Қазақстан Республикасы білім жəне ғылым министрлігі «Кəсіпқор» холдингі» коммерциялық емес акционерлік қоғамы Ж. У. Жубандыкова, З. А. Баймаханова

104 
шығыны 
ментоғыныңжоғ
арылауы 
тұйықталуын тудыратын,болат 
пластиналарының 
оқшауламасының жергілікті 
зақымдануы. 
2.Қысқа тұйықталған контурды 
жасайтын дұрыс емес 
жерлендіру.
3.Беттесетін магнитөткізгіштің 
беттесінде оқшаулағыш 
төсеуіштердің жоқтығы мен
бұзылуы
Магнит 
өткізгіштің 
жоғары 
дірілі 
-Дестеленген 
магнитөткізгішт
ің дыбысы, 
шапшандығы, 
шуылдауы 
қалыпты емес. 
- Беттесетін 
магнит 
өткізгішінде 
жарамсыз 
дыбыс 
1.Магнит өткізгіштің 
нығыздауының əлсіреуі 
2.Бекіту бөлшектерінің 
өздігінен шайқалуы жəне еркін 
тербелуі. 
3.Өзекшелерде немесе 
жармадаболаттың артты 
жағындағы қалған шеткі 
қабықшаларының тербелісі.
4.Беттесулердің
нығыздауының əлсіреуі.
5.Беттесудегі оқшаулағыш 
төсемдердің тесуі немесе 
бұзылуы 
- Белсенді бөлікті 
сырттай тексеру 
- Трансформаторға 
берілетін кернеу көлемін 
тексеру 
Жерлендіруд
ің 
ажыратылу
ы 
- Жоғары 
кернеу кезінде 
трансформаторд
ың ішіндегі 
жарылғаны 
1.Бекітудің əлсіреуі немесе 
жерлендірудіңмеханикалық 
зақымдануы 
-Активті бөлігі алынған
кезде жерлендірудің 
сыртқы карауы 
1.Активті 
бөліктің 
пластиналар 
арасындағы 
жапсарлард
ағы 
саңылаулар 
ұлғайтылды 
2.Беттесетін 
магнит 
өткізгіште 
колонна мен
жарма 
беттеуінде 
төсемдердің 
қалындығы 
артық 
бағаланған 
Қалыпты бос 
жүріс 
шығындар 
кезіндегі бос 
жүріс тоғының 
ұлғаюы 
1.Нашар тегістеу. 
2.IV—VI габариттегі 
трансформаторларда түйіспелі 
магнит өткізгіштегі 
төсемдердің қалыңдығы 1 мм-
ден артық. 
-Бос жүріс 
шығыны мен тогын 
тексеру 
- Активті бөлігі алынған
кезде сыртқы карауы 
Орамдар 
Орамдық 
тұйықталу 
- Газ 
қорғанысының 
ажыратуға 
1. Жеткіліксіз суыту кезінде 
ұзақтық аса жүктелуі мен 
табиғи тозу нəтижесінде 
- Активті бөлікті 
сырттай тексеру 
- Сынау: 

105 
жұмысы (газ-
жанғыш, ақ-сұр 
немесе көк 
түсті). 
- Қалыпты емес 
қыздыру, кейде 
майға тəн жым-
жырту 
сипатымен. 
- Біріншілік 
токтың аз 
ұлғаюы.
- Тұрақты токқа 
жекефазаларды
ң əртүрлі 
кедергілері. 
- 
Дифференциалд
ық, сондай-
ақмаксималдық 
ток 
қорғанысының 
жұмысы, егер 
соңғысы 
біріншілік 
орама жағында 
орнатылса 
(елеулі 
зақымданулар 
кезінде) 
орамдық оқшаулаудың 
бұзылуы. 
2.Қысқа тұйықталу жəне басқа 
да авариялық режимдер кезінде 
орамалардың түрленуі немесе 
деформациясы нəтижесінде 
механикалық зақымданудан 
орамалардың оқшаулануының 
бұзылуы. 
3.Май деңгейінің төмендеуі 
салдарынан орамдарды 
жалаңаштау. 
4.Орамдарды дайындау кезінде 
сымның өзінің немесе сымның 
оқшауламасының байқалмаған 
ақаулары(бұрыштар, ішкі 
раковиналар, нашар 
дəнекерлеу). 
5.Өтпелерді дұрыс емес салуы 
жəне орындауы. 
6.Орамдарды дұрыс емес 
сығымдауы 
тұрақты токқа кедергіні 
өлшеу; фазалардың 
бірінің кезекпен 
тұйықталуымен төмен 
кернеу кезінде үш 
арнайы сынақ;
- төмен кернеуді (10-
20% номиналды) орауға 
жеткізу жолымен ашық 
активті бөлік кезінде 
ораманы анықтау үшін 
күйдіру; зақымданған 
жерде түтін пайда 
болады (орамды 
күйдіргенде өртке қарсы 
қауіпсіздік шараларын 
қолдану қажет).) 
- Порозов іздегішінің 
айналмалы тұйықталуын 
анықтау 
- Салқындатқыш 
құрылғылардың 
жағдайын жəне 
жұмысын тексеру 
- Орамаларды жеке 
фазаларға қосылған 
амперметрлермен 
тексеру 
- Жұлдызбен жалғанған 
кезде орамалардың 
кедергісін 
мегомметрмен өлшеу 
- Үшбұрышқа жалғанған 
кезде сызықтық 
енгізулер арасындағы 
тұрақты ток 
орамдарының 
кедергілерін өлшеу. Бір 
фаза толық үзілген кезде 
екі өлшеудің нəтижелері 
тең. Бұл ретте əрбір 
өлшеу фазаның 
кедергісіне тең. Үзілу 
болған фазаның үшінші 
өлшемі кедергінің Қос 
шамасын береді. 
- Фазаның толық үзілуі 
болған жағдайда оның 
кедергісінің шамасы екі 
басқадан көп болады. 
- Орамдар мен корпус 
арасындағы оқшаулауды 
 
 
Орамаларда 
ғы үзілулер 
Жарылу 
орнында пайда 
болатын доға 
салдарынан газ 
қорғанысының 
жұмысы 
1.Қысқа тұйықталу кезінде 
электродинамикалық күш 
салдарынан немесе нашар 
қосылыстар салдарынан шығу 
ұштарының жануы. 
2.Сымдарды сапасыз 
дəнекерлеу. Орамадағы 
ораманың тұйықталуы 
салдарынан орамдар бөлігінің 
жануы 
 
 
Корпусқа 
сынама 
- Газ, 
максималды ток 
жəне 
дифференциалд
ы 
қорғаныстардың 
жұмысы.
- 
Сақтандырғыш 
құбыр арқылы 
майды шығару 
1.Тозудың немесе 
жарықтардың, тесіктердің, 
сынықтардың, жалаң тегіс емес 
шеттерінің болуы, сондай-ақ 
шаңның, түктердің болуы жəне 
т. б. салдарынан басты 
оқшаулаудың ақаулық болуы. 
2.Цилиндрдің шетін немесе 
нығыздаушы құрылғының 
металл бөліктерінің барьерін 
түрту, соның нəтижесінде 
электр картоннан оқшаулау 

106 
бойынша жүгірткі электр 
разряды туындауы мүмкін. 
3.Май деңгейінің төмендеуі. 
4.Трансформатордың ішіне 
ылғал немесе балшықтың 
түсуі. 
5.Асқын кернеу. 
6.Қысқа тұйықталу кезінде 
орамалардың деформациясы 
мегомметрмен тексеру. 
- Майды талдау жəне 
электрлік беріктікке 
сынау. 
- Белсенді бөлшектерді 
сыртқы тексеру и. 
Ораманың 
фазааралық 
қысқа 
тұйықталуы 
Бұл да 1.Себебі корпусқа сынған 
кездегі сияқты, сонымен қатар: 
бұрылыстардағы тұйықталу, 
кірмелердегі тұйықталу 
-Алынған белсенді 
бөліктегі сыртқы 
тексеру. 
- Мегомметрмен 
тексеру. 
Параллель 
сымдардың 
үздіксіз 
орамдағы, 
оның 
басына 
немесе 
соңына 
жақын 
орамдағы 
тұйықталуы 
-Бос жүрістің 
қалыпты тогы 
кезінде бос 
жүрістің 
ысырабын 
ұлғайту 
1.Айналмалы тұйықталу 
кезіндегі себептер 
-Иілген белсенді бөлігі 
кезінде орамдарды 
оқшаулайтын жерлерді 
сыртқы тексеру. 
- Бос жүрістің шығыны 
мен токтарын фазалық 
өлшеу. 
Транспозиц
ия орнында 
бұрандалы 
орамдағы 
параллель 
сымдардың 
тұйықталуы 
-Қысқа 
тұйықталу 
шығынын 
арттыру 
1.Тұйық контурдағы теңестіру 
токтары 
-Белсенді бөлігі ойылған 
кезде орамдарды қараю 
жəне оқшаулау 
орындарын сыртқы 
тексеру 
- Қысқа тұйықталу 
шығынын фазалық 
өлшеу 
Орам саны 
тең емес 
катушкалар
дың 
параллель 
қосылыстар
ы 
Орамаларды 
теңестіру 
токтарынан 
қыздыру 
1.Параллель тармақтардың 
арасындағы теңестіру токтары 
-Порозов аспабымен 
тексеру. 
- Белсенді бөлігі 
ойылған кезде 
орамдардың 
оқшаулануын қараю, 
күйдіру жəне бұзу 
орындарын сыртқы 
тексеру. 
Орама 
орамында 
бір немесе 
бірнеше 
параллель 
сымдарды 
үзу 
-Қысқа 
тұйықталу 
шығынын, 
сондай-ақ 
кернеу 
тұйықталуын 
арттыру 
1.Орамдардағы үзілу себептері 
бірдей 
-Орамдардың тұрақты 
токқа кедергісін өлшеу. 
- Қысқа тұйықталу 
шығыны мен кернеуін 
өлшеу. 
-Белсенді бөлігі ойылған 
кезде орамдардың 
қараюын, 
қиыстырылуын жəне 
оқшаулауын бұзу 

107 
орындарын сыртқы 
тексеру. 
Қосқыштар 
Түйіспелі 
беттердің 
балқытылу
ы немесе 
жануы 
-Газ 
қорғанысының 
жұмысы, кейде 
дифференциалд
ы жəне ең 
жоғары ток 
қорғанысының 
жұмысы 
1.Конструкцияның немесе 
құрастырудың ақаулары 
(түйіспелерді жеткіліксіз басу 
жəне қысу серіппелерінің 
серпімділігі). 
2.Жақын қысқа тұйықталу 
кезінде туындайтын аса 
токтардан қызып кету 
-Алынған белсенді 
бөліктегі сыртқы 
тексеру. 
- Үзілген жағдайда 
мегомметрмен тексеру. 
- Барлық тармақтарда 
тұрақты ток кедергісін 
өлшеу. 
Фазалар 
немесе 
жекелеген 
тармақтард
ың 
арасындағы 
жабу (ақау 
орамдардың 
фазааралық 
қысқа 
тұйықталуы
на ұқсас) 
 
-Газ, 
дифференциалд
ы жəне 
максималды ток 
қорғанысының 
жұмысы. 
Пайдаланылған 
құбыр арқылы 
майдың шығуы 
1.Асқын кернеу. 
2.Трансформатордың ішіне 
ылғалдың түсуі. 
3.Оқшаулағыш бөліктердегі 
ақаулар (жарықтар, сынықтар 
жəне т.б.) 
-Алынған белсенді 
бөліктегі сыртқы 
тексеру. 
- Мегомметрмен 
тексеру. 
Зақымдануд
ың негізгі 
түрлері 
Зақымдану 
белгілері 
Зақымданудың ықтимал 
себептері 
Зақымдануларды 
анықтау тəсілдері 
ЖОҒАРЫ ВОЛЬТТЫ КІРМЕЛЕР 
Корпусқа 
сынама 
Ең жоғары ток 
жəне 
дифференциалд
ы қорғаныс 
жұмысы 
1.Оқшаулағышта жарықтың 
болуы. 2.Оқшаулағыштың ішкі 
беті ластанған кезде май 
деңгейінің төмендеуі 
-Трансформаторды 
сыртқы тексеру 
- Енгізуді ажырату жəне 
оның оқшаулауын 
мегомметрмен тексеру 
Кірмелер 
арасындағы 
жабу 
Бұл да 
Кірмелерге бөгде заттардың 
түсуі 
Сыртқы тексеру 
Тығыздағы
штардың 
бітеуі 
Тығыздалған 
жерлерде май 
ағуы 
1.Болттардың созылуының 
əлсіреуі. 2.Ақаулық 
тығыздауыш төсеу 
-Сыртқы тексеру 
Кірменің 
сапасыз
армилеуі 
Кірістегі 
армилеу 
орнында май 
ағады 
1.Армилеудегі ақаулар 
(жарықтар жəне т.б.). 
2.Оқшаулағыштың 
фарфорындағы сызат, армилеу 
массасымен жасырын (майдың 
армилеу тігістері арқылы 
бұрау) 
-Сыртқы тексеру. 
-Енгізгеннен кейін 
фарфорды майға 
бірнеше сағатқа 
түсіріңіз, содан кейін 
мұқият шүберекпен 
сүртіңіз, тіс ұнтағын 
тозаңдату жəне 40-50° С 
дейін қыздырыңыз-
жарықтан май шығады 
Фарфор 
кірмелерін 
Жарықтардың 
пайда болуы 
1.Фарфордағы ақау салдарынан 
фарфор сынамасы 
Сыртқы тексеру 

108 

жүктеу/скачать 3,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: