Қазақстан республикасы бiлiм және ғылым министрлiгi республикалық Ғылыми-педагогикалық кiтапхана



Pdf көрінісі
бет2/33
Дата28.01.2017
өлшемі2,59 Mb.
#2869
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33

жыл 

1.05.1896 -5.05.1945

.* 
Физика-математика 
ғылымдарының 
докторы, 
Қазақстан 
Республикасы  Ғылым  Академиясының  академигi  Орынбек 
Ахметбекұлы  Жәутiковтiң  туғанына  105  жыл 

1.05.1911-
15.05.1989

.* 
Дүниежүзілік  баспасөз  күнi.  БҰҰ  бас  Ассамблеясының  1993 
жылғы  21  желтоқсандағы  шешімімен  бұл  дата  -  Дүниежүзілік 
баспасөз бостандығы күні ретінде атап өтіледі.  
Дүниежүзілік СПИД құрбандарын еске алу күнi
Педагогика  ғылымдарының  кандидаты,  әдiскер  Бувихан 
Алахунованың туғанына 85 жыл 

5.05.1931-16.03.2013

.* 
Отан қорғаушылар күні.* 
Үнді  елінің  жазушысы,  педагог,  қоғам  қайраткері,  пәлсапашы 
Рабиндранат Тагордың туғанына 155 жыл (7.05.1861-1941) 
 


 
8 мамыр 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9 мамыр 
15 мамыр 
 
 
 
 
18 мамыр 
 
 
 
 
 
18 мамыр 
 
 
20 мамыр 
 
 
21 мамыр 
 
 
23 мамыр 
 
 
 
24 мамыр 
 
 
 
Дүниежүзілік  Қызыл  Жарты  Ай  мен  Қызыл  Крест  күнi
Қызыл Крест қозғалысы 1863 жылы жарақат алғандарға көмек 
көрсету  бойынша  Халықаралық  Комиссия  құрылған  кезде 
пайда  болды.  Алғашқы  кезде  оның  қызметі  соғыста  зардап 
шеккен әскерлерді емдеуге жұмсалған. 1864 жылы 22 тамызда 
Швейцарияда  Жан  Анри  Дюнанның  ұсынысы  бойынша  ұрыс 
алаңында  жарақат  алғандардың  өмірін  жақсарту  бойынша 
конвенцияға  қол  қойылды.  Конвенцияда  дәрігерлер  мен 
медқызметкерлердің  ерекше  әмбебап  белгісі  болу  керектігі 
көрсетілді.  Оның  символы  ретінде  ақ  фондағы  қызыл  крест 
белгісі таңдалды. Қызыл крест осылай пайда болды. 1906 жылы 
Осман  империясында  мұсылман  елдеріндегі  Қызыл  Крестің 
баламасы  ретінде  Қызыл  Жарты  ай  қайырымдылық  ұйымы 
пайда  болды.  Қызыл  крест  және  Қызыл  жарты  ай 
ұйымдарының 
басында 
Женевадағы 
штаб-пәтері 
бар 
Халықаралық Комитет тұрды.  
Ұлы Отан соғыcындағы Жеңіс күні.* 
Халықаралық  отбасы  күнi.  Бұл   атаулы  күн    1993 
жылы   Біріккен  Ұлттар  Ұйымы  Бас  Ассамблеясының 
қарарымен  15  мамыр  күні  деп  бекітілген  еді.  Бұл  күн  әртүрлі 
мемлекеттердің 
қауымдастығының 
назарын 
отбасының 
көптеген проблемаларына аударту үшін  белгіленген болатын. 
Халықаралық  мұражайлар  (музейлер)  күні
 
1977  жылы  
Халықаралық  музейлер  Кеңесінің  11-конференциясында  18 
мамыр  «Халықаралық  музей  күні»  болып  белгіленді.  2002  ж. 
мамыр  айынан  бастап  «Қазақстан  музейлері»  журналы  шыға 
бастады.  Бұл  күні  мұражайлар  келушілерге  тегін  қызмет 
көрсетеді. 
Ақын,  қоғам  қайраткерi,  Қазақ  КСР  мемлекеттiк  сыйлығының  
лауреаты  Олжас  Сүлейменовтiң  туғанына  80  жыл 

18.05.1936


Филология  ғылымдарының  кандидаты,  профессор,  немiс  тiлi 
оқулықтарының  авторы  Мұхтар  Ғалиұлы  Арыновтың 
туғанына 80 жыл 

20.05.1936-10.09.1995

.* 
Мәдениет  және  өнер  қызметкерлерінің  күні.  ҚР  Үкіметінің 
2013  ж.  22  қараша  №  698  Жарлығы  бойынша,  бұл  күн  жыл 
сайын 21 мамыр күні аталып өтіледі. 
Филология  ғылымдарының  докторы,  профессор,  Қазақстан 
білім  беру  ісінің  үздігі,  Халықаралық  қатынастар  және  әлем 
тілдері 
университетінің 
ректоры 
(1992-1997), 
Әділ 
Құрманжанұлы Ахметовтың туғанына 75 жыл (23.5.1941)*. 
Славян  жазбасы,  ағарту  және  мәдениет  күнi.  Бұл  күн  1995 
жылдан бастап  24 мамырда атап өтіледі. Кирилл мен Мефодий  
негізін  салған  славян  алфавитін  қазір  көптеген  елдер 
пайдаланады. 

10 
 
25 мамыр 
27 мамыр 
 
30 мамыр 
 
31 мамыр 
 
 
1 маусым 
2 маусым 
 
 
 
2 маусым 
 
 
 
4 маусым 
5 маусым 
9 маусым 
 
 
 
9 маусым 
 
 
 
 
12 маусым 
 
 
 
 
 
15 маусым 
 
 
18 маусым 
 
22 маусым 
 
 
 
 
Соңғы қоңырау.* 
Педагогика  ғылымдарының  докторы,  профессор  Григорий 
Абрамович Умановтың туғанына 85 жыл 

27.05.1931

.* 
Педагогика  ғылымдарының  докторы,  профессор  Асқарбек 
Қабыкенұлы Құсайыновтың туғанына 65 жыл 

30.05.1951

.* 
Саяси  қуғын-сүргiн құрбандарын еске алу күнi.* 
 
                                    Маусым 
Халықаралық  балаларды  қорғау күнi.* 
Филология  ғылымдарының  докторы,  қазақ  мектебіне  арналған 
орыс  тілінің  стилистикасы  туралы  еңбектердің  авторы 
Бениамин  Семенович  Мучниктiң  туғанына  80  жыл 

2.06.1936


Қазақ  КСР  Халық  комиссарлар  Кеңесiнiң  1926  ж.                        
2  маусымдағы  қаулысы  бойынша  Қазақ  халық  ағарту 
институты  Қазақ  жоғары  педагогикалық  институты  болып  
өзгертiлдi 

2.06.1926


Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері күні*  
Дүниежүзілік тіршілік өрісін қорғау күні-Экологтар күні.* 
Тарих 
ғылымдарының 
докторы, 
Жоғары 
мектеп 
академиясының  академигi,  Қазақ  бiлiм  академиясының 
президентi  Өмiрзақ  Озғанбаевтың  туғанына  75  жыл 

9.06.1941

.* 
Халықаралық мұрағаттар күні.  1948 жылы ЮНЕСКО-ның 
шешімімен Халықаралық  мұрағаттар кеңесі құрылған.  Осы 
кеңестің 60 жылдығына орай, 2007 жылы  алғаш рет осы күн 
аталып өтті.  Содан бері 9 маусым  Халықаралық мұрағаттар 
күні деп  белгіленді. 
Бала еңбегін пайдалануға қарсы  бүкіләлемдік күрес күні.  
2002  жылдың  3-20  маусым  күндері  аралығында  өткен 
Халықаралық  еңбек  ұйымы  Бас  конференциясы  сессиясының 
шешімімен  жыл  сайын  атап  өтіледі.  Бұл  күн,  әлемде  кеңінен 
жүргізіле  бастаған  бала  еңбегін  пайдалануға  тыйым  салу 
қозғалысына назар аударту мақсатында белгіленді

Педагогика  ғылымдарының  докторы,  профессор  Хасен 
Қуандықұлы  Арғыновтың  туғанына  90  жыл 

15.06.1926  –
24.11.1990

.* 
Филология  ғылымдарының  докторы,  түрколог  Ғұбайдолла 
Айдаровтың туғанына 95 жыл 

18.06.1921-2001

.* 
Тарих  ғылымдарының  докторы,  профессор,  көп  жылдар 
Өскемен  педагогикалық  институтында  оқытушы  болған 
Николай  Владимирович  Алексеенконың  туғанына  85  жыл 

22.06.1931-19.05.2009

Ол туралы орыс тiлiндегi күнтiзбектi 
қараңыз

11 
 
23 маусым 
 
 
 
 
 
26 маусым 
 
 
26 маусым 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4 шілде 
 
6 шілде 
6 шілде 
15  шілде 
 
 
27 шілде 
 
 
 
 
 
Халықаралық Олимпиада күні. 1948 жылдың қаңтар айында 
Санкт-Морицте  өткен  ХОК-тің  48-ші  сессиясы  кезінде 
Халықаралық  олимпиада  комитеті  жыл  сайын  23  маусым  күні 
мерекелеуді  шешті.  1967  жылы  Халықаралық  олимпиада 
комитеті  23  маусымды  -  Халықаралық  Олимпиада  күні  деп 
атады. 
Педагог,  қоғам  қайраткерi,  Қазақ  КСР  Оқу  министрi  (1974-
1987)  Қожахмет  Балахметұлы  Балахметовтың  туғанына  90 
жыл 

26.06.1926

.* 
Халықаралық  нашақорлыққа  қарсы  күрес  күнi.  Бұл  күнді 
1987 жылы  26 маусым күні БҰҰ Бас Ассамблеясы бекітк 
Маусым 
айының 
үшінші 
жексенбісі 
–  медицина 
қызметкерлерінің  күні.  КСРО  кезінен  бастап  осы  мейрам   
Ресей,  Қазақстан,  Белорус,  Украина  және  Молдовада  атап 
өтіледі. 
Маусым айының үшінші жексенбісі – Халықаралық әкелер 
күні.
 
Халықаралық  әкелер  күнін  әлемнің  52  елі  маусымның 
үшінші  жексенбісінде  атап  өтеді.  Жалпы  әкелер  күні  ХХ 
ғасырдың басынан бері аталып келе жатыр. Бұл күні отбасылық 
кештер  әке  мен  балаға  арналады,  сонымен  бірге  ұрпақтың 
құрметі  ретінде  жасы  үлкен  ер  адамдарға  құрмет  көрсетіліп, 
еске  алу  кештері ұйымдастырылады.Алғаш  рет  Әке  күні   1910 
жылы 19 мусымда АҚШ –та өткізілді. 2010 жылы бұл мерекеге 
100 жыл толды. 
Маусым 
айының 
соңғы 
жексенбісі 
– 
Қазақстан 
Республикасының  баспасөз  күні.  28  маусым  күні  Бұқаралық 
ақпарат  құралдары    туралы    алғашқы  Қазақстан  заңына  қол 
қойылған,  сол  себепті  1997  жылдан  бастап,  айдың  соңғы 
жексенбісі  мереке болып атап өтіледі. 
Маусым айының аяғы – мектеп бітірушілер кеші.* 
 
                                        Шiлде 
РСФСР  Оқу  министрлiгiнiң  қабылдаған  «Балалар  бақшасы 
тәрбиешiсiне арналған» Уставына 80 жыл 

4.07.1936


Астана күні.* 
«Жас  ұлан»  ұйымының құрылған күні.* 
Алаш  қайраткерi,  ғалым,    жазушы,  журналист,  педагог 
Қошмұхамбет 

Қошке

 
Дүйсебайұлы 
Кемеңгеровтың 
туғанына 120 жыл

15.07.1896 - 21.11.1937

.* 
Қазақтың  тұңғыш  ғарышкерi,  Қазақстан  Республикасының 
ұшқыш-ғарышкерi, 
техника 
ғылымдарының 
докторы, 
профессор, 
Кеңес 
Одағының 
Батыры, 
Қазақстан 
Республикасының «Халық Қаһарманы»  Тоқтар  Оңғарбайұлы 
Әубәкiровтiң туғанына 70 жыл 

27.07.1946



12 
 
31 шілде 
 
 
1 тамыз 
1 тамыз 
 
7 тамыз 
 
 
 
12 тамыз 
 
 
 
 
 
 
 
 
13 тамыз 
 
 
18 тамыз 
 
 
 
29 тамыз 
 
 
30 тамыз 
31 тамыз 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1 қыркүйек 
5 қыркүйек 
 
 
Қазақстандық  жазушы  Иван  Петрович  Шуховтың  туғанына 
110 жыл 

31.07.1906-30.04.1977


                                       Тамыз 
Халықаралық балаларды сауықтыру лагері күні.* 
1 тамыз – 30 қыркүйек аралығында «Мектепке жол» 
республикалық қайырымдылық акциясы* 
Ғалым-әдiскер,    мектеп  жасына  дейінгі  балалар  тәрбиесіне 
арналған  еңбектердің  авторы,  филология  ғылымдарының 
кандидаты,  «Қазақ  КСР-інің  еңбек  сіңірген  мұғалімі»  Бәшен 
Баймұратованың туғанына 90 жыл 

7.08.1926

.* 
Халықаралық жастар күні. 1999 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы 
Жастар 
істері 
жөніндегі 
министрлердің 
Дүниежүзілік 
конференциясының  тамыздың  12-сін  Халықаралық  жастар 
күні     деп  жариялау  туралы  ұсынысын  қолдады.  2000  жылдан 
бастап  бұл  күн  әртүрлі  елдерде  мерзімді  түрде  атап  өтілуде. 
Мақсаты  –  әлемдегі  жастардың  жетістіктерін  атау,  жастардың 
қоғамды  нығайту,  жергілікті  қауымдастықтарды  дамыту  ісіне 
қатысуға ынталандыружастардың арасындағы ерікті қызметті 
насихаттау. Ең алғаш Жастар күні 2000 жылы тойланды.  
Тіл білімі маманы, филология  ғылымдарының докторы, белгілі 
қоғам  қайраткері,  қазақ  тілінің  күрескері  Асылы  Әлиқызы 
Османованың туғанына 75  жыл (13.8.1941)*. 
Тарих  ғылымдарының  докторы,  профессор,  Қазақстан 
Республикасы әлеуметтiк  ғылымдар академиясының академигi 
Мәмбет  Құлжабайұлы  Қойгелдиевтiң  туғанына  70  жыл 
(18.08.1946) 
Қазақстан  Республикасы  Президентiнiң  «Семей  ядролық 
сынақ  полигонын  жабу  туралы»  жарлығына  25  жыл 

29.08.1991


Қазақстан Республикасының Конституция күні.* 
Филология  ғылымдарының  докторы,  әдебиет  зерттеушiсi, 
аудармашы,  профессор  Евгения  Васильевна  Лизунованың 
туғанына  90  жыл 

31.08.1926-1993

.Ол  туралы  орыс  тiлiндегi 
күнтiзбектен қараңыз. 
Тамыз айының ортасы – «Жол ашар» акциясы* 
Тамыз айының ортасы – Тамыз мәслихаты.* 
Тамыз айының үшінші жексенбісі – Спорт  
және туризм күні.* 
 
Қыркүйек 
Бiлiм күнi.* 
Тарих  ғылымдарының  докторы,  профессор  Ғазиз  Әбiшұлы 
Әбiшевтiң туғанына 100 жыл 

5.09.1916-8.10.1982

.* 
 

13 
 
5 қыркүйек 
 
 
8 қыркүйек 
 
 
 
 
 
 
 
 
14қыркүйек 
 
 
16 қыркүйек 
 
 
21қыркүйек 
27қыркүйек 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1 қазан 
 
 
 
1 қазан 
4 қазан 
 
 
 
5 қазан 
9 қазан 
Бүкiлодақтық  коммунистiк  большевиктер  партиясы  Орталық 
Комитетiнiң  «Бастауыш  және  орта  мектеп  туралы» 
қаулысының қабылданғанына 85 жыл 

1931


Халықаралық    сауаттандыру  күні.  Тегеранда  1965  жылдың 
қыркүйегінде  өткен  «Білім  министрлерінің   Бүкіләлемдік 
сауатсыздықты  жою  жөніндегі  конференциясының»  ұсынысы 
бойынша  ЮНЕСКО  1966  жылдан  бастап   Халықаралық 
сауаттандыру күнін өткізуді жариялады. Қыркүйектің 8-і - осы 
конференцияның салтанатты ашылған күні. Бұл күн ЮНЕСКО 
іс-қимылының  басты  салаларының  бірі  болып  табылатын 
сауаттандыру  жөніндегі  қоғам  күш-жігерін  жандандыруға 
шақырады.   
Филология  ғылымдарының  докторы,  профессор  Фатима 
Машанбекқызы 
Мұсабекованың 
туғанына 
90 
жыл  

14.09.1926-4.04.1988

.* 
Алматы  шет  тiлдерi  институтының 

қазiргi  Абылай  хан 
атындағы    Халықаралық  қатынастар  және  әлем  тiлдерi  
университетiнiң

 құрылғанына 75 жыл 

16.09.1941


Дүниежүзілік бейбітшілік күні.* 
Дүниежүзілік туризм күні .* 
Қыркүйектің екінші  жексенбісі – отбасы күні* 
Қыркүйектің  үшінші  жексенбісі  –  Қазақстан  халықтарының 
тілдері күні.* 
Қыркүйектің үшінші жексенбісі -  Ана күні деп белгіленді 
Бұл мереке әр елде әр уақытта тойланады. Бұл күн 2012 жылдан 
бастап, Президент Н.Назарбаевтың Жарлығымен қыркүйектің 
үшінше жексенбісі күні тойланатын болды.   Бұл күні тек 
аналарды құттықтайды. 
Қыркүйектің соңғы жексенбісі –Еңбек күні. ҚР Үкіметінің  
2013  ж.  22  қараша  №  698  Жарлығы  бойынша,      бұл  күн 
қыркүйек  айының  соңғы жексенбісінде  аталып өтіледі 
 
Қазан 
Халықаралық  қарттар  күнi.    БҰҰ  Бас  Ассамблеясы  1990 
жылы 14 желтоқсанда 1 қазанды қарттар күні етіп бекітті. Бұл 
күні қарттардың құқығын қорғау  мақсатында конференциялар, 
басқа да қайырымдылық шаралары өткізіледі. 
Халықаралық музыка күні.* 
Қазақстан  Республикасы  Ғылым  Академиясының  академигі, 
физика-математика  ғылымдарының  докторы,  профессор  
Өмірзақ  Махмұтұлы  Сұлтанғазиннің  туғанына  80  жыл 
(4.10.1936-2005)
 
Мұғалімдер күні – Сынып жетекшісі күні.*  
Дүниежүзілік пошта күні. 

14 
 
10 қазан 
10 қазан 
 
10 қазан 
 
 
 
15 қазан 
 
 
 
15 қазан 
 
 
 
 
 
 
15 қазан 
 
 
18 қазан 
23 қазан 
24 қазан 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2 қараша 
 
 
 
2 қараша 
 
 
 
Дүниежүзілік жастар күнi.  
Ақын  Қасым  Рақымжанұлы  Аманжоловтың  туғанына  105 
жыл 

10.10.1911-17.01.1955


Филология  ғылымдарының  докторы,  профессор  Қазақстан 
педагогикалық ғылымдар академиясының академигі, Қазақстан 
Республикасының  білім  беру  ісінің  құрметті  қызметкері 
Тұрсын Сыдықовтың туғанына 75 жыл (10.10.1941)* 
Алматы  қаласының  «Кітапханалар  күні»  заңды  түрде 
бекітілмеген.  Бұл  күн  Алматы  қаласының  әкімшілігінің 
бастамасымен  1999  жылдан  бері  Алматы  қаласында  15  қазан 
күні  өткізіліп  келеді. 
Ауыл  әйелдерінің  халықаралық  күні  Біріккен  Ұлттар  Ұйы-
мының  шешімімен  2008  жылдан  бері  қазан  айының  15-і  күні 
аталып  өтеді.  Датаны  белгілеудегі  БҰҰ  Бас  Ассамблеясының 
мақсаты  –  ауылдық  елді  мекендердегі  әйел  адамдардың 
тұрмыстық  жағдайларын  жақсарту.  Бұл  туралы  арнайы    резо-
люция да қабылданған. Мұндай құжат әр екі жыл сайын қабыл-
данады. 
Педагог,  филология  ғылымдарының  докторы,  профессор, 
әдебиет  зерттеушi,  Есмағамбет  Самұратұлы  Ысмайловтың 
туғанына 105 жыл 

15.10.1911-29.09.1966

.* 
Рухани келісім күні.* 
Халықаралық мектеп кітапханаларының күні.* 
Халықаралық  Біріккен  Ұлттар  Ұйымы  күні.
 
Біріккен 
Ұлттар  Ұйымы  Жарғысының  күшіне  енуінің  бір  жылдығы  — 
1945  жылғы  24  қазан  күні.  1948  жылдан  бастап   24 
қазан  Біріккен Ұлттар Ұйымы күні ретінде тойланады. Дәстүр 
бойынша  ол  әлемде  Ұйымның  жетістіктері  мен  мақсаттарына 
арналған 
мәжілістер, 
пікірталастар 
мен 
көрмелер 
ұйымдастырумен атап өтіледі. 
Қазан  айының  бірінші  дүйсенбісі  –  Халықаралық 
дәрігерлер  күні.  Бұл  күнді дүниежүзі  дәрігерлерінің ынтымақ 
күні  ретінде    Дүниежүзілік  денсаулық  сақтау  ұйымының 
ұйғарымымен атап өтіледі. 
 
                                        Қараша 
Қазақ  халқының  аса  көрнектi  қоғам  қайраткерi,  ғұлама 
ағартушы,  жаңашыл  педагог,  этнограф,  публицист,  жазушы 
Ыбырай  Алтынсариннiң  туғанына  175  жыл 

2.11.1841-
30.07.1889

.* 
Бiлiм беру саласында көп жылдар еңбек еткен, қазақ мектебiне 
арналған  оқулықтар  мен  әдiстемелiк  құралдар  жазған  
Анастасия Федоровна Нармұхамедованың туғанына 90 жыл 

2.11.1921

Ол туралы орыс тiлiндегi күнтiзбектен қараңыз. 

15 
 
5 қараша 
 
 
 
5 қараша 
5

17

қараша 
 
 
7 қараша 
 
7 қараша 
 
 
7 қараша 
 
 
 
 
8(19)қараша 
 
10 қараша 
 
 
 
10 қараша 
11 қараша 
 
 
15 қараша 
 
15 қараша 
16 қараша 
 
 
16 қараша 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ақын,        Қазақстанның  халық  жазушысы,  филология 
ғылымдарының 
докторы, 
Гуманитарлық 
ғылымдар 
академиясының  академигi  Тұрсынхан  Абдрахманованың 
туғанына 95 жыл 

5.11.1921-11.10.2003


Күзгі  демалыс (5-13 қараша).* 
Психолог,  балалар  психологиясы  жайлы  көптеген  кiтаптардың 
авторы  Лев  Семенович  Выготскийдiң  туғанына  120  жыл 

5

17

.11.1896-11.06.1934


«Балдәурен»  Республикалық  оқу-сауықтыру  орталығының 
құрылған күні*. 
Қоғам  қайраткері,  заңгер    Алашорда  өкіметін  құруға  белсене 
қатысқан  Жақып  Ақбаевтың  туғанына  140  жыл  (7.11.1876-
1934) 
Химия  ғылымдарының  докторы,  профессор,  Қазақстан  Ғылым 
академиясының  академигі,  Қазақстанның  еңбек  сіңірген 
ғылыми  қайраткері,  Қазақ  Мемлекеттік  университетінің 
ректоры  (1986-1988),  Еділ  Ерғожаұлы  Ерғожиннің  туғанына 

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет