Қазақстан республикасы бiлiм және ғылым министрлiгi


Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ Хабаршысы



Pdf көрінісі
бет215/963
Дата06.01.2022
өлшемі11,32 Mb.
#12693
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   963
Байланысты:
3-106-2015-1-chast

Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ Хабаршысы

128


Осы арқылы әрбір сөйлемнің  астарлы мағынасы, мән-маңызы айқын байқалып тұрады. Бір сөзді 

бірнеше  мәрте  қайталамау  мақсатында  ол  сөздерді  әрқалай  ойнатып  беруге  асығады.  «Мүмкін» 

деген сөзді  «кәдік», «төбелесу» деген сөзді «сілкілесу» мағыналарында қолданады. Жалпы, Әбіш 

Кекілбай тілі арқылы синонимдік қатар түзілуі мүмкіндігі мол екендігі байқалады. Бұл құбылыс 

сөздердің жаңа мағыналарының көрінуіне, олардың өз мағыналық реңктерін аша түсу мақсатында 

контекстерді таңдап қолдануына  мүмкіндік береді. Осылайша тіліміздегі абсолютті синонимдер 

пайда    болуының  себептерінің  бір  қыры    ашылады  әрі  тілдің  сөздік    қоры  толығып  отырады. 

Мұнымен  қатар,  публицист  шығармаларында  антонимдік  тұлғадағы    қосарлы  сөздердің  де  жиі 

кездесетінін байқайсыз: «жалған мен шындық», «әділет пен қиянат», «дерт пен денсаулық», «аң 

мен адам», т.б. 

Әбіш тілі – бай тіл. Оның хақас, алтай, қырғыз, тува, шор тілдеріне негіз болған  көптеген 

архаизмдерді ұтымды  пайдалана  отырып, шығарма тілінің әсерлі болуына мән беріп отыратыны 

аңғарылады.

Қорыта  келгенде,  публицистің  қайсыбір  шығармасы  да  әділет  пен  шынайылықты  ту  ете 

отырып,  қоғамдық  өмірдің  әрбір  қырын  кеңінен  қозғай  жазуға  негізделгендігі    байқалады.  Сол 

шығармалары  арқылы  оның  тілдік  ерекшеліктерінің  өзіндік  сипаттары  айқындалады.  Оны  тек 

туындыгер көсемсөздерін мұқият оқып, зер сала қараған адам ғана анық байқай алады.   

ӘДЕБИЕТТЕР

1 Ибатов А. ХІҮ ғасырдағы хандар жарлықтарының тілі. – Алматы, 1990.–3 б. 

2 Сыздықова Р. Абай шығармаларының тілі.  –  Алматы,  1968. –  40 б.  

3 Қабдолов З. Қазақ әдебиетінің теориясы. – Алматы, 1967. – 205 б. 

4 Кекілбаев Ә. Заманмен сұхбат. – Алматы, 1996. – 9б. 

REFERENCES

1 Ibatov A. ХІҮ gasirdagi handar jarlihtarinin tili. – Аlmati, 1990. –  3 b. 

2 Sizdikova R. Abay shigarmashiliginin tili.  –  Аlmati,  1968. –  40 b.  

3 Habdolov Z. Hazah adebyetinin teoriasi. – Аlmati, 1967. – 205 b. 



4 Кекіlbaev A. Zamanmen suhbat. – Аlmati, 1996. –9 b. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   963




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет