Егер адаптация анализаторлардың сезгіштігінің түрлі жағдайларға
байланысты артуының төмендеуінің көрсеткіші болса, сенсибилизация
сезгіштіктің тек артуын ғана көрсететін құбылыс болып табылады.
Сезім мүшелерінің біреуінің әсерінен басқаларының сезгіштігі артып
отырады. Әлсіз тітіркендіргіштер өзімен бірге әсер етіп тұрған басқа
тітіркендіргіштердің сезгіштігін арттырады.
Тітіркендіргіштер сезім мүшелерінің біреуінде ғана түйсік туғызудың
орнына сол сәтте басқа түйсіктердің пайда болуына да жағдай жасайды.
Синестезия – түйсіктердің өзара байланысының мөлшерден тыс дамыған бір
көрінісі.
Түйсіктердің түрлерін үлкен үш топқа бөлуге болады.
1. Сыртқы дүниедегі заттар мен құбылыстардың жеке қасиеттерінің
бейнесі болып табылатын түйсіктер. Бұлардың рецепторлары дененің бетінде
немесе оған жақын орналасқан. Осындай сыртқы анализаторлардың
рецепторларын экстероцептор деп атайды. Оған көру, есту, иіс, дәм, тері
түйсіктері жатады.
2. Ішкі мүшелеріміздің күйін бейнелейтін түйсіктерге түрлі органикалық
түйсіктер жатады. Олардың рецепторларын интероцептер деп атайды.
3. Дене мүшелерінің қозғалысы мен бірқалыпты орналасуын қозғалыс
немесе кинестезиялық түйсіктер хабарлап отырады. Мұның рецепторы
проприоцептор деп аталынады.
Жүйелеудің белгілері
Рецепторлардың
