Қазақстан республикасы бiлiм және ғылым министрлiгi республикалық Ғылыми-педагогикалық кiтапхана

175 
 
бағдарламасының  бағыт-бағдарлары  бойынша  атқарылып  жатқан  істері 
жайлы] / Т.Алдабергенқызы // Түркістан. - 2013. - 31 қаңтар. 
        Әуелбай  М.   Жастар  ұйымы:  [жастар  мен  балалардың  «Жас  ұлан»  мен 
«Жас қыран» ұйымдарын құру туралы] / М. Әуелбай // Бала тәрбиесі. - 2011. - 
№8. -18-23 б. 
       Бектас  Е.  Балаларға  базарлық:  [Қарағанды  қаласының  әкімі  Б.Әбдішев 
Халықаралық балаларды қорғау күні балалар үйінен шыққан жастарға арнап 
Жастар үйін тарту етті] / Е. Бектас // Түркістан. - 2013. - 6 маусым. 
        Ғали  Т.   «Серпер»  жастарды  серпілтті:  [«Серпер»  жастар  сыйлығының 
2013  жылғы  лауреаттары  марапатталды]  /  Т.  Ғали//  Айқын.  -  2013.  -  20 
қараша. 
        
Жастар  жұмыспен  қамтылуы  тиіс:  [Қазақстан  жастарының 
мәселелері туралы] // Түркістан. - 2012. - 22 қараша. 
       
Карабекова  Д.Е.   Ұрпақ  тәрбиесі  -  болашақтың  тірегі  тағлымдар 
еңбектерінің қажеттілігі / Д. Е. Карабекова // Вестник образования. - 2014. - 
№ 1. - 9-12 б. 
       Көшербаев  Қ.   Жастар  және  ғаламтор:  Қызылорда  облысының  әкімі 
Қ.Көшербаевпен  әңгіме  /дайындаған  М.Байназарова  /  Қ.  Көшербаев               
// Түркістан. - 2013. - 6 маусым. 
      Қазақ жастарын серпілткен «Жас тұлпар»:  [елу жыл бұрын Мәскеуде 
оқыған  бір  топ  жастардың  «Жас  тұлпар»  атты  ұйымы  туралы]  /дайындаған 
Гүлзина Бектас // Түркістан. - 2013. - 10 қазан. 
       
  
Өтешев  Н.   Жастарға  жан-жақтылық  жарасады.  Білім  және  ғылым 
министрлігі  Жастар  ісі  комитеті  төрағасының  міндетін  атқарушы  Нұрлан 
Өтешевпен әңгіме/ әңгімелескен Әлисұлтан Құланбай / Н. Өтешев // Егемен 
Қазақстан. - 2012. - 23 ақпан. 
       
   Өтеуліұлы  Ө.   Мәңгілік  жас  Ғани:  [жастар  қозғалысының  жетекшісі 
Ғани  Мұратбаевтың  туғанына  110  жыл  толуына  орай]  /  Ө.  Өтеуліұлы 
// Алматы ақшамы. - 2012. - 29 желтоқсан. 
         Рахымқұлов  Д.А.   Н.Назарбаев  және  жастар  саясаты:  ғылым  жолында 
бағындыратын белестер / Д. А. Рахымқұлов // Отан тарихы.  - 2012. - № 4. - 
16-19 б. 
       Сәрсенова  А.Ж.   Жастардың  құқықтық  білімін  жетілдіру,  жаңа 
құқықтық сананы қалыптастыру / А. Ж. Сәрсенова // Саясат-Policy.  - 2012. - 
№ 6. -      13-16 б. 
        Сәрсенбекова  Г.   «Қазақстан -2050» стратегиясы: жастар жолы:[Қаныш 
Сәтбаев  атындағы  ҚазҰТУ-да  тәрбие  жұмысы  жүйелі  түрде  үздіксіз 
жүргізілуде] / Г. Сәрсенбекова // Айқын. - 2014.- 14 қазан. 
      Тазабекова  С.  Жалынды  жастар    -  болашақ  иесі:    (Республикалық 
бірыңғай  «Жас  Ұлан»  балалар  мен  жасөспірімдер  ұйымына  қабылдау 
салтанатты  жиынының  сценарийі)  //Мектептегі  мерекелер.  –  2013.  -  №  8.  – 
12-14 б. 
      Тәтімтегі  М.   Хас  тұлпардай  «Жас  тұлпар»  еді:  [60  жылдардағы  қазақ 
жастарының  «Жас  тұлпар»    ұйымы  туралы]  /  М.  Тәтімтегі  //Егемен 
Қазақстан. - 2013. - 5 қараша. 

176 
 
       Тәшімбай  Ғ.   Ұл-қыздарымызға  көңіл  бөлінуі  назарымызды  аудартты: 
[жастар мәселесі] / Ғ. Тәшімбай // Алматы ақшамы. - 2012. - №15. - 31 қаңтар. 
       Шәріп 
А.  «Болашақ»  бағдарламасы  жастардың  бағын  ашады: 
[Елбасының  «Болашақ»  халықаралық  бағдарламасы  жаңа  бағытпен  толып, 
қанатын кеңге жая түсуде] / А. Шәріп // Айқын. - 2015. - 19 наурыз. 
 
 
15 қараша -  Ұлттық валюта  
– теңге күні 
           15 қараша - Қазақстанда ұлттық валюта теңге және қаржыгерлер күні.  
1993  жылдың  12  қарашасында  Қазақстан  президентінің  «Қазақстан 
Республикасының  ұлттық  валютасын  енгізу  туралы»  жарлығы  шықты.  Ал 
1993 жылдың 15 қарашасында теңге айналымға енді. 
           Бір  жыл  ішінде  әзірленген  теңге  жоғары  сапамен  ерекшеленеді. 
Купюрлерде 18 қорғау элементі бар. 
           Алғашқы  теңгелер  1,  3,  5,  10,  20,  50  және  100  теңге  номиналдарында 
шығарылған.  Кейіннен  олар  құнсызданып,  қазір  айналымда  200,  500,  1000, 
2000, 5000 және 10000 теңге номиналындағы банкноттар жүр. 
           Ұлттық  теңге  күнінде  мектепте  тәрбие  сағатын  өткізуде  ақша 
ұғымдарына  түсінік  беру,  айналымдардағы  ақша  түрлерін  білуге  үйрету; 
оқушылардың  ақша  туралы  түсініктерін  кеңейту;  өз  Отаны  Қазақстанға 
мақтаныш  сезімін  ояту,  төл  теңгенің  тарихын  түсіндіру;  ақша  құнын,  оны 
қолдана  білуге  үйрету,  тәрбиелеу  мақсатында    сыныптарда  тәрбие  сағаты 
өткізіледі. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
         Алпарова  А.   Теңгемен  танылған  елміз:  [15  қараша  -  ұлттық  валюта 
теңге күні] / А. Алпарова  // Айқын. - 2013. - 7 қараша. 
        Ахмет  Н.   Ұлттық  теңге  -  мақтанышым:[Қазақстан  Республикасының 
ұлттық  валютасы  теңге  жайлы]  /  Н.  Ахмет  //Мектептегі  сыныптан  тыс 
жұмыстар. - 2013. - № 9. - 6-9 б. 
       Баймұратов  О.   Теңгенің  шын  авторлары  шет  қалмасын:  [15  қараша  - 
теңгенің 20 жылдығы] / О. Баймұратов // Айқын. - 2013. - 15 қараша. 
       Байназаров Ғ.   Теңгенің құнын ұстаған адам біледі: [15 қараша - ұлттық 
валюта теңге күні] / Ғ. Байназаров  // Айқын. - 2013. - 14 қараша. 
       Бимахова  З.С.   Төл  теңгенің  тарихына  үңілсек:  [ашық  тәрбие  сағаты]              
/ З. С. Бимахова // Қызықты психология. - 2014. - № 2. -11-13 б. 
       Еспентаева  Г.   Ұлттық  валюта  -  еліміздің  даму  көзі:[Ұлттық 
тенгеміздің 
туған 
күніне 
арналған] 
/ 
Г. 
Еспентаева 
//Сынып 
жетекшісі=Классный руководитель. - 2014. - № 1. - 11-12 б. 
      Жанділдин  Ж.   Теңге  -  мықты  қару:  [ұлттық  валюта  -  теңге  туралы]           
/ Ж. Жанділдин // Айқын. - 2013. - 12 желтоқсан. 
       Жарылғасова  Ш.К.   Теңге  -  тәуелсіздіктің  айқын  бейнесі:[ақшаның, 
теңгенің  шығу  тарихы  жайлы  тәрбие  сағаты]  /  Ш.  К.  Жарылғасова 
// Тәрбие сағаты. - 2013. - № 1. - 26-27 б. 

177 
 
      Жоямергенқызы  Н.   Төл  теңгеміз  -  тұрақтылық  тұғыры.  15  қараша  - 
теңгенің туған күні / Н. Жоямергенқызы // Түркістан. - 2013. - 14 қараша. 
      Қожахметова  А.С.  Алтын  теңге:  [ақша  түрлері,  олардың  тарихы, 
Қазақстанның  валютасы  –  теңге  туралы  мағлұмат  беру]  /А.С.Қожахметова    
//Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының сценарийлері. – 2013. - № 1. – 
26-28 б. 
        Лепесова  А.   Теңге  -тәуелсіздіктің  қарлығашы:  [15  қараша  -  Қазақстан 
теңгесінің айналымға енгізілген күні] / А. Лепесова //Түркістан. - 2014. - 13 
қараша. 
        Майлыбаева  С.Д.   Ұлттық  теңге  -  мақтанышымыз:  [тәрбие  сағаты]          
/ С. Д. Майлыбаева  // Қазіргі ауыл мектебі = Современная сельская школа. - 
2012. - №2. - 21 б. 
          Талғат  С.  Қазақстан  Республикасының  ұлттық  валютасы:  [экономика 
пәні] /С.Талғат //Бағдарлы мектеп және кәсіптік білім = Профильная школа и 
профобразование. – 2012. - №1-2. – 10-12 б. 
        Тәжіаяқова  Б. Тәуелсіздікпен келген теңге: [Ұлттық банк төрағасының 
орынбасарымен әңгіме] әңгімелескен Б.Балғарина //Егемен Қазақстан. – 2011. 
– 15 қараша 
        Тобаяқов  Б.   Теңге  тегерімі.  15  қараша  -  ұлттық  валютамызға  20  жыл          
/ Б. Тобаяқов // Айқын. - 2013. - 14 қараша. 
        
Төлеубекова  С.   Ұлттық  валюта  -  еліміздің  даму  көзі  /  С.  Төлеубекова      
// Мектептегі технология=Технология в школе. - 2013. - № 12. - 31-33 б. 
 
 
Қараша 
16 жұлдыз 
Тарих  ғылымдарының  докторы,  профессор,  Қазақстан 
Республикасы  Ұлттық  Ғылым  Академиясының  академигi,  
қоғам  қайраткерi  Манаш  Қабашұлы  Қозыбаевтың 
туғанына 85 жыл 

16.11.1931-30.10.2002

.        
     Қозыбаев Манаш  Қабашұлы 1931 жылы 16 қарашада Қостанай облысы 
Меңдiғара ауданы  Итсары ауылында дүниеге келген. 
      Ы.Алтынсарин  атындағы  Меңдiғара  педучилищесiн  бiтiргеннен  кейiн 
1947-1948 жж. Қостанай облысы, Ульба ауданының орта мектебiнде мұғалiм 
болып iстедi. С.М.Киров атындағы Мемлекеттiк университеттiң (Қазiргi Әл-
Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетi) тарих факультетiн бiтiргеннен 
кейiн,  1953-1958  жылдары  Қостанай  педагогикалық  институтында  аға 
оқытушы, 1958-1974 жж. КПСС Орталық Комитетiнiң жанындағы Марксизм-
Ленинизм институтының қазақ филиалында аға ғылыми қызметкер, ғылыми 
хатшы  болды.  1962  жылы  кандидаттық  диссертация,  ал  1969  жылы 
докторлық  диссертация  қорғады.  1970  жылы  профессор  атағына  ие  болды. 
1975-1980  жылдары  Алматы  зоотехникалық-мал  дәрiгерлiк  институтында, 
ҚазМУ-дiң  жанындағы  бiлiм  жетiлдiру  институтында  тарих  кафедрасының 
меңгерушiсi, 1980-1986 жж. Қазақ Совет энциклопедиясының бас редакторы, 
1986  жылдан  Қазақстан  Республикасы  Ұлттық  Ғылым  Академиясының 
археология,  этнография  институтында  бөлiм  меңгерушiсi,  1988  жылдан 

178 
 
директоры  болып  қызмет  iстедi.  1989  жылдан  ҚР  Ұлттық  ғылым 
академиясының академигi. 
     1991-1996 
жылдары 
Қазақстан 
Республикасы 
Ұлттық 
ғылым 
академиясының Президиум мүшесi болды.  
     М.Қ.Қозыбаев  Қазақстанда  тарих  ғылымының  дамуына  қомақты  үлес 
қосты.  Оның  ғылыми  еңбектерi  Ұлы  Отан  соғысындағы  жеңiске 
қазақстандықтардың  қосқан  үлесiн  ашып  көрсетуге,  қазақ  халқының  17-20 
ғасырлардағы  азаттық  күресiне,  Кеңес  өкiметiнiң  күштеп  ұжымдастыру 
саясатының  зардаптарына,  Қазақстан  территориясының  тұтастығына,  т.б. 
мәселелерге арналған. 
    М.Қ.Қозыбаевтың  мектеп  мұғалiмдерi мен  оқушылары үшiн  арнап  жазған 
оқу құралдары, оқулықтары, мақалалары аса мол.  
     Қозыбаев  М.Қ.      Ш.Уәлиханов  атындағы  сыйлықтың,  Қазақстан 
Республикасы 
Мемлекеттiк 
сыйлығының, 
Қазақстан 
Республикасы 
Президентiнiң  Бейбiтшiлiк  және  рухани  келiсiм  сыйлығының    лауреаты. 
Еңбегi  жоғары  бағаланып,  екi  рет  Қазақ  КСР  Жоғары  Кеңесiнiң  Құрмет 
грамотасымен  және  медальдармен  марапатталды.  Қостанай  қаласының 
құрметтi  азаматы.  2003  ж.  Петропавл    қаласындағы  Солтүстiк  Қазақстан 
университетiне Қозыбаевтың есiмi берiлдi. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
      Қозыбаев М. Ақтаңдақтар ақиқаты: оқу құралы / М.Қозыбаев. – Алматы: 
Қазақ университетi, 1992. – 272 б. 
      Қозыбаев  М.  Жауды  шаптым  ту  байлап: 

Отан,  тәуелсiздiк  үшiн  ата-
бабаларымыздың  қанды  жорықтары  жайында

  /  М.Қозыбаев.  –  Алматы: 
Қазақстан, 1994. – 192 б. 
      Қозыбаев  М.  Қозыбаев    I.М.  Қазақстан  тарихы:  Қазақ  мектептерiнiң  10 
класс оқушыларына арналған оқулық / М.Қозыбаев, І.М.Қозыбаев. – Алматы: 
Атамұра. - Қазақстан, 1993. – 224 б. 
      Қазақстан  тарихы:  Хрестоматия: 

жоғарғы  класс  оқушыларына 
арналған

 / құраст.: М.Қ.Қозыбаев, I.М.Қозыбаев. – Алматы: Атамұра, 1994. – 
204 б. 
      Қозыбаев  М.  Қазақ  ССР  тарихы.  10  класқа  арналған  оқу  құралы                  
/ М.Қозыбаев, Н.Бекмаханова. – Алматы: Рауан, 1991. – 233 б. 
      Қозыбаев  М.  т.б.    Қазақстандағы  күшпен  коллективтендiру:  қорлық  пен 
зорлық: 
Қазақстан 
тарихының 
өзектi 
мәселелерi 
/М.Қ.Қозыбаев, 
Қ.С.Алдамжұманов, Ж.Б.Әбiлғожин. – Алматы: Типография У.Т.,1972.– 36 б. 
      Қозыбаев  М.    Қазақстан  бiрiншi  орыс  революциясы  жылдарында                
/ М.Қозыбаев. – Алматы, 1975. – 19 б. (Қазақ КСР «Бiлiм» қоғамы). 
      Қозыбаев М.. Тарих зердесi / М.Қозыбаев. – Алматы: Ғылым, 1998: 
      1-кiтап:Заман асуы.- 1998.-344 б. 2-кiтап: Арыстар тұғыры.– 1998. – 227 б. 
     Қозыбаев М. Тың жердi игеру – совет халқының ұлы ерлiгi /М.Қозыбаев, 
Р.Сауранбаев. – Алматы, 1976. – 20 б. ( Қазақ КСР «Бiлiм» қоғамы). 

179 
 
      Қозыбаев  М..  Қазақстан  коммунистерi  Совет  Одағының  Ұлы  Отан 
соғысы жылдарында (1941-1945). – Алматы, 1960. – 53 б. (Қазақ КСР «Бiлiм» 
қоғамы). 
      Қозыбаев М.. Ұлы ерлiк /М.Қозыбаев. – Алматы: Қазақстан, 1980. – 154 б. 
      Қозыбаев М. Ұлы жеңiс /М.Қозыбаев. – Алматы, 1976. – 15 б. (Қазақ КСР 
«Бiлiм» қоғамы). 
      Қозыбаев  М.  Қазақстан  тарихы  қайта  жазылады  : 

Қазақстан  Ғылым 
Академиясының Ш.Уәлиханов атындағы тарих, археология және этнография 
институтының 
директоры 
М.Қозыбаевпен 
әңгiме 
/әңгiмелескен 
М.Қабанбаев

  // Парасат. – 1993. – № 5. – 12 б. 
     Қозыбаев  М.  Бiз  сан  ғасырлық  тарихы  бар  ұлы  өркениеттiң 
мұрагерлерiмiз

академик  М.Қозыбаевпен  сұхбат  /сұхбаттасқан  С.Хасан

 
//Жұлдыз. – 2001. - № 12. – 9-18 б.  
      Қозыбаев  М.  Түбiн  бiлмеген  түгiн  бiлмейдi  /М.Қозыбаев  //Қазақ 
батырлары. 2000. – № 3. 
     Қозыбаев  М.  Отан  тарихы:  ақиқат  пен  аңыз  /М.Қозыбаев  //Егемен 
Қазақстан. – 2000. – 14 сәуiр. 
      Қозыбаев  М.  Астана  ажары: 

Ақмоланың мәдени-рухани келбетi жайлы

    
/ М.Қозыбаев // Парасат. – 1998. – № 1. – 6 б. 
      Қозыбаев М. Басылым аты бес рет өзгерген. Неге? /М.Қозыбаев //Ақиқат. 
– 1996. – № 9. – 42-44 б. 
      Қозыбаев  М.  Басылым  аты  бес  рет  өзгерген  /М.Қозыбаев  //Егемен 
Қазақстан. – 1997. – 7 ақпан. 
       Қозыбаев  М.  Ғұмырнама  жанрын  зерттеу  мәселелерi: 

тарих  жайында

      
/ М.Қозыбаев // Қазақ тарихы. – 1997. - № 4. – 37-43 б. 
      Қозыбаев  М.  Достық  сыр  /  М.Қозыбаев  //  Түркiстан.  –  1997.  –  30  көкек-
7мамыр. 
      Қозыбаев  М.  58  баптың  «құрдымы»: 

Ш.Уәлиханов  атындағы  тарих 
институтының  директоры  М.Қ.Қозыбаевпен  сталиндiк  репрессияның  ел 
басына  әкелген  қайғы-қасiретi  жайлы  әңгiме

  /әңгiмелескен  А.Әйменова  
//Қазақстан милициясы. – 1997. - № 7. – 20-21 б. 
      Қозыбаев  М.  Ел  тағдыры  туралы  сөз: 

Н.Ә.Назарбаевтың  «Ғасырлар 
тоғысында» атты кiтабы бойынша өткен ғылыми-практикалық конференция

          
/ М.Қозыбаев //Егемен Қазақстан. – 1996. – 18 маусым. 
     Қозыбаев 
М.  «Елiмiз  алаш,  керегемiз  ағаш»  немесе  бүгiнгi 
тәуелсiздiгiмiзге жол салған Алаш қозғалысы хақында / М.Қозыбаев // Қазақ 
әдебиетi. – 1997. – 16 желтоқсан. 
      Қозыбаев М. Ердiң де ерi болады / М.Қозыбаев //Түркiстан. - 1998. –18-24 
ақпан. 
     Қозыбаев  М.  Қазақ  мемлекеттiлiгi  тарихының  кейбiр  мәселелерi                  
/ М.Қозыбаев //Ақиқат. 1997. - № 2. – 18-25 б. 
      Қозыбаев  М.  Қазақстан  Ресейге  өз  еркiмен  қосылды  ма?  /М.Қозыбаев     
//Ақиқат. – 1998. - № 7. – 18-23 б. 

180 
 
      Қозыбаев М. Қайран, шолақ дүние-ай! / М.Қозыбаев // Егемен Қазақстан. 
– 1998. – 24 ақпан. 
      Қозыбаев  М.  1986.  Желтоқсан:  Дақпырт  және  шындық  /М.Қозыбаев 
//Қазақ тарихы. – 1997. - № 3. – 51-53 б; № 1. – 3-9 б. 
      Қозыбаев  М.  1986  –  желтоқсан:  Дақпырт  және  шындық  /М.Қозыбаев         
// Егемен Қазақстан. – 1996. – 4, 5, 6 желтоқсан. 
      Қозыбаев М. Өткеннен ғибрат алсақ, келешегiмiз де айқын / М.Қозыбаев 
// Егемен Қазақстан. – 1996. – 19 қаңтар. 
      Қозыбаев  М.  Рухы  биiк  Үндiстан 

Үндістан  сапарынан

  /  М.Қозыбаев 
//Заман-Қазақстан. – 1998. – 20 ақпан. 
      Қозыбаев  М.  Сағыңды  сынар  күн  туды!: 

Республикадағы  ұлттар  бiрлiгi 
жайында

/ М.Қозыбаев // Егемен Қазақстан. – 1996. – 28 наурыз. 
    Қозыбаев М. Сәтбаевтар әулетi / М.Қозыбаев //Егемен Қазақстан. – 1997. – 
21 мамыр. 
      Қозыбаев  М.  Тарих  сабақтарының  тағылымы  /М.Қозыбаев  //Қазақ 
әдебиетi. – 1997. – 27 мамыр. 
      Қозыбаев  М.  Тарихнама  мәселесi  толғандырады  /М.Қозыбаев  //Қазақ 
тарихы. – 1998. - № 2. – 3-4 б. 
      Қозыбаев  М.    Тоталитарлық  жүйе  қылмысы: 

  «Әдiлет»  тарихи-ағарту 
қоғамының  игiлiктi  iстерi  жөнiндеосы  қоғамның  президентi  М.Қозыбаевпен 
сұхбат  /сұхбаттасқан А.Мұсаев

 // Заң газетi. – 1997. – 28 мамыр. 
      Қозыбаев  М.  Ұлттың  ұяты  мен  мияты:  Қазақтың  зиялы  қауымы  туралы 
тағы бiр толғаныс/ М.Қозыбаев // Парасат. – 1997. - № 5. – 1-2 б. 
      Қозыбаев  М.  Халқымыз  өр  халық,  болашағы  мол  халық  /М.Қозыбаев          
// Егемен Қазақстан. - 1997. – 5 сәуiр. 
Ол туралы: 
     Қозыбаев  Манаш  Қабашұлы  //Түркiстан:  Халықаралық  энциклопедия.- 
Алматы

 «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, 2000. – 432 б. 
     Қозыбаев Манаш Қабашұлы //Қазақ ССР. Қысқаша энциклопедия. – Т.3. 
– Алматы, 1988. - 326 б.  
      Алдажұманов  Қ.  Iрi  тұлғалардың  бiрi  едi…

 

аса  көрнектi  ғалым,  қоғам 
және  мемлекет  қайраткерi  Манаш  Қабашұлы  Қозыбаевты  еске  алу

 
/Қ.Алдажұманов //Түркiстан. – 2002. – 7 ақпан. 
       Бейісқұлов  Т.   Маңғаз  Манаш:  [ғалым,  академик,  тарихшы  Манаш 
Қозыбаев туралы] / Т. Бейісқұлов // Алматы ақшамы. - 2011. - 3 қараша. 
       Жеңiсұлы  С.  Ел  тарихын  терең  зерделеген  ғалым

Манаш  Қозыбаев 
туралы

 /С.Жеңiсұлы //Заң. – 2005. - ғ 2. – 30 б. 
      Кекiлбайұлы  Ә.  Сұңғыла  ғалым,  саңлақ  қайраткер

 

өмiрден  озған 
академик  Манаш  Қозыбаев  жайында

  /Ә.Кекiлбайұлы  //Егемен  Қазақстан.  – 
2002. – 1 ақпан. 
      Кәкішев  Т.  Ғұлама  ғибраты:  [тарихшы  Манаш  Қозыбаев  туралы] 
/Т.Кәкішев // Егемен Қазақстан. – 18 мамыр. 
       Қошанов  А.   Халқының  мүддесін  ту  еткен:  [ғалым,  академик  Манаш 
Қозыбаев туралы] / А. Қошанов // Ақиқат. - 2011. - № 11. - 40-43 б. 

181 
 
     Құл-Мұхаммед  М.  Ғұлама 

«Менiң  ағаларым»  циклынан

 

академик 
Манаш Қозыбаев туралы

 /М.Құл-Мұхаммед //Егемен Қазақстан. –2005. – 18 
наурыз. 
    Қышқашұлы  С.  Бiз  осы  не  бiлемiз?: 

тарихшы  М.Қозыбаевтың  1986 
жылғы  желтоқсан  көтерiлiсiне  көзқарасы  туралы

  /С.Қышқашұлы  //Жас 
алаш. – 1997. – 26 сәуiр. 
        Мұхаметханұлы  Н.   Алаш  ғылымының  Манашы.  Академик  Манаш 
Қозыбаевтың  туғанына  80  жыл  толуына  орай  /  Н.  Мұхаметханұлы                  
// Түркістан. - 2011. - 1 желтоқсан. 
       Нұрпейiс  К.  Тебiренiске  толы  үш  кiтап

 

академик  Манаш  Қозыбаев

 
/К.Нұрпейiс //Егемен Қазақстан. – 2002. – 6 наурыз. 
       Салықов  К.   Ақынжанды  ғұлама:  [ғалым  Манаш  Қозыбаев  туралы]           
/ К. Салықов// Қазақ әдебиеті. - 2011. - 28 қазан. 
       Сұлтанғазин  Ө.  Тағылымды  тарих  жыршысы  немесе  академик  Манаш 
Қозыбаев  жайлы  пайымдама  /Ө.Сұлтанғазин,  Қ.Сәрсекеев  //Егемен 
Қазақстан. – 2001. – 16 қараша. 
       Сыдықов  Е.   Тұғыры  биік  тарихшы:  [танымал  қоғам  және  мемлекет 
қайраткері,  академик  Манаш  Қозыбаев  туралы]  /  Е.  Сыдықов,  Т.Садықов         
// Астана ақшамы. - 2011. - 3 қараша. 
     Тұрлығұл  Т.  Жақсының  жақсылығын  айт…

 

көрнектi  ғалым,  тарихшы, 
марқұм М.Қ. Қозыбаев туралы

 / Т.Тұрлығұл //Қазақ тарихы. – 2002. - № 2. – 
78-79 б. 
     Шарманов  Т.  Ұлы  бейнет  немесе  тарихшы  Қозыбаев  туралы  толғаныс 
/Т.Шарманов // Жас Алаш. – 2001. – 15 қараша. 
    Шөкеев  Ө.  Алаштың  асыл  перзентi

 

академик  М.Қозыбаевты  еске  алу

 
/Ө.Шөкеев //Егемен Қазақстан. – 2002. – 1 ақпан. 
 
 
Карашаның үшінші бейсенбісі –  
Халықаралық шылымқорлықтан  
бас тарту күні 
      
    
Бұл  2002  жылы  қабылданған  «Темекі  шегушіліктің  алдын  алу  және 
оны  шектеу  туралы»  ҚР  Заңының  жалғасы  десек  те,  ол  тек  жоғары 
жақтағылар  болмаса,  қалың  қауымның  құлағына  тиісті  дәрежеде  жете 
қоймаған  сыңайлы.  Ойын-сауық  орындарында  ғана  емес,  жолаушылар 
көлігінің жүргізушілеріне дейін көк түтінді «сызылтып» келе жататыны сол 
білместігінен бе, әлде заңның солқылдақтығынан ба, кім білген?! Ал шетелде 
заң қатал. Соның бірнешеуіне тоқталайық. Мысалы: Англияда 2006 жылдан 
бері  мейрамхана,  клуб,  мектеп,  аурухана,  түрме,  қызмет  орнында  темекі 
тартқандарға 
30-дан 
200 
фунт 
стерлингке 
дейін 
айыппұл 
салынады.   Францияда  мұндай  шектеу  2007  жылы  қолға  алынған. Түркияда 
заң бұзғандар 45 АҚШ долларын төлейді.Ватиканда 2005 жылдан бері сол ел 
аумағындағы  барлық  адамға  заң  бірдей,  айыппұл  30  еуроны  құрайды. 
Италияда  заң  2005  жылдан  күшіне  енген,  айыппұл  27  еуро  тұрады.  Бутан 

182 
 
корольдігі  2004  жылдан  бері  темекі  саудасына  толықтай  тыйым  салған 
тұңғыш мемлекет. Елге  темекі  әкелгендерге 210  АҚШ доллары  мөлшерінде 
айып  салынып,  темекі  бизнесімен  айналысқысы  келгендер  бірден 
лицензиясынан айырылады. 
        Шылымның  адам  ағзасына  келтіретін  зияны  және  одан  туындайтын 
ауру  мен  өлім  жайлы  4-6  сынып  оқушыларына  «Темекінің  адам  ағзасына 
зияны»  аты  әңгіме  өткізуге,  ал  жоғары  сынып  оқушыларына  арнап 
дәрігерлерді  шақырып  «Темекі  туралы  ащы  шындық»  атты  кеш 
ұйымдастыруға,  төменгі  сыныптар  үшін  «Зиянды  әдеттен  аулақ  бол»  атты 
тәрбие  сағатын  өткізуге  және  осы  тақырыптарға  байланысты  темекі  туралы 
плакаттарды ілуге, темекінің зияны туралы слайдтар көрсетуге болады.  

жүктеу/скачать 2,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: