Қазақстан республикасы ғылым және білім министрлігі


Жалпы экологияның негіздері



Pdf көрінісі
бет3/50
Дата02.04.2023
өлшемі425,44 Kb.
#78397
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   50
Жалпы экологияның негіздері 
Организм және орта 
Жер бетіндегі тіршіліктің пайда болуының қысқаша тарихы. ДЖ.Берналдың биопоэз 
теориясы, оның негізі. Тірі емес материядан тіршіліктің пайда болу мүмкіндігінің негізгі 
жағдайлары. Жер бетіндегі химиялық және биологиялық эволюцияның кезеңдері. 
Тірі организмдердің ұйымдастырылуының деңгейлері. Ӛсімдіктер мен жануарлар 
алуантүрлілігі. Биологиялық алуантүрлілікке әсер ететінфакторлар. Жер бетіндегі 
экожүйелер: тропикалық ормандар, шӛлдер, шӛлейттер, далалар, тайга тндра. Негізгі су 
экожүйелері: теңіз және тұщы сулар. Континеттер дрейфі мен плита тектоникасы туралы 
теория. 
Дарақ экологиясы – аутэкология 
Организм және оның тіршілік жағдайлары. Экологилық факторлар және олардың 
жүйесі.Абиотикалық және биотикалық факторлар. Антропогендік факторлар – 
экологиялық факторлардың ерекше тобы. Шектеуші факторлар. Ю. Либихтың минимум 
заңы. В. Шелфорттың толеранттық заңы. Толеранттық диапазоны. Стенебионтты 
жәнеэврибионтты организмдер. Негізгі абиотикалық факторлардың жарықтанғандық
температура, ылғалдану, тұздану және т.б. экологиялық маңыздары. Организмдердің 
индикациялық маңызы. 
Популяцилық экология – демэкология 
Популяция туралы түсінік. Популяцияның статикалық сипаттамасы: саны 
(тығыздығы) және популяцияның биомассасы, жастық және жныстық құрамдары. 
Кеңістікке орналасу және оның ӛзгешелігі, кездейсоқ, біркелкі, топтасып. Популяцияның 
динамикалық сипаттамасы; туылымы, даму қарқыны, ӛлім – жітімі. Тірі қалу қисығы
экспоненциалд даму, биотикалық потенциал. Популяция тығыздығы мен байланысты 
және байланысты емес факторлар. Санның түраралық реттелуі. Экологиялық қуыс, 
потенциалды және жүзеге асқан. 
Қауымдастық экологиясы – синэкология 
Биоценоз, биогеоценоз, экожүйе туралы түсінік. Экожүйенің энергетикалық балансы. 
Экожүйедегі энергия ағымы және химиялық элементтер айналымы. Термодинамикалық 
зңның экожүйеде орындалуы. Кӛмірсутек, азао, оттегі және басқа химиялық 
элементтердің айналымы. Биоценоздың трофикалық құрылымы. Қоректену тізбектері 
және трофикалық деңгейлер, қоректену. Биоценоздардың ӛнімділігі. Организмдер 
арасындағы қарым – қатынастардың типтері: бәсекелестік, жыртқыштық, арам тамақтық, 
симбиоз, комменсализм, аменсализм. Түр аралық бәсекелестік қауымдастықтың түр 
құрылымын сақтаудың негізгі бір механизімі ретінде. Экожүйенің тұтастығы 
жәнетұрақтылығы. Экожүйенің гемеостазы, кері байланыс механизмі. Экологиялық 
сукцессия. Табиғи сукцессия процесінде және антропогендік әрекетінен биологиялық 
әртүрліліктің ӛзгеруі. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   50




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет