23
амперметрді дұрыс жалғаса алмаса (мысалы, үлкен кедергісі бар элементке
параллель немесе тікелей қоректендіру көзіне), онда амперметр арқылы ток
рұқсат етілген мəннен асып кетуі мүмкін жəне аспап істен шығады.
Тізбек учаскесіндегі кернеуді өлшеу үшін (оның ұшындағы
потенциалдардың айырмасы) зерттелетін учаскеге параллель қосылатын
вольтметрлер қолданылады (9-сурет). Вольтметр шкаласы кернеу
бірліктерінде –
вольттарда (В, мВ, мкВ, кВ) үрленген. Алайда, амперметрге
қарағанда, r в вольтметрінің ішкі кедергісі өлшеуді жүргізетін тізбектің сол
бөлігінің R кедергісіне қарағанда мүмкіндігінше көп болуы тиіс. Олай
болмаған жағдайда аспапты параллель қосу тізбектегі ток күші шамасының
елеулі өзгеруіне жəне соның салдарынан өлшенетін кернеудің елеулі
өзгеруіне əкеледі.
9-сурет. Вольтметрді зерттелетін тізбекке қосу: Е – ЭДС, R – кернеу
өлшенетін резистор.
Вольтметрді өлшеу шектерін кеңейту үшін онымен R
d
қосымша
кедергілерін қамтиды, олардың шамасы ара қатынасынан анықталуы мүмкін
= ( − 1)
(12)
мұндағы n–өлшеу шегінің ұлғаю коэффициенті. Аспап корпусының
ішінде бірнеше қосымша кедергілер мен ауыстырып қосқыштың орналасуы
көпсəулетті вольтметрлерді құрастыруға мүмкіндік береді. Олардың бет
панельдерінде өлшеу шектерінің ауыстырып қосқышымен қатар ауыстырып
қосқыштың қандай да бір жағдайында өлшенуі мүмкін
кернеудің максималды
мəндерін көрсетеді.
Достарыңызбен бөлісу: