Қазақстан республикасы бiлiм және ғылым министрлiгi республикалық Ғылыми-педагогикалық кiтапхана
жүктеу/скачать 2,59 Mb. Pdf көрінісі
|
жыл 1.05.1896 -5.05.1945 .* Физика-математика ғылымдарының докторы, Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясының академигi Орынбек Ахметбекұлы Жәутiковтiң туғанына 105 жыл 1.05.1911- 15.05.1989 .* Дүниежүзілік баспасөз күнi. БҰҰ бас Ассамблеясының 1993 жылғы 21 желтоқсандағы шешімімен бұл дата - Дүниежүзілік баспасөз бостандығы күні ретінде атап өтіледі. Дүниежүзілік СПИД құрбандарын еске алу күнi. Педагогика ғылымдарының кандидаты, әдiскер Бувихан Алахунованың туғанына 85 жыл 5.05.1931-16.03.2013 .* Отан қорғаушылар күні.* Үнді елінің жазушысы, педагог, қоғам қайраткері, пәлсапашы Рабиндранат Тагордың туғанына 155 жыл (7.05.1861-1941) 9 8 мамыр 9 мамыр 15 мамыр 18 мамыр 18 мамыр 20 мамыр 21 мамыр 23 мамыр 24 мамыр Дүниежүзілік Қызыл Жарты Ай мен Қызыл Крест күнi. Қызыл Крест қозғалысы 1863 жылы жарақат алғандарға көмек көрсету бойынша Халықаралық Комиссия құрылған кезде пайда болды. Алғашқы кезде оның қызметі соғыста зардап шеккен әскерлерді емдеуге жұмсалған. 1864 жылы 22 тамызда Швейцарияда Жан Анри Дюнанның ұсынысы бойынша ұрыс алаңында жарақат алғандардың өмірін жақсарту бойынша конвенцияға қол қойылды. Конвенцияда дәрігерлер мен медқызметкерлердің ерекше әмбебап белгісі болу керектігі көрсетілді. Оның символы ретінде ақ фондағы қызыл крест белгісі таңдалды. Қызыл крест осылай пайда болды. 1906 жылы Осман империясында мұсылман елдеріндегі Қызыл Крестің баламасы ретінде Қызыл Жарты ай қайырымдылық ұйымы пайда болды. Қызыл крест және Қызыл жарты ай ұйымдарының басында Женевадағы штаб-пәтері бар Халықаралық Комитет тұрды. Ұлы Отан соғыcындағы Жеңіс күні.* Халықаралық отбасы күнi. Бұл атаулы күн 1993 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының қарарымен 15 мамыр күні деп бекітілген еді. Бұл күн әртүрлі мемлекеттердің қауымдастығының назарын отбасының көптеген проблемаларына аударту үшін белгіленген болатын. Халықаралық мұражайлар (музейлер) күні. 1977 жылы Халықаралық музейлер Кеңесінің 11-конференциясында 18 мамыр «Халықаралық музей күні» болып белгіленді. 2002 ж. мамыр айынан бастап «Қазақстан музейлері» журналы шыға бастады. Бұл күні мұражайлар келушілерге тегін қызмет көрсетеді. Ақын, қоғам қайраткерi, Қазақ КСР мемлекеттiк сыйлығының лауреаты Олжас Сүлейменовтiң туғанына 80 жыл 18.05.1936 . Филология ғылымдарының кандидаты, профессор, немiс тiлi оқулықтарының авторы Мұхтар Ғалиұлы Арыновтың туғанына 80 жыл 20.05.1936-10.09.1995 .* Мәдениет және өнер қызметкерлерінің күні. ҚР Үкіметінің 2013 ж. 22 қараша № 698 Жарлығы бойынша, бұл күн жыл сайын 21 мамыр күні аталып өтіледі. Филология ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан білім беру ісінің үздігі, Халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінің ректоры (1992-1997), Әділ Құрманжанұлы Ахметовтың туғанына 75 жыл (23.5.1941)*. Славян жазбасы, ағарту және мәдениет күнi. Бұл күн 1995 жылдан бастап 24 мамырда атап өтіледі. Кирилл мен Мефодий негізін салған славян алфавитін қазір көптеген елдер пайдаланады. 10 25 мамыр 27 мамыр 30 мамыр 31 мамыр 1 маусым 2 маусым 2 маусым 4 маусым 5 маусым 9 маусым 9 маусым 12 маусым 15 маусым 18 маусым 22 маусым Соңғы қоңырау.* Педагогика ғылымдарының докторы, профессор Григорий Абрамович Умановтың туғанына 85 жыл 27.05.1931 .* Педагогика ғылымдарының докторы, профессор Асқарбек Қабыкенұлы Құсайыновтың туғанына 65 жыл 30.05.1951 .* Саяси қуғын-сүргiн құрбандарын еске алу күнi.* Маусым Халықаралық балаларды қорғау күнi.* Филология ғылымдарының докторы, қазақ мектебіне арналған орыс тілінің стилистикасы туралы еңбектердің авторы Бениамин Семенович Мучниктiң туғанына 80 жыл 2.06.1936 . Қазақ КСР Халық комиссарлар Кеңесiнiң 1926 ж. 2 маусымдағы қаулысы бойынша Қазақ халық ағарту институты Қазақ жоғары педагогикалық институты болып өзгертiлдi 2.06.1926 . Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері күні* Дүниежүзілік тіршілік өрісін қорғау күні-Экологтар күні.* Тарих ғылымдарының докторы, Жоғары мектеп академиясының академигi, Қазақ бiлiм академиясының президентi Өмiрзақ Озғанбаевтың туғанына 75 жыл 9.06.1941 .* Халықаралық мұрағаттар күні. 1948 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен Халықаралық мұрағаттар кеңесі құрылған. Осы кеңестің 60 жылдығына орай, 2007 жылы алғаш рет осы күн аталып өтті. Содан бері 9 маусым Халықаралық мұрағаттар күні деп белгіленді. Бала еңбегін пайдалануға қарсы бүкіләлемдік күрес күні. 2002 жылдың 3-20 маусым күндері аралығында өткен Халықаралық еңбек ұйымы Бас конференциясы сессиясының шешімімен жыл сайын атап өтіледі. Бұл күн, әлемде кеңінен жүргізіле бастаған бала еңбегін пайдалануға тыйым салу қозғалысына назар аударту мақсатында белгіленді . Педагогика ғылымдарының докторы, профессор Хасен Қуандықұлы Арғыновтың туғанына 90 жыл 15.06.1926 – 24.11.1990 .* Филология ғылымдарының докторы, түрколог Ғұбайдолла Айдаровтың туғанына 95 жыл 18.06.1921-2001 .* Тарих ғылымдарының докторы, профессор, көп жылдар Өскемен педагогикалық институтында оқытушы болған Николай Владимирович Алексеенконың туғанына 85 жыл 22.06.1931-19.05.2009 . Ол туралы орыс тiлiндегi күнтiзбектi қараңыз. 11 23 маусым 26 маусым 26 маусым 4 шілде 6 шілде 6 шілде 15 шілде 27 шілде Халықаралық Олимпиада күні. 1948 жылдың қаңтар айында Санкт-Морицте өткен ХОК-тің 48-ші сессиясы кезінде Халықаралық олимпиада комитеті жыл сайын 23 маусым күні мерекелеуді шешті. 1967 жылы Халықаралық олимпиада комитеті 23 маусымды - Халықаралық Олимпиада күні деп атады. Педагог, қоғам қайраткерi, Қазақ КСР Оқу министрi (1974- 1987) Қожахмет Балахметұлы Балахметовтың туғанына 90 жыл 26.06.1926 .* Халықаралық нашақорлыққа қарсы күрес күнi. Бұл күнді 1987 жылы 26 маусым күні БҰҰ Бас Ассамблеясы бекітк Маусым айының үшінші жексенбісі – медицина қызметкерлерінің күні. КСРО кезінен бастап осы мейрам Ресей, Қазақстан, Белорус, Украина және Молдовада атап өтіледі. Маусым айының үшінші жексенбісі – Халықаралық әкелер күні. Халықаралық әкелер күнін әлемнің 52 елі маусымның үшінші жексенбісінде атап өтеді. Жалпы әкелер күні ХХ ғасырдың басынан бері аталып келе жатыр. Бұл күні отбасылық кештер әке мен балаға арналады, сонымен бірге ұрпақтың құрметі ретінде жасы үлкен ер адамдарға құрмет көрсетіліп, еске алу кештері ұйымдастырылады.Алғаш рет Әке күні 1910 жылы 19 мусымда АҚШ –та өткізілді. 2010 жылы бұл мерекеге 100 жыл толды. Маусым айының соңғы жексенбісі – Қазақстан Республикасының баспасөз күні. 28 маусым күні Бұқаралық ақпарат құралдары туралы алғашқы Қазақстан заңына қол қойылған, сол себепті 1997 жылдан бастап, айдың соңғы жексенбісі мереке болып атап өтіледі. Маусым айының аяғы – мектеп бітірушілер кеші.* Шiлде РСФСР Оқу министрлiгiнiң қабылдаған «Балалар бақшасы тәрбиешiсiне арналған» Уставына 80 жыл 4.07.1936 . Астана күні.* «Жас ұлан» ұйымының құрылған күні.* Алаш қайраткерi, ғалым, жазушы, журналист, педагог Қошмұхамбет Қошке Дүйсебайұлы Кемеңгеровтың туғанына 120 жыл 15.07.1896 - 21.11.1937 .* Қазақтың тұңғыш ғарышкерi, Қазақстан Республикасының ұшқыш-ғарышкерi, техника ғылымдарының докторы, профессор, Кеңес Одағының Батыры, Қазақстан Республикасының «Халық Қаһарманы» Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкiровтiң туғанына 70 жыл 27.07.1946 . 12 31 шілде 1 тамыз 1 тамыз 7 тамыз 12 тамыз 13 тамыз 18 тамыз 29 тамыз 30 тамыз 31 тамыз 1 қыркүйек 5 қыркүйек Қазақстандық жазушы Иван Петрович Шуховтың туғанына 110 жыл 31.07.1906-30.04.1977 . Тамыз Халықаралық балаларды сауықтыру лагері күні.* 1 тамыз – 30 қыркүйек аралығында «Мектепке жол» республикалық қайырымдылық акциясы* Ғалым-әдiскер, мектеп жасына дейінгі балалар тәрбиесіне арналған еңбектердің авторы, филология ғылымдарының кандидаты, «Қазақ КСР-інің еңбек сіңірген мұғалімі» Бәшен Баймұратованың туғанына 90 жыл 7.08.1926 .* Халықаралық жастар күні. 1999 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы Жастар істері жөніндегі министрлердің Дүниежүзілік конференциясының тамыздың 12-сін Халықаралық жастар күні деп жариялау туралы ұсынысын қолдады. 2000 жылдан бастап бұл күн әртүрлі елдерде мерзімді түрде атап өтілуде. Мақсаты – әлемдегі жастардың жетістіктерін атау, жастардың қоғамды нығайту, жергілікті қауымдастықтарды дамыту ісіне қатысуға ынталандыру, жастардың арасындағы ерікті қызметті насихаттау. Ең алғаш Жастар күні 2000 жылы тойланды. Тіл білімі маманы, филология ғылымдарының докторы, белгілі қоғам қайраткері, қазақ тілінің күрескері Асылы Әлиқызы Османованың туғанына 75 жыл (13.8.1941)*. Тарих ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы әлеуметтiк ғылымдар академиясының академигi Мәмбет Құлжабайұлы Қойгелдиевтiң туғанына 70 жыл (18.08.1946) Қазақстан Республикасы Президентiнiң «Семей ядролық сынақ полигонын жабу туралы» жарлығына 25 жыл 29.08.1991 . Қазақстан Республикасының Конституция күні.* Филология ғылымдарының докторы, әдебиет зерттеушiсi, аудармашы, профессор Евгения Васильевна Лизунованың туғанына 90 жыл 31.08.1926-1993 .Ол туралы орыс тiлiндегi күнтiзбектен қараңыз. Тамыз айының ортасы – «Жол ашар» акциясы* Тамыз айының ортасы – Тамыз мәслихаты.* Тамыз айының үшінші жексенбісі – Спорт және туризм күні.* Қыркүйек Бiлiм күнi.* Тарих ғылымдарының докторы, профессор Ғазиз Әбiшұлы Әбiшевтiң туғанына 100 жыл 5.09.1916-8.10.1982 .* 13 5 қыркүйек 8 қыркүйек 14қыркүйек 16 қыркүйек 21қыркүйек 27қыркүйек 1 қазан 1 қазан 4 қазан 5 қазан 9 қазан Бүкiлодақтық коммунистiк большевиктер партиясы Орталық Комитетiнiң «Бастауыш және орта мектеп туралы» қаулысының қабылданғанына 85 жыл 1931 . Халықаралық сауаттандыру күні. Тегеранда 1965 жылдың қыркүйегінде өткен «Білім министрлерінің Бүкіләлемдік сауатсыздықты жою жөніндегі конференциясының» ұсынысы бойынша ЮНЕСКО 1966 жылдан бастап Халықаралық сауаттандыру күнін өткізуді жариялады. Қыркүйектің 8-і - осы конференцияның салтанатты ашылған күні. Бұл күн ЮНЕСКО іс-қимылының басты салаларының бірі болып табылатын сауаттандыру жөніндегі қоғам күш-жігерін жандандыруға шақырады. Филология ғылымдарының докторы, профессор Фатима Машанбекқызы Мұсабекованың туғанына 90 жыл 14.09.1926-4.04.1988 .* Алматы шет тiлдерi институтының қазiргi Абылай хан атындағы Халықаралық қатынастар және әлем тiлдерi университетiнiң құрылғанына 75 жыл 16.09.1941 . Дүниежүзілік бейбітшілік күні.* Дүниежүзілік туризм күні .* Қыркүйектің екінші жексенбісі – отбасы күні* Қыркүйектің үшінші жексенбісі – Қазақстан халықтарының тілдері күні.* Қыркүйектің үшінші жексенбісі - Ана күні деп белгіленді Бұл мереке әр елде әр уақытта тойланады. Бұл күн 2012 жылдан бастап, Президент Н.Назарбаевтың Жарлығымен қыркүйектің үшінше жексенбісі күні тойланатын болды. Бұл күні тек аналарды құттықтайды. Қыркүйектің соңғы жексенбісі –Еңбек күні. ҚР Үкіметінің 2013 ж. 22 қараша № 698 Жарлығы бойынша, бұл күн қыркүйек айының соңғы жексенбісінде аталып өтіледі Қазан Халықаралық қарттар күнi. БҰҰ Бас Ассамблеясы 1990 жылы 14 желтоқсанда 1 қазанды қарттар күні етіп бекітті. Бұл күні қарттардың құқығын қорғау мақсатында конференциялар, басқа да қайырымдылық шаралары өткізіледі. Халықаралық музыка күні.* Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясының академигі, физика-математика ғылымдарының докторы, профессор Өмірзақ Махмұтұлы Сұлтанғазиннің туғанына 80 жыл (4.10.1936-2005) Мұғалімдер күні – Сынып жетекшісі күні.* Дүниежүзілік пошта күні. 14 10 қазан 10 қазан 10 қазан 15 қазан 15 қазан 15 қазан 18 қазан 23 қазан 24 қазан 2 қараша 2 қараша Дүниежүзілік жастар күнi. Ақын Қасым Рақымжанұлы Аманжоловтың туғанына 105 жыл 10.10.1911-17.01.1955 . Филология ғылымдарының докторы, профессор Қазақстан педагогикалық ғылымдар академиясының академигі, Қазақстан Республикасының білім беру ісінің құрметті қызметкері Тұрсын Сыдықовтың туғанына 75 жыл (10.10.1941)* Алматы қаласының «Кітапханалар күні» заңды түрде бекітілмеген. Бұл күн Алматы қаласының әкімшілігінің бастамасымен 1999 жылдан бері Алматы қаласында 15 қазан күні өткізіліп келеді. Ауыл әйелдерінің халықаралық күні Біріккен Ұлттар Ұйы- мының шешімімен 2008 жылдан бері қазан айының 15-і күні аталып өтеді. Датаны белгілеудегі БҰҰ Бас Ассамблеясының мақсаты – ауылдық елді мекендердегі әйел адамдардың тұрмыстық жағдайларын жақсарту. Бұл туралы арнайы резо- люция да қабылданған. Мұндай құжат әр екі жыл сайын қабыл- данады. Педагог, филология ғылымдарының докторы, профессор, әдебиет зерттеушi, Есмағамбет Самұратұлы Ысмайловтың туғанына 105 жыл 15.10.1911-29.09.1966 .* Рухани келісім күні.* Халықаралық мектеп кітапханаларының күні.* Халықаралық Біріккен Ұлттар Ұйымы күні. Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының күшіне енуінің бір жылдығы — 1945 жылғы 24 қазан күні. 1948 жылдан бастап 24 қазан Біріккен Ұлттар Ұйымы күні ретінде тойланады. Дәстүр бойынша ол әлемде Ұйымның жетістіктері мен мақсаттарына арналған мәжілістер, пікірталастар мен көрмелер ұйымдастырумен атап өтіледі. Қазан айының бірінші дүйсенбісі – Халықаралық дәрігерлер күні. Бұл күнді дүниежүзі дәрігерлерінің ынтымақ күні ретінде Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұйғарымымен атап өтіледі. Қараша Қазақ халқының аса көрнектi қоғам қайраткерi, ғұлама ағартушы, жаңашыл педагог, этнограф, публицист, жазушы Ыбырай Алтынсариннiң туғанына 175 жыл 2.11.1841- 30.07.1889 .* Бiлiм беру саласында көп жылдар еңбек еткен, қазақ мектебiне арналған оқулықтар мен әдiстемелiк құралдар жазған Анастасия Федоровна Нармұхамедованың туғанына 90 жыл 2.11.1921 . Ол туралы орыс тiлiндегi күнтiзбектен қараңыз. 15 5 қараша 5 қараша 5 17 қараша 7 қараша 7 қараша 7 қараша 8(19)қараша 10 қараша 10 қараша 11 қараша 15 қараша 15 қараша 16 қараша 16 қараша Ақын, Қазақстанның халық жазушысы, филология ғылымдарының докторы, Гуманитарлық ғылымдар академиясының академигi Тұрсынхан Абдрахманованың туғанына 95 жыл 5.11.1921-11.10.2003 . Күзгі демалыс (5-13 қараша).* Психолог, балалар психологиясы жайлы көптеген кiтаптардың авторы Лев Семенович Выготскийдiң туғанына 120 жыл 5 17 .11.1896-11.06.1934 . «Балдәурен» Республикалық оқу-сауықтыру орталығының құрылған күні*. Қоғам қайраткері, заңгер Алашорда өкіметін құруға белсене қатысқан Жақып Ақбаевтың туғанына 140 жыл (7.11.1876- 1934) Химия ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Ғылым академиясының академигі, Қазақстанның еңбек сіңірген ғылыми қайраткері, Қазақ Мемлекеттік университетінің ректоры (1986-1988), Еділ Ерғожаұлы Ерғожиннің туғанына жүктеу/скачать 2,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|