Қазақстан Республикасы Біпім жэне ғылым министрлігі Ғылым комитетінің


-   ПАТРИОТТЫ Қ  ТӘРБИЕ ҚАЙТА  ОРАЛҒАН  ЕСІМДЕР



Pdf көрінісі
бет13/16
Дата03.03.2017
өлшемі3,8 Mb.
#5573
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16

 -  

ПАТРИОТТЫ Қ  ТӘРБИЕ

ҚАЙТА  ОРАЛҒАН  ЕСІМДЕР

Ә ссл  И ГЕН О ВА *



Қ.Гіл-иаев атындагы .V»  7  мектен-лицейдіц тарих 

ііәііі

  мүғалімі

Жургізуші:  — 



Армысыздар,  қүрмет ті  жиналған 

қауым,  көпе  жатқан  Тәуепсіздік  мерекесі  қүтты 

бопсын'

Арналды  ән  мен  күй  өлең саған,

Тәуелсіз  бақытын ел  аңсаған.

Алып шығар  нарықтың өткелінен,

Елім  менің,  ер  қайрат.  кемел санаң.

Ата заңың,  өзіндік бағытың  бар.

Була  күшті бойдағы  ағытыңдар.

Қазақстан -  Егемен  ел  екенін.

Төрткүл  әлем  жүзіне  танытыңдар,  -   деп  ақын 

жырлагандай  бабалар  аңсаган  тәуелсіздік  бізге  оңай 

келген жоқ. Бүпнгі үр п ақ- біздер тарихтың ақтаңдақтарын 

ешқашан  естен  шығармай,  есіл  ерлердің  өнегесін  үлгі 

тұтып,  қолымыз  зорға  жеткен  тәуелсіздік  туым  әрқашан 

жоғары  устайық!

Сол  бір заман,  неткен  заман,  қу  заман.

Адамдары  бірін-бірі  алдаған,

Ж амандары  шың биікке самғаған 

Жемқорлары  жазықсызды жалмаған 

Сол заманда  Konfa  шапқан  қасқырдай 

Адамдары  бірін-бірі арбаған,

Қарсы  шыкса абақтыға  айдаған.

Неткен  заман,  қатал  заман.  сум заман...



/Көрініс.  Жүрсін  Ерманның  поэмасының  желісі 

бойынш а/ Сәкен турмеде.

Автор:  Душар  болып дауасыз бір  кесірге,

Ақын  жатыр Алматы түрмесінде.

Кеше журтты тәңірдей табындырса.

Бүгін  өзі  кіріптар күн кешуде.

Түрме  түні  түнектей узақ анық,

Сыгалайды тесіктен  күз аларып.

Таусылғанда  тезімі,  тас түрменің 

Тепкілейді  есігін  ызаланып. '

Міз  бақпайды  гүрменіц тас қамалы,

Жоқ ақынның шарасы,  басқа  амалы.

Тергеуші  мен  ақынның тайталасы 

Түн ортасы  болғанда басталады.

Тергеуші: -  Есімің  кім?

Сәкен:  -  Сәкені  Сейфолланың 

Тергеуші:  -  Көсібің кім?

Сәкен:  -  Ақын  боп  ой толғадым.

Төңкерістің тәкаппар  жыршысы  едім,

Күнкөрістің өлеңін  айта алмадым...

Тергеуші:  -  Тоқтат сөзді!

Жауап  бер тек сураққа!

Сен  көсемді  байлаймын депсің оққа.

Троцкизм тобына  қашан  кірдің?

Айт  шыныңды!

Шыдамды  көп  сынатпа!

Енді  қалған  ғумырың  қысқа  мүлдем,

Талмау жерден тапжылтпай  устадым  мен.

Неге  сонша өшіктің ұлы  адамға -

Кегің бар  ма  алмаған  Сталиннен?

Сәкен:  -  Тарт,  тіліңді.  ей жопдас, арандатпа’ 

Ғайбапгыңды  беталды  борандатпа1 

Бетіңдегі  бүлк  етпей бір тамырың,

¥ялсаңшы  телуге  арамды аққа?

Тергеуші:  Амандығын тіпедің апаяқтың.

Міне:  қолда  кітабың -  жалған десең...

Троцкийді  апдай  can,  қазақ жерін 

Жапонға  сатып  жүрдің бірақ іштей...

Сәкен:  -  Не деп тұрсың?

Не дедің  ақымагым?

Тауар  ма  екен туған  жер  сатылатын?

Ит екенсің  оңбаған,  екі  аяқты!

Жәргегінде умытқан  ар-уятты.

Тергеуші:  Сен  мынаны  алшы біліп.

Сыбайлас өзіңменен бопып  жүрген 

Атыпды  Майлині...  және Жансүгіров!

Тіліңді тарт деп  едім,  тыңдамадың.

М ә ендеш е.  сол  иттен  ж е таяқты!

/С экенді уры п-соіады ./

Автор:  Жақсылықтан  жауыздық не ғып  күшті? 

Жендет дүлей  ашуын  танытты  ішкі.

Зілдей ауыр жудырық Сейфуллиннің 

Аппақ күрек тістерін  қағып түсті.

Әділеттен өбілет не ғып  күшті?

Байлаулы ақын  гүрс етіп талып түсті.

Керзі  етіктің темірдей тепкісінен 

Сейфуллиннің бір  көзі  af ып түсті!

Түрмеде жатыр  ақын тапықсыған,

Мен  қалай  та с зы нданнан  алып  ш ы ғам?

Боздасын  бозбала  түн,  күңіренсін тау.

Жыласын,  жыласьін  жыр,  қамықсын  ән.

Екі  жендет :-Сейфуллин  ақын  шығар  мүмкін улы? 

Жер-көкті шошытпай  ма  мылтық үні?...

Ж ендет:  Үштіктің үкіміне кідіріс жоқ 

Атылсын деп бұйырды  НКВД 

Атылсын1 Кім  шығарып жатқан бүлік^

Юм үштік үкіміне таққан  күдік?

Атылсын,  тез  атылсын,  жіберіңдер 

Тезірек ақыретке  аттандырып!

Жүргізуші:  Қатыгездік жудырығы түйіліп.

Қамшы үйірді жасқап,  жеңіп.  буйырып.

ОГПУ жендеттері жалмады.

Қырш ын өм ір  кете барды  киылып.

Жүргізуші:  Уақыт етіп,  көп  өзгерді мына  заман. 

Қайтіп  қана халқым  қалдың дін  аман?

Қанды  қырғын  қурбандары  -  мәңгі есте.

Сөкен,  Ілияс.  Ахмет.  Мағжан,  Әлихан!

(Сахнага  М  Дулатов.  Ж   Аймауытов.  X  Досмү



хамедов:  М  Жүмабасв.  А.Байтурсынов,  А  Бокейханов 



портреттөрін үстаган оқушыпар шыгады.  Әрқайсысы 

турапы қысқаша тоқтапып өтеді.)

Жүргізуші:Мен-қазақпын,  мыңөпіп.  мың тіріпген,



Қ а за қ  тарихы

№ 3 ( 102),  мймыр-маусьгм,  20 10

49


Жөргегімде  іаныстым  мүңтіліммен.

Ж ылаіанда  жүрегім.  күн  түтылып,

Қуанғанда  күлкімнен  түн  түрілген.

Мен -  қазақпын  биікпін,  байтақ елмін,

Қайта  гудым.  емірге қайта  келдім,

Мен  мың д а бір тірілдім мөңгі әлмеске 

Айта бергім  келеді.  айта  бергім.

(Сахнага  4 оқушы шыгып деректер  айтады)

1-оқушы:  Жаңа  мыңжылдықгың  басында  гүр+ан 

адамзаттың ©гкениен алар  тағылымы аз емес.  Кешегінің 

жарасы  — бугінге  дейін  жазылған  жоқ.  өйткені,  өткеннің 

қанды қолы ең алдымен тіршіліктің мөні мен сәні -  еңбек 

адамын  отады,  қоғамның  адамгершілік  үстанымын 

әлсіретіп 

елімізді  баға  жетпес  қазына  қалдырар 

ерлерінен  айырды.

2-оқушы:  Кеңес  өкіметінің  Қазақстакдағы  саяси 

қуғын-сургін  күрбандарының жалпы  саны,  галымдардың 

есебі  бойынша  3.5  млн.  адамды  қүрады.  Оның  ішінде 

ату  жазасына  кесіліп,  көз  жұмғандардың саны -  25  мың. 

Елім  дел  еңіреген,  шындыкты  айтудан  тайсалмаитын 

қазақ  зиялы  қауымының  қаимағы  саналған 

Мағжан 


Ж ұм абаев. Ахмет Б ай тұ рсы н ов. Әлихан Бөкейханов. 

Сейітқали  М еңдеш ов,  Түрар  Р ы сқүлов,  Сөкен  Сей­

ф у л л и н ,  т.б.  азап  лагерлері  -   Гулагтың  қүрамына 

кірген  Стеллаг  Карлаг,  АЛЖИР-де  қәмалып,  қанды  қол 

жендеттердің  қүрбанына  айналды.

1-оқушы: 

Әміршіл-әкімшіл 

жүйе 


олардың 

отбасыларын  да  аяған  жоқ.  Одақ  бойынша  әйелдерге 

арналған  4  лагерь  болды.  Горький  қаласынан  40  км. 

қашықтықта  Гемляковский  Фрунзеден  100  шақырым 

жердегіЖангижер  ПотьмадағыТемниковский, төртіншісі

-  Карлагтың 26 бөлімшесі  немесе АЛЖИР.

2-оқуииы: 

Онда 


барлығы 

18 


мыңдай 

әйел 


гүтқындалған деген  мөлімет  бар,  олар  Кеңес Одағының 

әр  түкпірінен  60  қаладан  әкелінген  түтқын  әйелдер. 

Соның  ішінде,  М еңдеш ова  Р азия,  Р ы скү л о ва  Әзиза, 

М айлина  Гүлжамал, т.б.  қазақ өйелдері лагердің азалты 

жылдарын  басынан  еткізді.  Жүбайларынэн  өлідей 

балаларынан тірідей айырылган сорлы аналардың кобісі 

құсадан  өліп жатты. 

«Аққудың өпімі»

  биі.


Жүргізуші:  Тәуелсіздік.  сен демісің халқымның, 

Қайта  өрлеуі,  жаңғыруы  салтымның,

Бір езіңнен  басталады  арнасы 

Егемен  боп  ш арьщ ауы даңқымның.

Осы  жолда  не азапты үлы елім  кермеді,

Сонда дагы  аш а  қарай  өрледі.

Болашағы болатүғын өр  елдің.

Ұрлақтары  қандай  екен  көр!  -  деді.

Жел тоқсанның сол бір сүсты  кезінде 

Таусылып ед.  бар  шыдам  мен  тезім де.

Шықты  алаңға  Қайрат сынды үландар 

Қиятүгын үлт жолында  өзге түгіл.  өзін де.

(Сахнаға  Қайрат,  Ербол,  Ләззат  шығады).

Қайрат:  Күнәдан таза арым бар 

Жиырма бірде жасым  бар.

Қасқалдақтай  қаным бар 

Бозторгайдай  жаным  бар.

Алам десең алыңцар...

Қайрат деген атым  бар.

Қазақ деген  затым бар 

«Еркек  тоқты -  қүрбандық»

Атам десең атындар!

Ләззат:  Желтоқсанда  шындық  жырын  шырқаймын 

деп.  шарк үрдым.

Желтоқсанда  егеменді  ел  болсақ  қой  деп  таппын-

дым.


Кеудемде әлі  сызы жатыр сол  кездеп  салқынның 

Айналайын  айнапайын,  қасиеті  халқымның.

Ербол:  Сөйлесең даусың жетпейтін 

Кез болдық мына  заманға.

Шовинизм  еді ғой 

Басты  себеп жaнжaлfa.

Екі жүзің кырылып,

Екі жүзің үрылып

Екі жүзің сотталып

Жоқтаусыз  кетіп барамын

Жүргізуші:  Тәуелсіздік  бізге  оңай  келмеді,

Бұны бізге  аяп ешкім бермеді.

Тәуелсіздік- Қаират  Ләззат.  Ерболдың 

Тас көшеде тас-талқан  боп  өлгені.

Ақталды боздақтардың ақ талабы,

Әділ  іс әрқашанда  ақталады.

Елі үшін  жанын  қиган  асыл  жандар.

Ел  есінде  мәңгілік  сақталады.  -   дей  агыра  елім 

деп  еңіреген,  кешегі  солақай  кеңестік  саясаттың 

К^рбандарының  рухына  тагзым  етіп  1  минут  үнсіздік 

жариялаймыз.

Ж үрпзуші: Асланда жарқ-жүрқ еткен жасындар. 

Аққан  судай  зымырады  ғасырлар.

Гүрды  күтіп  аласапыран  мезгілдерг 

Бел-белестер:  қилы-қилы асулар.

¥лы  жолда  аз болды  ма  шығындар 

Қыршьінман  қиылган  сам іүмырлар 

Қасарысты  тагдыр  қүрыл қақпанын 

Атты  міне  тәуелсіздік,  ак таңым!

Ән  « Туган жер».

Жүргізуші:  Еліміздің  басшысы  Н.Ә.  Назарбаевтың 

«Қазақстан  -   2030»  стратегиялық  жолдауында  көрсе- 

ттгендей.  алда  әлі  үзақ  жол,  үлкен  асулар  bap.  Con 

асулар  мен  қиындықты  жеңу  үшін  Ьілектің  күші  мен 

найзаның  үшы  керек  емес.  Оган  тек  жүрек  лен  білім, 

талант  пен  тапап  керек.  Қазақтың  абыройын  асырып, 

мерейін  үстем  етер 

әлем   таңғалар 

талай-талай 

жаңалық  ашар  білімділер  керек.  Осы  тәуелсіз  еліміздін 

намысын  қорғайтын,  бүпнімізді  ертеңіне  жалғайтын, 

қазақ елінің  ертеңі,  болашагы  үшін  жауап  беретін  бүпнп 

үрпақ біз  екенімізді  сезінейік,  бауырлар.

Тура  келіп тарихи бір орайға.

Тәуелсіздік түсті дем е оңайға.

Жолында  оның «Шүбырынды  ақтабан»,

Ьолған  қазақеліміз  біз соны ойла.

Дербестігін аңсап  елдіи ақ адал 

Қанын токті  қанша  батыр бабалар,

Осы  жолда  күрбан  болды ем ес  пе?

«Халық жауы»  атанған  көп afanap 

Тәуелсіз үшін  тігіп  бастарын.

Желтоқсанда  шыкты алаңға жастарым.

Әр үрпақтың қүрбандары жеткілік.

Дербестікке  кім сүрамақ басқа  қүл^

Кеше  көрсек  қоп жетпейтін армандай 

Арзандатып бүпн сыйға алғандай.

Үлесіңе тиді сенің тер  төгу 

Даңқың қалсын үрпақ еске  ал»андай.

Соңы.

Караганды облысы 



Жсоднкан қа.іасы

50

Қазақ  тарихь

№ 3(102).  мамыр-мауоым,  2011


ОҚУШЫЛАРДЫ  АДАМГЕРШІЛІККЕ  ТӘРБИЕЛЕУ

Дйсулу О Ь Д ІР Л Х M A IІО ВА ,

Қалқа Жапсарбаев атыіідаіы орта мсктеиггін 

тарих пәні мүғалімі

Еліміздің  қарк^інды дамуының болашағы жас урпақ 

тәрбиесімен  тыгыз  байланысты.  Бөсекеге  қабілетті, 

алдыңгы  шептегі  елу  елдің  катарына  көтерілу  білім 

жүйесін  жаңаша  қуруды  қажетсінеді.  Бул  м әселе  тек 

оқыту  сапасын  арттырып,  жаңа  оқыту  технологияларын 

қолданумем  шектелмейді  ең  бастысы  оз  Отанының 

азаматын  тәрбиелеу  болып  табылады.  Болашақтың 

иесі  -   жастар,  жас  ұрпақ.  ¥рпақ  тәрбиесі  ұстаздар 

қауымына  улкен  жауапкершілік  жүктейді.  Мектептеп 

тәрбие  мен  білім  еііз  үғымдар.  Мектепті  білім  тірегі 

десек,  үсгаз  -   оның  жүрегі.  Муғалім  жас  урпақтың  жан- 

жа»^ты  терең  білім  алуымен  қатар  саналы  д а  тәрбиелі 

зерделілік  деңгейі  жоғары  болу  үшін  тер  төгіп,  еңбек 

етеді  Тәрбиенің негізп  мақсаты  -  дені  сау  улттық сана- 

сезімі  оянған.  рухани  ойлау  дәрежесі  биік.  мәдениетті, 

ларасатгы,  ар-ожданы  мол,  еңбекқор,  іскер,  бойында 

басқа да жақсы  қасиеттер қалыптасқан ұрлақ тәрбиелеу. 

Тәрбиенің  мазмуны  негізінен  адамгершілік,  имандылық. 

ізгілік,  елжандылық. 

Сынып  жетекил:  ұйымдастыру 

қабіпеті шебер,  бала жанып түсінетін.  мейірімді,  имзн 

жүзді,  адамгсршілігі  мол,  жиңашыл  іздснімпаз.  торсң 

ойпы.  жан-жақты  біпімді.  бойындагы  бар  қасистті 

бала жүрвр.інө дарыта білөтін улағатты ұг.таз

  Дурыс 


тәрбие  -   балаға  өмір  бойы  азық.  Сол  дурыс  тәрбиені 

уйымдастыратын  басты  тулга  -   мектептеп  сыныл 

жетекшісі.  Ол  оқушы  бойына  мына  қасиеттерді  сіңіруі 

керек:  адам  қуқығын  қурметтеу  өзіндік  көзқарас  пен 

үстаныкма  ие  болу,  әделтілік  ережелерін  сақтау:  Ата 

заңдьі  бұлжытпай  орындау;  еліміздің  туын  әр  уақытта 

көтере  устау.  «Қ азақстан-2030»  бағдарламасында 

айтылған  міндеттерді  іске  асыруға  үлес  қосу.  Еліміздің 

елтаңбасын,  гимнін  қастерлеп,  тарихына  ой  жугірту: 

Алтынүя мектебін қурметтеу қастерлеу;елін.халқынг ата- 

баба салт-дәстурін  қорғауға дайын болуга тәрбиелеу.

Адамның  адамгершілік  жағынан  қалыптасуы  оның 

өз  елінің  патриоты  болуын  талап  етеді,  ал  муның  өзі 

белгілі  дәрежеде  упттық дәстурлерді.  ұлттық ережелер- 

ді,  маі^ганышты.  ар-ожданды жақсы  білу деген  сөз

Тәрбие  жұмыстарында  әр  балаға  қайталанбас 

тулға  ретінде  қарал,  оның  өзгеше  қасиеттерін  дамытуға 

куш  салыныл  отыр.  Бала  тәрбиені  алдымен  отбасынан, 

кейін  мектелтен  алады.  Әрбір устаз өзі  атқаратын тәлім- 

тәрбие iciн fылыми гурғыдан уйымдастырып. шәкірттерін 

жан-жақты  білуге умтылдырғаны дурыс.

Бул  ретте  үстаз  тәрбиеленушілердің  тәрбиелік 

деңгейін  дәл,  нақты  анықтау  ушін  уздіксіз  жұмыс  істел. 

оқушылардың  тәрбиелігін  көрсететін  адамгершілігі  мен 

имандылығы,  эстетикалық  талғамы,  қызькуы.  қоршаған 

ортага.  өнерге  бейімділігі.  т.б.  ескеруі  керек.  Ұлы 

данышпан әл-Ф арабидің 

«Адамға ең бірінші білім емес. 

т әрбис  борілуі  ксрек.  онсыз  берілген  білім  -   адамзат- 

тың  қас  жауы.  On  нелвшекгпе  оның  барлық  өміріне 

апат экеледі»

 деген сөзі нағыз көрегендік. Осы қағиданы 

басшылыққа  ала  отырып.  біз бупнгі заман талабына  сай 

тәрбие-білім  жүйесімен  жумыс  істеп  келеміз.  Мәсепен:



Қазақ  тарихы

 

~



Әр аптаның сеноі күндерісы ны п жөтөкшіперінің алдын- 

ала  бекітілген  жоспарлары  бойынша  тәрбис  сагаты

12  бағытта  еткізіліп  отырады.

  Бес  жастан  он  бес 

жасқа  дейінп  мекгеп  жасындағы  тәрбие-адамгершілік 

тәрбиесі. Бесж асқа толғанда ата-анасы баласын өзін-өзі 

тануға  баулу  үшін  адамгершілік  әліппесін  адамгершілік 

тәрбиесімен 

уштастырады. 

Адам 


бойына 

жақсы 


адзмгершілік  қасиеттердің сіңісуі  тәрбиеге,  өскен  ортаға 

байланысты  деп  тусінген  халық. 



«Қаршашсі  қирип  ала 

осор»,  «Тәрбиест manca адам болар,  оқуын manca б и ш  

қонар»

  деп  тәлім-тәрбие.  оқу-білім  мәселелеріне  үлкен 

мән берген.

Баланың  адамгершілік 

қасиеті 

сабақ  устінде 

муғалімімен  және  қурбы-қурдасымен  үдайы  қарым 

катынаста  қалыптасады.  Оның  өмірлік  тәжірибесі 

молаяды.  Оқулықтардан,  кітаптардан,  мақалалардан 

әңпмелер,  елеңдер,  ертегілер  оқу жэне  талдау баланың 

адамдарға 

адамгершілік 

тусінігінің 

қалыптасуына 

кбмектеседі.

Жеке  бастың  рухани  омірі  -   кітап  әрбір  бала  үшін 

оның  досы  үстазы  және  ақылды  көмекшісі  бола  білуі 

керек: 


мақал-мәтелдер, 

жұмбақ, 

айтыс 

өпеңдер 

адамгершілік тәрбиесінің арқауы

Мектептерде  оқыту  үдерісінде.  сабақ  үстінде 

адамгершілікке  төрбиелеу  жолдары  үнемі  күнделікті 

өмірден  алынған  мысалдармен  толықтырылыл  сынай, 

бағалай  білуге  үйрету,  бір-бірімен  сыпайы  сейлесу  өз 

ойларын  жасырмай  opTafa  сала  Оілу,  сынып  ұжымын 

сыйлау.  мектеп оқушыларына  сай жақсы  мінез-қүпықтар 

дағдысын  қалыптастыруға  тек  сынып  жетекшісі  ғана 

емес,  бүкіл  мектеп  үжымы  болып  жумыла  кіріскен  кезде 

ғәна  нэтижелі  бопады.



Баланың  бойында  бсрік  аоамоық,  адамгершілік 

нсгіздсрін  дамытып.  оларды  жаман,  теріс  ықпалдар- 

дан сақтай білсе  -  ата-ананың нагыз бақыты осы

Азамат  болу  -   ез  қукықтарыңды.  ез  м ін д е п е р в д  

саналы  да  сыңдарлы  түрде  у+ыну.  Тәуелсіз  қоғамдағы 

а з а м а л  ықтәрбиенің алдында турман міндеі  -  езініңжеке 

пікірімен  ойының  негізінде  шешім  қабылдай  алатын, 

батыл,  келісе  әрекет  етуге  бейім  және  басқалардың 

пікіріне  тайсалмай,  оларға  қарсы  тура  апатын  және 

қажет  болса  фактілерді  дурыс  бағалап,  оз  шешімін 

өзгерте  алатын  азаматтарды тәрбиелеу.

Бала  тэрбиесіне  қатысты  отбасының,  мектептің, 

қоғамның  және  қоршаған  ортаның  арасындағы  жан- 

жақты  үйлесімді  дамыған,  өзінің  улітық  болмысын, 

улттық  қундылықтарын  бойына  сіңірген,  кәсіби  біпігиі 

бар,  адамгершілігі  мол  азамат  қалыптасады.

Қорытындылай  келсек,  әртүрлі  бағытта  жургізілген 

тәрбие 


жумьістарының 

оқушы 


бойындағы 

жақсы 


қасиеттерін әрі қарай дамытып. оз елінің патриоты болып 

тәрбиеленуіне  көмегі зор.

Алматы облысы.

Коксу ауданы.

Мүкыры  ауылы.

51

№ 3 (1 0 2 ),  мам!.ір-маусым,  2010



ҚАЗАҚСТАНДЬІҚ  ЖАЛПЫҮЛТТЬІҚ  ИДЕЯ

( 1ік і р - с а й ы с )

Гүлнар ДҮЙСҒКОВА,

Алматы мемлекстпк іюлигехникалык колледжі 

коғачідык пәпдср оірлсстігіпііі торайымы

Пікір-сайыстыи 

максаты: 

Ел 

жастарын 



әлсуметтік-экономикалы к, азаматтык, саяси білімін 

үиггай огырып, ултын ардактауга.  жер мен  <аманнын 

иссі 

болуға, 


коғамлык 

манызды  белсснділігін 

арттыруға әзірлеу. тәрбиелеу

Гайыс барысы:

1- жүргізуші:  Ассалаумағалсйкум, халайык!

2-жургізуші:  Армысыздар  кадір.іі 

конақтар. 

окытушылар, колледж жастары.

1-жүргізуші: 

Еркіндіктін 

енсесін 

көтерген 

Қазақстанда  түрлі  әлеуметтік  бастаулар  кайтадан 

жанаруда.  Халкымыз үлтты қ-өркснисттік үйлсстікті 

басты  кағида  стш  үстапуда.  Әлемдік жаһандану  мен 

онын  т\'рлі  элеумсттік-саяси  тәжірибелері  үлттык 

жас  мсмлекеттін  өз  негізінде  качыитасуына  ыкпа  і 

етуде.


2-жүргЬуші: Иә, жаһандануга ілссіп отыру ксрск. 

Дсгенмен.  жаһандану  адам  өмірінін  бар  саласына. 

экономикасы на, 

мәденистіпе, 

тіліпе. 

біліміне. 

дініне. лілінс осерін  тигізеді.

Сондыктан объективті үрдісітен шет қалмай, оз 

мемлекетіміздіп тәуелсіздігін,  үлттык «Мен»-ін  бага 

жетпес  күндылыгын  калайша  сақтап  каламыз дсгсн 

өткір  мәселе барша халкымызды толғандыру тиіс

1- жүргізуші: Олай болса.  жакында өткен Халык 

санагы ны н  сссбі  бойынш а  Казакстан  халкынын 

саны  16  млн.нан  аскандығын.  оны н  ішінде  казак 

үлтмнмн  көрсеткіші  63%-дан  аспағандыгын  жария 

еткім келеді.

2- жүргізуші:  Бүл казак, саны ны н аз болғаныиан 

канш ама запа шекті.

Үлттык  қүндылыктың  басты  факторлары  бо­

лып  саналатын  тіл.  діл.  дін,  салт-дәстүрлсріне  айы- 

рылып  кала  жаздады  гой.  Мен  Үлы  ағартушы Ахмет 

Байтүрсыновтмц 



«Кдшк,  жоғын іздеген халық» деген 

сезі  осы  заманға  дейін  өзекті  болып  отырғанын 

айткым келеді  Ж аксы, к а за к жоғалтканып тапты ма? 

Ганса, оны үстап түра алды ма? Осы сурактөнірегінде 

Оүпнгі  пікір-сайысымыз  «Үят  қундш ыгын  сақтау 

жэне 

Казақст a ндық 

жалпыүдттық 

идея»  ден 

аталады.


1-жүргізуші:  Пікір  сайысты  бастамас  бүрын 

пікір  сайыска  торешілік  ететін  качылармен  ганыс- 

тырайын.

2-жүргізуші:  Ал,  мен  біздің  4  гоніын  өкілдсрі- 

нен  кұралғән  фракция  мүшелерін  ортаға  шакырғым 

келеді.


Пікір-сайыстын  ережесі  бойынш а  нринс  екі 

тонтын  арасында  өту  керек  кой.  Біреуі  жактаушы. 

біреуі дат гаушы  болуга тиіс.  Ьірак бүгінгі  такырыгі-

ты  бөліп жар май.  осы  такырып аясында  он  бөлісуге 

шакырып отырмыз.

1-жүргічуіиі:



Келмеиді бул қазаққа,  сыр ni гпан қайгы,

Сырттағы елее озі де еухтанбайды.

Aлдын алып көрмеппіз аурудың,

Дертіц de кезінде қунтталмайды.

Оріден тусінойік эрбір жаиды.

Ешкім келіп шамыиды жандырмаііды 

Аузыңа экеп ақ маиды салмаса да,

Үкімет өзегіңді талдырмаііды.

2-жүртоуші:



Һіз қазақ бугіпде кіммен доспыз,

Адасып. аіідалада журген кошпіз 

Иегова,  кришнаидке иналшык-ак.

Сол Гюлар тамырыңа қиган пышақ.

Жсықаулык  жиратқант упамайды,

Камсыз қазақ қартаитқан  Үлы Абайды.

Ьалақ туріп қарекет қшғишһіргіыц.

Вакыт келіп есігін сыгалаиды.

1-жүргізуші:  Кұрметті  көрермен  кауым  імкір- 

сайыстын ережесі  ко;ідарынызга берілді.  Упкыт отіп 

бара жатса есксрту ретінде му іыка ойналады.



1.  Ф ракциялидерінің оз усынысы:  Такырып:  *¥лт 

күіідылығыіі сақгау».

К ^ зак халкы ны нлілі,тілі,дініаясы ндағы   пікірі. 

усынысіары.  (Регламені  3  мин  )



2.  Иікір-саиыстық  қарымта  Оолімі:  Лидердін 

көмекшілері  өзге  фракциялардын  гіікіріне  карсы 

шыгады 

Оз  ұстапымдарынан  ауыткымау  ксрск 



(Регламент 2 мин.)

3.  Сурақ-жауап бөлімі: Карсы фракция  мүшслсрі 

бір-біріне  тек  бір  ta  на  сүрак  кояды.  «фракция 

мүшслері  өз  үстанымдарын  үстай  отырып  жауап 

кайтарады.  (  Регламент  1  мин.)

1-жүргі.іуші:  Еліміздін  қоғамдык кайрагкерлсрді 

дсосы  такырып аясында өз пікірлсрінбізбен бөліскісі 

келеді.  (Экраннан  акын  Мұхтар  Шаханои.  Әзімбай 

Ғали,  Айталы  Дмангслді  агаларымызга 

сүрак 

коямыз.  Экраннан  когамдык  кайраткелердін  суреті 



шығады.  Создсрі  БЛ К-нан  алыпып,  оны  ролдегі 

окушылар окиды.)

/.  Мухтар  ага  бес  cayсақ  бірдей  емес,  арамызда 

өзішң  кара ком  басын  гана  оылап.  казак  тілін 

бимеіітіндер  бар.  Сіз  мықты  патриот,  слім  дсп 

ешрейтін  ажматтың  бірісіз.  Тіл  улп:  қундыіығына 

жата ма ?

2.  Әзшбай  аға  мемлекет  қурушы  улт  дегепіми 

кім ? Оның концепцинсы кандий ?

3.  Аманкелді ara  қогамдық куноылықтар жонінде

52

Қазақ  тарихы

№ 3 (102),  мамыр-маусым,  ‘2010


коп au та i ыз  «Казакспшндық жалпы у.ш т ық идеяга» 

кощарасынызды бі.п е к ...?

4.  Соз жарыс.  'Іақырыбы:  « Калақстаноық  жалпы 

улттық 

идея га  end in 

козқарасыңыз ?» 

Фракция 

лидерінің сөіыеуіміндетті емес.  (Регламент  2 мин.)

5.  Зал пікірі (Ескерту:  Регламент  Iм ин.)



6.  Лидер?? у-урак •  «Иугінгі жастар бейнесі қаидай 

болу керек ?» ( / мин.}

2- 


жүргізші:  Бүпн  лікір-сайы ска  op  сьшыптьш 

патриоттары,  үлтым  десе  жанын  беретін.  асыктын 

сакасындай жігіттер мен  кыздар  келінті.

Ж ана  сіздер.  Кецсс  үкіметінде  казак  кысым 

көрлі, езін жоғалгып апажаздады д ед ін ш ер . Қосыла- 

мын.  тек  казақ  халкы  ғана  емес,  пасқа  халыктарда 

осындай  кысымш ылыкты  көрді.  Дегенмен,  сол 

заманньні  озінде  казак  ішінде  имандылығын  жо- 

ғалтпағап,  казакы тәрбие  корген.  елін,  жерін  сүйген 

агаларымыз, әкслеріміз, апаларымыз да полғап скеп. 

Оларды  алыстан  іздемсй-ак  «Касыңда  жур  жиқсы 

адам»  демекші.  казір  сіздср  экраннан  оздсрінпге 

ганыс,  кезіпде  сіздердей  балғын  жігіт  болған,  казір 

жігіт  агасы  «Пагыз  Казак»  деген  атка  лайы к  болып 

жүрген агаларыңызды  көресгздер.



( Экраннан  оқуиіылирға  таныс  енбек  етіп  журген 

апайлар меи  ағаіиардың  суреттері мен  жастык  шак 

кеідері  және  қазіргі кездегі  қол  жеткен  табыстары 

көрсетііегіі.)

Мен  сіздерге  осы  кісілердің  жолын  берсін  дей

ПӘРМЩ ЦІ ЖҮМЬІСТАР ЖАСАЛУ ДА

Физика-математика 

ғылымдарының 

кандидаты, 

доиент  Бауы рж ан  Тәж імағанбетұлы   Е леусізовты ң

басшылыққа  келуімен  -   Қызылорда  облыстық  білім 

беру  қызметкерлерінің  біліктілігін  арттыру  және  қайта 

даярлау  институтында  облыс  мектептері  мен  ағарту 

мекемелерінде  тарихи  және  қоғамдық білімдердің  озық 

технолоіиясын  гарату  бағытында  нәіижелі  жұмыстар 

атқарылып  келеді.  2009  жылдан  бастау  алған  пәрменді 

жумыстар  2010  жылдың  апғашқы  тоқсанында  д а  өз 

жалғасын  таба  түсті.  Атап  айтқанда.  институттың 

«Қо- 

ғамдық  гуманитарлық  кафедрасының  меңгерушісі» 

¥.Есм ағанбетова  мен  оқытушы  Ж .Есіркепова  ҚР 

Президенті  Н .Ә .Н азарбаевты ң 

«Дагдарыстан  жаңа- 

ру  мен  даму f  а

»  жэне  2010  жылғы  жолдауына  катысты 

дәріс  материалдарын  дайындап,  облыс  мектептеріне 

таратты,  тарих  жэне  қуқық  негіздері  муғалімдері  үшін 



«12  жылдық  білім  беру  жагд айында  тарих  және  қүқық 

негіздерін  оқыту  эдістері»

  тақырыбында  Жалағаш, 

Қармақшы,  Жаңәқорған,  Қазалы  аудандарында  11 

кешенді  әдістемелік  сабақ  өткізуге  барлығы 

355 

тыңдаушы  қатысты.



2010 

жылдың  22-23  әқпанында  мүгалімнің 



«Кэ- 

сіби  қүзіреттілігі  -   нәтижеге  бағытталған  біпім 

беру  негізі»

  тақырыбында  гылыми-лрактикалық  кон­

ференция  өткізілді.  Негізгі  мақсаты  -   нәтижелі  білім

Қазақ  тарихы

отырып,  еішігі ксзскте  ка зыларга сөзберемііі.

1-жүргізуші:  Сіздсрдін  пікірлсрінізді  барлығы- 

мыз асыға күтіп отырмыз. (3-5 мин.)

2-журпзші:  Енді  пікір-сайыс  моресіне  келіп 

жетті.


К азьпар  іиешімі:  4  орыпяы  иемденген  фракция 

«ЖАКСЫ»  деген  бага  алды.  Өйткені  олардын  да- 

йыидағы жаксы,  сөздері салмакты.  ксйбір торешілік 

талаптары  бойынш а  білімдерін  жоғары  деңгейді 

корсете білді.

орынды  иемдснген  фракция  «ӨТЕ  ЖАҚСЫ» 



деген  баға  алды.  Олар  өз  оагыттарын  ұсынды. 

салмакты  сараптама,  оте  иәтижелі  терістеу  айта 

білді.  Бұл  ф ракция  болаш акта  «Үздіктер»  катарына 

жетуі  ыктимал.



орынды  иемденген  фракция  « К RPF MF Г» 

деген  бага  алды.  Себебі  ойынш ылар  оз  міндетгерін 

толы к орындап.  «Үздіктер*  катарына  шыкгы.  Әрбір 

бөлім  сайын  өз  ш ен істер іи   білімдерімен  үіитай

ТүСТІ.


орынды иемденген фракция «СӘЗЖ ОҚ» деген 

баға  алды.  Өйткені  олар  дәйекгемелерін,  карымта 

кайтаруды.  сараптама  жасауды,  снйлеу  мәнерімен 

халыкты  сендіре  білді.  Сондыктан  олар  Гюсекенің 

«Ең үздік фракцияеы» атагына лайык.



(Соңында  пікір-саи ы сқа   қапіысушы  фракцинлар 

прпит і  іиакырылып.  қол успшсады).

Аімагы 


каласы.

Қ ы зы лорди ж ацалыцпіары

беру  үлгілеріне  көшу.  гуманитарлық  білім  беру,  лән  му- 

ғалымдеріне нақты көмектесу. Тарих және құқық непздері 

пәні  муғалімдерінің  секция  мөжілісінде  Д.Қаражанов, 

Р.Қүлтай,  А .Есм ағам бетова,  А .Айсауова,  Ө.Асанова, 

А .Ж аңабергенова,  К.Кәдірова,  Г.Ахметова,  Н.Пір- 

ж анова.  Ж .Нәрікбаева,  т.б.  тарих  пәні  бойынша  оүгінп 

күннің  өзекті  мәселелерін  қозғады  Тарихшы  мамандар 

инновациялық әдістер мен ақпаратгық технологияларды 

тарих  сабақтарында  қолдану.  онлайн  желісін  сабақта 

пайдаланудың  тиімділігі 

т.б.  мәселелерді  талқыға 

салды.

Пленарлық  мәжілісте  Қорқыт  Ата  атычдагы  ҚМУ- 



дың  проректоры,  техника  ғылымдарының  кандидаты 

профессор  Б.Қ.  Қ алиевты ң  ҚР  орта  және  жогарғы  бі- 

лім  беру  жүйесін дамыту  перспективалары  төңірепндеп 

баяндамасы  тыңдалып,  салихалы  кеңестер  берілді. 

Сондай-ақ  ҚР  мектептерінде  «

Дінт ану  негіздері»

  фа- 


кулыативін  оқытудың әдістемесі тақырыбында деңгелек 

үстел  уйымдастырылды.  Оған  ҚМУ-дың 



Тарих  жәнс 

қуқық

  факультетінің  ғалымдары,  мектептердің  тарих 

пәні  муғалімдері  әдіскерпері.  т.б  мамандар  қатысты 

Бул  басқосулардың  бәрі  нәгижелілігімен,  уйымдастыру 

дәрежелерінің жоғарыльнымен есте қалды.

Дастан СӘТЬЛИ. 

жүрналдың мсншікгі  гі.иітісі.

53

К:

  3 (102),  мамыр-маусым. 2010


ТАРИХТЫ  О ҚЫ ТУДЫ Ң   ТАРАУ  ЖОЛДАРЫ

т

ә

у

і д

е

п

д

і к



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет