-и Рашиди. – Алматы: М.Х. Дулати қоғамдық қоры, 2003. – 41 б. 2 Бабыр Захир ад-дин Мұхаммед. Бабырнама. Қазақша сөйлеткен Байұзақ Қожабекұлы. – Алматы: Ататек, 1993. – 31 б. 3 The Tarikh-i- Rashidi of Mirza Muhammad Haidar Dughlat. A History of the Moghuls of Central Asia. An English version6 ed with commentary6 notes and map by N7 Elias. The translation by E. Denison Ross, London, 1895, 1898, Patna, 1972; Delhi, 1986. 4 Бартольд В.В. Тюрки: двенадцать лекции по истории турецких народов Средней Азии. – Алматы, 1993. – С. 75. 5 Вельяминов-Зернов В.В. Исследования о касимовских царях и царевичах. – СПб, 1864. – Ч.2. – С. 113. 6 Омарбеков Т. Мырза Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-и Рашидиі» // Ақиқат. – 1999. – №2. – 12 б. 7 Мирза Мухаммад Хайдар. Тарих-и Рашиди. Введение, перевод с персидского А. Урунбаева, Р.П. Джалиловой и Л.М. Епифановой. – Ташкент, «Фан» АН РУз, 1996. Екінші басылымы: – Алматы: Санат, 1999. 8 Марғұлан Ә. Қазақтың тұңғыш тарихшысы // Әдебиет және искусство. – 1941. – №4. – 78–87 бб. 9 Плахов В.Д. Традиции и общество. Опыт философско-социологического исследования. – М., 1982. 10 Колеватов В.А. Социальная память и познание. – М., 1984; Ребане Я.К. Принцип социальной памяти. – Филос. науки. – 1977. – № 5. 11 Ерасов Б.С. Социально-культурные традиции и общественное сознание в развивающихся странах Азии и Африки. – М., 1982; В поисках |