Ќазаќстан республикасы білім жјне єылым министрлігі

Желаем Вам всякого благополучия и будем Вашими подданными

жүктеу/скачать 4,09 Mb.

Pdf көрінісі

бет	87/102
Дата	20.10.2022
өлшемі	4,09 Mb.
	#44331

1 ... 83 84 85 86 87 88 89 90 ... 102

Величия и милости высокой, государства превыше, правящей землями ее величеству белой великой императрице обращаемся с
Наше заявление Вашему величеству следующее. С народом Вашего величества уральским ештек-башкортами меж нами нет согласия.
Ярлык: с Вашими слугами уральскими ештеками хотим достичь согласия. С Вашим ярлыком да будем в согласии. Посланный посол Сеиткул во главе с Кутлуметом с товарищи.
«стараться, ...несмотря на великие издержки

Желаем Вам всякого благополучия и будем Вашими подданными.
(Передали): Сеиткул, Главный посланник Куттумбет с товарищами.
Асты сызылып қара әріппен берілген сөздер мен сөйлемдер хат
түпнұсқасында жоқ. Сол тарихи документтің дұрыс аудармасы төменде
берілген. Әбілхайыр хаты Ресей арнайы жіберген Алдарбай деген кісінің
өтінішімен жазылған. Осыдан түсінуге болатын мәселе Әбілхайыр
башкұрттармен достық қатынасты қалпына келтіруге аса ынталы болғаны.
Төменде А.Исин аударып жариялаған сол хаттың дұрыс нұсқасы берілген:
Величия и милости высокой, государства превыше, правящей
землями ее величеству белой великой императрице обращаемся с
обыденным намерением. Изо дня в день, из месяца в месяц, из года в год
государство да пребывает в здравии и приумножается.
Наше заявление Вашему величеству следующее. С народом Вашего
величества уральским ештек-башкортами меж нами нет согласия.
Теперь желая получить под покровом Вашего императорского
величества защиту и спокойствие, посылаю, присоединив к лесной
дороги уральскому ештеку подданному Вашему Алдарбаю, своего посла.
Поскольку этот Алдарбай просил посла к Вашему императорскому
величию, мы, Абулхаир-хан, сорок санов казахов, Средней и Младший
жузы со всеми подвластными мне караша склоняем голову.
Ярлык: с Вашими слугами уральскими ештеками хотим достичь
согласия. С Вашим ярлыком да будем в согласии.
Посланный посол Сеиткул во главе с Кутлуметом с товарищи.
(«Абай»журнал, №, 2-2001)
Осынау тарихи хаттың қысқаша мазмұны мен міндеті төменде Ярлык
бойынша қарасақ башқұрт халқымен арадағы бұзылған достық қатынасты
қалпына келтіру болатын... Бодандық туралы ештеңе айтылмаған.
Бодан болуға ант беру оқиғасы да (1738 жылы) солай. Шындыққа он
қайнаса сорпасы қосылмайтын жалған ақпарат. Жалпы Әбілхайырды қазақ
елі керемет құрметтейтінін көрген Патша өкіметі, келешекте қазақ еліне оны
ұмыттыру мақсатымен бір ғасырдан соң Левшинге кітап жаздырды. Сонда
Левшин 1830 жылғы кітабында Әбілхайырды бірнеше рет ант берді деп
жазған. Оның Орынбор басшыларымен барлық кездескендерін ант берді деп
жазуының өзі осы мәселенің шикі екенін аңғартады. Сөйтіп Патша өкіметі
Әбілхайырды қазақ елінің бүгінгі ұрпағына жексұрын етіп көрсетуге қолы
жетті.
Әбілхайыр өмір бойы Ресейге қарсы күрескен себепті ата жауы болды.
Оны талай рет өлтірмекші болды, ақыры оның өлімін Неплюев жақсылап
ұйымдастырды. 1748 жылы Ресей патшасына жалданған Барақ сұлтан
арқылы Әбілхайыр өлтірілген соң оның балаларына: Әкең өзі бізге бодан
болуға уәде берген деп сол тарихи хаттың оригиналын емес орысша жалған
аудармасын көрсетіп қазақ жеріне претензия жасаған. Әбілхайыр тұсында
бодандық туралы айту мүмкін емес еді. Себебі ол бодан болса орыстармен

Хабаршы №3-2015ж.
194
өлгенінше соғыспас еді.
Енді тарихи хат жаздыруды туралы идея І Петрдікі болғанын қарайық.
1722 жылы І Петр Астарханға келгенінде Тевкеловке мынандай указание
берген сол документте: «стараться, ...несмотря на великие издержки,

жүктеу/скачать 4,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 83 84 85 86 87 88 89 90 ... 102