Қазақстан республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі ш. УӘлиханов атындағы



Pdf көрінісі
бет27/532
Дата05.09.2023
өлшемі19,8 Mb.
#106156
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   532
 
 
ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ БІЛІМ БЕРУДЕГІ РӨЛІ
Әубәкір У.А. 
Ғылыми жетекшісі: Кусаинова Г.Т., педагогика және психология магистрі 
Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті, Көкшетау қаласы 
ursulaaa2002@gmail.com
  
 
Аннотация: 
Соңғы жылдары білім беру реформаларына байланысты елімізде білім алу 
мен тәрбиелеудің заманауи тиімді әдістемелерін іздестіру жүріп жатыр. Дамып келе жатқан 
ресейлік қоғамның жаңа қажеттіліктерін Мемлекеттік стандарттардың талаптарына сәйкес 
жүзеге асырылатын жоғары білікті кадрларды даярлау әдістері мен технологияларын Елеулі 
қайта құрусыз қамтамасыз ету мүмкін емес. Бұл ретте екеуіде білім алушылардың тиісті 
даярлық деңгейін қамтамасыз ету және барлық қажетті құзыреттерге ие жоғары білімі бар 
маман қалыптастыру мақсатында білім беру процесіне оқытудың жаңа технологияларын 
енгізу талап етіледі.
Түйінді сөздер:
білім беру технологиялары, аралас оқыту, синхронды оқыту, 
асинхронды оқыту, әлеуметтік қатысу, білім берудегі инновациялық технологиялар, 
әлеуметтік-мәдени теория. 
Жаңа нәтижеге бағытталған білім — инновациялық білім. Құзіреттілік білім беру 
жағдайында қоғамның мәдени, әлеуметтік, экономикалық сұранысты қанағаттандыратын, 
әлемдік бәсекеге төтеп бере алатын, теориялық білімін кез келген жағдайда өз іс-
тәжірибесінде пайдалана алатын білім. 
Инновациялық білім беру – іскерліктің жаңа түрі. Инновациялық қызмет оқу ісін 
дамытуға, пәндердің мәнін тереңдетуге, оқытушының кәсіптік шеберлігін арттыруға басқа 
жаңа технологияларды енгізуге, пайдалануға және шығармашылық жұмыстар жүргізуге 
бағытталған. Мұндай технологияларды қолдану — біріншіден, оқытушы ұтады, яғни ол 
сабақты тиімді ұйымдастыруға көмектеседі, оқушының пәнге деген қызығушылығы артады, 
екіншіден, оқушы ұтады, себебі оның тақырып бойынша танымы кеңейеді. Осылайша білім 
берудің қалыптасқан әдістемесіне оқытудың жаңа технологиясы тұрғысынан өзгерістер 
енгізілсе, білім сапасы да арта түспек[1]. 
Жалпы инновацияны модификациялық, комбинаторлық, радикалдық деп үш түрге
бөлуге болады. 
Модификациялық инновация – бұл бұрын қолда барды дамытумен, түрін өзгертумен 
айналысу. Бұған В.Ф. Шаталовтың математикаға жазған тірек конспектісі жэне оны көптеген 
мұғалімдердің пайдалануы мысал бола алады. 
Комбинаторлық модификация – бұрын пайдаланылмаған, белгілі әдістеме 
элементтерін жаңаша құрастыру. Бұған пәндерді оқытудың қазіргі кездегі әдістемесі дәлел[2]. 
Радикалдық инновация – білімге мемлекеттік стандарттарды енгізу жатады. 
Мемлекеттік стандарт білім беруде, негізінен, мөлшерлерді, параметрлерді, деңгейлік және 
сапалы оқытудың көрсеткіштерін қалыптастырады. 
Бұл бағытта білім берудің түрлі құрылымы ,ғылымға және тәжірибеге негізгісі жаңа 
идея мен жаңа технологиялар бар. Сонымен әртүрлі оқу технологиялары оқу мазмұнын әрбір 


55 
білім алушының жас және жеке дара психологиялық ереекшелігі қарастырып отыр. XXI 
ғасырда болашақ мамандарды даярлау, олардың кәсіби бейімделуін қалыптастыру мәселелері 
— кезек күттірмейтін өзекті қоғам талабы. Сондықтай біз болашақ педагог-психологтардың 
жаңа педагогикалық инновациялық технологияларды қолдануға даярлығын қалыптастырудың 
құрылымдық-мазмұндық моделін жасадық. Технологияның өлшемдері оқытудың әдістемелік 
мақсаттары, оқыту үрдісі, оның міндетттерін анықтай алуы, оқытудың нәтижесін болжай алуы 
және психологиялық -педагогикалық білімдерді меңгерумен анықталады. Әрбір педагогтің 
инновациялық іс-әрекетін қалыптастырудың педагогикалық шарттары: инновация туралы 
білімі; инновацияны жан-жақты меңгеру; инновациялық іс-әрекет диагностикасын меңгеру; 
инновацияны тәжірибеге ендіру жұмыстары; инновацияны практикада дұрыс қолдану. Бұл 
тығырықтан шығудың бірден-бір жолы оқу-тәрбие процесінде инновациялық әдістәсілдерін 
енгізу, әрбір білім алушылардың білімге деген қызығушылықтарын, талпынысын арттырып, 
өз бетімен ізденуге, шығармашылық еңбек етуге жол ашу. 
Коннективизм (ағылшынша connect сөзінен — қосылу, байланыстыру) цифрлық 
дәуірдегі оқытуды түсінудің теориялық негізі деп аталады, өйткені ол ақпараттық 
технологияны білім берудің маңызды бөлігі ретінде таниды[3]. 
Коннективизм теориясы Математика мен физикадан шыққан ұғымдарға негізделген: 
Хаос теориясы, желі теориясы, өзін-өзі ұйымдастыру және күрделілік.Коннективизм 
теориясының негізін қалаушы канадалық зерттеуші Джордж Сименс деп аталады.Ол өзінің 
теориясын алғаш рет 2004 жылы жеке блогында ұсынды, содан кейін 2005 жылы 
"Коннективизм: цифрлық дәуірге арналған оқыту теориясы" мақаласында негізгі тезистерді 
жариялады."Коннективизм шешімдердің тез өзгеретін негіздер негізінде қабылданатындығын 
түсінуге байланысты. Жаңа ақпарат үнемі келіп тұрады. Өзекті және маңызды емес ақпарат 
арасындағы айырмашылықтарды жасау мүмкіндігі өте маңызды. Жаңа ақпарат кеше 
қабылданған шешімдерге негізделген ландшафтты өзгерткен кезде тану мүмкіндігі де өте 
маңызды", - деп түсіндірді Джордж Сименс. Көптеген қашықтықтан оқыту сияқты онлайн 
білім беру әлемінде сыныптар асинхронды немесе синхронды болуы мүмкін.
Cинхронды оқыту – виртуалды сыныпқа ұқсас, бір уақытта оқумен айналысатын 
оқушылар тобын қамтиды. Оқытудың бұл түрінде оқушы мен оқытушы бір уақытта бір жерде 
болады. Ол үшін топтық сөйлесулер, веб-семинарлар, бейне конференциялар сияқты 
мультимедиялық компоненттер қолданылады[4]. 
Асинхронды оқыту – қажетті онлайн-ресурстармен өздігінен оқуға негізделген 
оқушыға бағытталған оқытуды қамтиды. Бұл жағдайда электронды пошта, электронды 
курстар, онлайн форумдар, аудиобейне жазбалар сияқты технологиялар қолданылады. 
Әлеуметтік (әлеуметтік) қарым-қатынастар адамдар өзара қарым-қатынас жасағанда 
туындайтын өзара тәуелділіктің әр түрлі формалары болып табылады. Адамдар арасындағы 
қарым-қатынастар мен адамдар арасындағы қарым-қатынастардан ерекшеленетін әлеуметтік 
қарым-қатынастардың ерекшелігі - олар адамдарда тек нақты адамның мағынасын толығымен 
көрсетпейтін әлеуметтік «Мен» ғана көрінеді. Осылайша, әлеуметтік қатынастардың басты 
ерекшелігі - қоғам мүшелерінің әлеуметтік рөлі мен мәртебесін жүзеге асыруға мүмкіндік 
беретін адамдар арасындағы (адамдар топтары) тұрақты қарым-қатынастарын орнату. 
Әлеуметтік қатынастардың мысалдары отбасы мүшелерімен және әріптестерімен жұмыс 
істеуде, достармен және оқытушылармен қарым-қатынаста болуы мүмкін[5]. 
Выготскийдің айтуынша, балалар өздерінің ойларында негізгі биологиялық 
шектеулермен дүниеге келеді. Әрбір мәдениет «интеллектуалды бейімделу құралы» деп 
аталады. Бұл құралдар балаларға өздерінің негізгі ойлау қабілеттерін олар өмір сүретін 
мәдениетке бейімделген түрде қолдануға мүмкіндік береді. Мысалы, бір мәдениет ескерту 
сияқты жады стратегияларын көрсетсе де, басқа да мәдениеттер еске салғыш немесе естеліктер 
сияқты есте сақтау құралдарын қолдануы мүмкін[6]. 
Қорытындылай келе, қоғам дамуының қазіргі кезеңінде білім беру процесіне 
инновациялық технологияларды енгізу қажеттілігі күрт артып келе жатқанын атап өтуге 


56 
жетектеп, оларды қолдану оқушылардың есте сақтау қабілетін, ойлауын, қиялын, өзін-өзі 
реттеуін дамытуға ықпал етеді, 
Осылайша, педагогикадағы инновациялық процестердің қарқындылығы әлеуметтік 
тапсырыспен де, теориялық зерттеулер мен инновациялық тәжірибелердегі оның орындалуын 
қамтамасыз ете алатын құралдармен де, жалпы педагогикалық қоғамдастықтың сана-
сезіміндегі елеулі өзгерістермен де байланысты. Өзінің негізгі мағынасында "инновация" 
ұғымы тек инновацияларды құруға және таратуға ғана емес, сонымен бірге осы 
инновациялармен байланысты қызмет түріндегі өзгерістерге, ойлау стиліне де қатысты. 
Инновациялық қызметтің табысты болуының ең маңызды шарты педагогтердің жүйелі 
инновацияны қабылдауға психологиялық дайындығы - ЖОО түлектерінің инновациялық 
мәдениетін дамыту болып табылады. Инновациялық Мәдениет-бұл инновациялық жүйеде 
ескі, заманауи және жаңа динамикалық бірлікті сақтай отырып, адам өмірінің әртүрлі 
салаларында инновацияларды мақсатты түрде дайындау, жан-жақты енгізу. 
 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 
1.
Қуанбаева Б. Оқытудың педагогикалық жүйесін технологиялық негізде жетілдірудің 
дидактикалық шарттары: дисс. Пед. ғыл.канд. — Алматы, 2005. –137 бет.
2.
Таубаева Ш. Т. Оқытуың қазіргі технологиялары //Бастауыш мектеп -1999.- № 4. — 
Б.5–12.
3.
Таубаева Ш. Т., Лактионова С. Н. Педагогическая инноватика как теория и практика 
нововведений в системе образования. Алматы, 2001.
4.
Абдраманова, Г. Б. Инновациялық технологиялардың білім берудегі рөлі / Г. Б. 
Абдраманова, Г. О.
5.
Байзулдаева. — Текст : непосредственный // Молодой ученый. — 2015. — № 7.1 (87.1). 
— С. 4-6. — URL: https://moluch.ru/archive/87/16662/ (дата обращения: 31.03.2023). 
6.
Тюнников инновационной деятельности общеобразовательного учреждения: сценарий, 
подход/ // Стандарты и мониторинг в образовании. – 2004. –№5 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   532




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет