Қазақстан Республикасы Дін істері агенттігі исламдағЫ Өзекті мәселелер жайында сұРАҚ-жауаптар
жүктеу/скачать 376,18 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Әділбаев Алау Шайқымұлы
- Бейсенбаев Бақтыбай Қыдырбайұлы
- Мұқан Исахан
- Шохаев Еркінбек Керімбекұлы
- І БӨЛІМ. Дін және қоғам жайында 20 сауал
- ІІ бөлім. Дін және дәстүр жайында 20 сауал
А.Әбдірәсілқызы Авторлар туралы мәліметтер Әбдірәсілқызы Айнұр – Қазақстан Республикасы Дін істері агенттігі Төрағасының кеңесшісі, филология ғылымдарының кандидаты, араб әдебиеті (құрантану) бойынша ғылым магистрі, шығыстанушы, түркітанушы.
«Нұр-Мүбарак» мысыр ислам мәдениеті университетінің доценті, «Дінтану» кафедрасының меңгерушісі, 61
исламтанушы-теолог, PhD докторы,
Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы жанындағы Ғұламалар кеңесінің мүшесі. Бейсенбаев Бақтыбай Қыдырбайұлы – Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Оқу-ағарту бөлімінің меңгерушісі, исламтанушы-теолог. Жұмағұлов Қанат Әділханұлы – Атырау қалалық «Әт-Тақуа» мешітінің наиб-имамы, дінтанушы, исламтанушы-теолог. Мұқан Исахан – « Нұр-Мүбарак» мысыр ислам мәдениеті университетінің докторанты, заңгер, шариғат бойынша маман
басқармасының Уағыз-насихат және ғаламтормен жұмыс бөлімінің меңгерушісі, исламтанушы-теолог, PhD докторы, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы жанындағы Ғұламалар кеңесінің мүшесі.
басқармасының басшысы, исламтанушы-теолог, дінтану магистрі МАЗМҰНЫ І БӨЛІМ. Дін және қоғам жайында 20 сауал 1. Зайырлылықтың атеизмнен айырмашылығы неде? Исламда зайырлылық туралы түсінік бар ма?.................................................. 2. Ислам діні жаһандануға қарсы емес пе?.............................................. 3. Дінаралық келісім, діндер сұхбаты дегенді жиі айтып жүрміз. Ислам шариғаты бұған қалай қарайды?............................................. 62
4. «Имам Ағзам ақидасын иржа қылған» деген пікірлерді көзіміз шалып жүр. «Иржа» деген не? Шынында да Имам Ағзам ақидасын иржа қылған ба?................................................................................... 5. Исламдағы ақида жайындағы көптеген тартыстар Аллаға мекен беруге байланысты болып келеді. Матуриди ақидасы бұл туралы не дейді?............................................................................................... 6. «Құран Кәрім ешқандай тілге, тіпті араб тіліне де аударылмайды. Құранның мағынасын түсіну үшін оның аудармасын оқымау керек. Аударманы оқыған кісі Алла Тағаланың айтқандарын емес, аудармашының өзінше түсіндіргісі келгенін үйренеді» дегенді оқып жүрміз. Араб тілін білмейтін көпшілік Құранның мағынасын білу үшін аудармадан оқитыны белгілі. Шынында да Құранның аудармасына тыйым салынған ба? 7. Ислам шариғаты бойынша әйелдер еркектерден төмен тұрады дейді білетіндер. Сонда исламда да әйел теңсіздігі бар ма? Басқа діндерде қалай?.................................................................................... 8. Діни әдебиеттерде «рух» және «рухтар әлемі» туралы айтылып жатады. Осы мәселені қалай түсінуге болады?............................ 9. Қазақ жерінде таралған исламның құқықтық тұрғыдан өз ерекшеліктері бар делінеді. Бұл ерекшеліктер неден танылады?........................................................................................... 10.
Исламда рационалистік ойлау «бидғат» санала ма? Қияс деген не? Оның шариғаттағы орны қандай?............................................. 11.
Намаз оқымаған адамды кәпір деу дұрыс па?.............................. 12.
«Онлайн-неке» дегенді естудеміз. Интернет арқылы неке қиятындар шығыпты дейді бір таныстарым. Осынау жауапты нәрсеге осылай оңай-ақ байлам жасауға бола ма?.......................... 13.
Оразаны Рамазан айының басында, ортасында, соңында үш күннен ұстауға бола ма?.................................................................... 14.
Неге мұсылмандар діни сеніміне байланысты вакцинадан бас тартуда? Оның қандай негізі бар?................................................... 15.
Адам өмірден өтпей тұрып, алдын ала жер белгілеп жатады. Ол дұрыс па? ....................................................................................... 63
16. Әжелеріміз көзі тірісінде суретке түсіре қояйын десең, әзірейіл көргендей шошынатын. Ескінің көзін көрген қарияларымыз неге олай етті? Шынымен-ақ шариғат бойынша суретке түсуге болмай ма? .......................................................................................... 17.
Қазіргі таңда «халал су» деген пайда болды, ол қаншалықты дұрыс сөз? Сол «халал судан» ішпегендердің барлығы харам су ішіп жүр ме? ......................................................................................... 18.
Доңыз терісінен тігілген киімдерді, аяқ киімді киюге бола ма?......................................................................................................... 19.
Кока-коланың аударма мағынасына қарап, мұсылмандар ішпей қойды. Кейбіріміз әлі де ішеміз. Күнә жасап жүрген жоқпыз ба?..... 20.
Базбір мұсылман бауырларымыз ҚМДБ-ның бекіткен пәтуасына қарамастан, өзге елдердің шешіміне мойынсұнып, нәтижесінде мұсылман қауымы жылда екіұдай күйді бастан кешіреді. Біз неліктен кейбір жылы жиырма тоғыз күн, кейбір жылы отыз күн ораза тұтамыз?...................................................... ІІ бөлім. Дін және дәстүр жайында 20 сауал 1. Қорымның қасынан өтіп бара жатқанда бет сипадым. Автобуста бірге отырған ер адам «бұлай істеуге болмайды» деп дүрсе қоя берді. Сонда оның дұрыс болмағаны ма?................................................. 2. Дүниеден өткен ата-бабаларға Құран бағыштауға бола ма? Оның дұрысы қалай болмақ?............................................................................... 3. Иіс шығару исламға жат па? Жаман түс көріп, қорқып немесе әлденені сүйіншілеп жеті нан тарату, ол дәмнің сауабын өлгендерге бағыштау дәстүрі қаншалықты дұрыс?................................................ 4. Бұрынғы кесенелерді қарасақ, қам кесектен, топырақтан тұрғызылған екен. Ал қазіргі кесенелерге қарасаңыз сарай, қамалдар секілді биік, үлкен. Құлпытас орнатудың әдебі мен тыйымдары қандай?...................................................................................................... 5. Жуырда «ақылы жоқтау айтушылар» туралы естідім. Жаназа кезінде өлікті ақылы түрде жоқтап жылайтын белгілі бір адамдар болады екен. Бұған қатысты ислам діні не айтады? ......................... 64
6. «Түркістанға зиярат ету кіші қажылыққа жатады» деген пікірмен келісуге бола ма? «Арыстанбабқа түне, Ясауиден тіле» деген сөздің астары қандай?........................................................................................ 7. Кішкентай кезімізде ата-апаларымыз «көз тимесін» деп маңдайымызға қара күйе жағып қоятын. Көз тиюден осылай қорғануға бола ма? Көзмоншақ, тұмар туралы исламда қандай көзқарастар бар?..................................................................................... 8. «Түкірту», «дем салдыру» деген түсініктер бар қарапайым отбасыларда. Баланың қызуы көтерілсе де, мазасызданып жыласа да қазақшылығы бар кісілерге ала жөнеледі. Бұл дұрыс па?............... 9. Соңғы кездері беташар, сәлем салу сияқты атам заманнан бері келе жатқан жөн-жоралғыларға қарсы тұратындар бой көрсетуде. Сонда осы дәстүрлердің орындалуы күнәға алып бара ма?............... 10. «Ай көрдік, аман көрдік, бұрынғыдай заман көрдік, жаңа айда жарылқа, ескі айда есірке» деп келетін тіркестерді ата-әжелеріміздің аузынан естіп өстік. Үлкендердің ай туғанда өстіп күбірлеуінің себебі неде?......................................................................... 11. Үйленетін болдық. Үлкендер жағы отқа май құю, отпен аластау салтын жасаймыз деп айтты. Шариғат мұндай дәстүрлер туралы не дейді? 12. Осыдан бірнеше жыл бұрын қайтыс болған атама Құран хатым түсірсем деп едім. Оның дұрыс орындалғанын қалай білсем болады? Құранды кімдер түсіреді? 13. Адам о дүниеге аттанғаннан кейін жыртыс, теберік беру, киім тарату сияқты үрдістер орын алып жатады. Бұл шариғатқа қайшы емес пе? Ал қаралы үйде тамақ пісіру исламға қайшы келмей ме?... 14. Үйленбекші болып ем. Бірақ мен сүйген қыз өз руласым болып шықты. Ата-анамыз қарсы. Ал намаз оқитын кей бауырлар «исламда бір анадан тумаған болсаңдар, сүт бауыр болмасаңдар үйлене беруге болады» дегенді айтады. Не істеген жөн? Ислам руға қалай қарайды?......................................................................................... 15. Менің қызым қазір бой жетіп келеді. Өзі намазын үзбей оқиды. Қазір қызымызға бір отбасы құда түсіп жатыр. Алайда балалары намаз оқымайды. Қызымның намаз оқымайтын жігітке тұрмысқа шығуына бола ма?.................................................................................... 65
16. Үлкендердің Құран оқылғанда пышақты жасырып қоятыны бар. Исламда оған қатысты пәтуа бар ма?................................................ 17. Жұмада мешітке арнайы барып Құран оқытамыз. Сол кезде молдаға ақша береміз. Қазір бұл әрекетім дұрыс па, жоқ па деп ойланатын болдым. Мұның дінге қайшылығы жоқ па?....................... 18. Жыл сайын 31 мамыр күні саяси қуғын-сүргін құрбандарын аза тұтамыз. Өткен ғасырдың 30-шы жылдары халқымыздың ширегіне жуығы және ұлт зиялылары қолдан жасалған зұлматтан қырғын тапты. Оларды шейіт деп айтуымызға бола ма?............................ 19. Базбіреулердің көзқарасынша ислам мәдениетіне Мәуліт мерекесін түркілер енгізген көрінеді. Шынында да солай ма? Ал, түбі түркіден тарайтын біз – қазақ халқы Мәулітті тойлағанбыз ба?... 20. «Қазақ мәдениеті – қазақтың дәстүрлі діни танымы» деген түсінік дұрыс айтылған ба? Мәдениет пен діни танымды бір деп қарауға бола ма?...................................................................................... Авторлар туралы мәліметтер......................................................... 66 жүктеу/скачать 376,18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|