Қазақстан республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі ш. УӘлиханов атындағы
жүктеу/скачать 19,8 Mb. Pdf көрінісі
|
|
ФИЗИКА ПӘНІНЕ АРНАЛҒАН ТОЛЫҚТЫРЫЛҒАН ШЫНАЙЫЛЫҚ ҚОЛДАНБАСЫН ОЗҒЫР АЛГОРИТМДЕРМЕН ӘДІСНАМАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ Арымбеков Б.С. Ғылыми жетешісі: Туреханова К. М., к.ф.-м.н., ст.преподаватель Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ. beckemn@mail.ru Толықтырылған шынайылық дамып келе жатқан технология үрдісі, қатысуды және есте сақтауды арттыру арқылы онлайн оқыту тәжірибесін жақсарта алады[1]. Толықтырылған шынайылық гарнитуралары әлем халқының көпшілігіне қолжетімді етті. Толықтырылған шынайылық негізіндегі онлайн оқыту платформалары тәжірибелік оқытуды ұсынады, мұнда оқушылар жаттап оқыту сияқты дәстүрлі әдістер арқылы емес, тәжірибе арқылы үйренеді. Тәжірибелік оқытудың кейбір артықшылықтары жеделдетіп оқыту, белсенділік, күрделі ұғымдарды оңай түсіну. Технологиялық жетістіктерге байланысты дәстүрлі білім беру әдістері біртіндеп цифрлық сипатқа ие болуда. Мобильді толықтырылған шынайылық виртуалды нысандардың шынайылыққа қабаттасуы. Толықтырылған шынайылық көптеген салаларда кеңінен қолданылады, мысалы, өндірісте, робототехникада, мінез-құлықты емдеуде, авиациялық инженерлік дизайнда және т.б. [2]. Кеңейтілген шынайылық спектрі нақты виртуалды орталардың спектріне жатады. Толықтырылған шынайылық білім беру саласында бірте-бірте дамып, педагогикалық тәжірибені, сондай-ақ оқушылардің білім беру тәжірибесін нақты дүние деректеріне негізделген бейнелерді көрнекі түрде бейнелеу арқылы білім берудегі күрделі аспектілерді түсінуді жеңілдету арқылы өзгертті [3]. Атап айтқанда, толықтырылған шынайылық көптеген білім беру қосымшаларында кеңінен қолданылды. Нәтижесінде толықтырылған шынайылық оқу модулінің күрделі тұжырымдамаларын түсінуге көмектеседі. Жұмыста физика құбылыстарының құрылымдарын түсінуге көмектесетін ым- ишараға негізделген толықтырылған шынайылық жүйесі ұсынылған. оқушылардың метатанымдық қабілеттерін жақсарту үшін маркерсіз толықтырылған шынайылықарқылы комикс негізіндегі білім беру тұжырымдамасына назар аударады. Осылайша, толықтырылған шынайылық негізіндегі білім беру қолданоқушырын жооқушыудың әртүрлі тәсілдері бар, мысалы, басына орнатылған дисплейлер, маркерсіз жүйелер және қимылға негізделген жүйелер. Сонымен қатар, мобильді толықтырылған шынайылық жүйелері тиімді, өйткені олар тасымалдауға және оңай қол жеткізуге мүмкіндік береді. Сондықтан ұсынылып отырған физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы жүйесі мобильді толықтырылған шынайылық негізіндегі оқу платформасы болып табылады, онда оқушылар қарапайым оқулықты динамикалық ақпараты бар кітапқа айналдыра отырып, беттерінде сиқырлы көрінетін бейнелерді табу үшін кітаптарының мазмұнын сканерлей алады. Сонымен қатар, физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы қолданбамен қарым- қатынасты жақсарту үшін мазмұнды оқушылардің аймақтық тілінде жеткізеді. Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы ұялы сенсорлар мен есептеу қуатының артықшылықтарын пайдаланатын сөзді тану жүйесі, кескінді бақылау және тіркеу модулі сияқты модульдер жиынтығынан тұрады. Қолданба unity engine және vuforia sdk көмегімен 45 жасалған. Мобильді қолданба клиент-сервер архитектурасы арқылы vuforia бұлттық мақсатты тану жүйесімен интерфейс жасайды. Оқушылардың назарын аудару және олардың оқу тәжірибесін арттыру үшін кітап мазмұны толықтырылған графикамен, анимациялармен және басқа да білім беру мүмкіндіктерімен байытылған. Мобильді камера бағдарлама іске қосылғаннан кейін сахнаның виртуалды камерасына қосылады. Үлгіні тану алгоритмдерін пайдалана отырып, vuforia кескін дерекқорының көмегімен мақсатты кескін танылғаннан кейін, дисплей бірлігі арқылы сәйкес шығыс көрінісі көрсетіледі. Нәтижесінде шығыс көрінісі нақты уақыттағы нысандардың үстіне орналастырылған виртуалды нысандардан тұрады. Іске қосылған аудио шығыс сканерленетін ұғымдарды түсіндіреді, бұл өз кезегінде оқу тәжірибесін жақсартады. Оқыту модулі сонымен қатар оқытылатын материалды түсінуді бағалау үшін оқытылатын мазмұн бойынша бірнеше таңдаулы сұрақтардан тұрады. Қолданудан кейін алынған кері байланыс негізінде Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы оқу тәжірибесін оңтайлы жақсартатыны байқалады. Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы оқушыларге мобильді оқытуды қамтамасыз ету үшін мультимодальды толықтырылған шынайылықинтерфейсі ретінде жасалған. Толықтырылған шынайылық негізіндегі білім беру платформасының дизайнына қатысты әртүрлі әдебиеттерді зерттеуге сүйене отырып, толықтырылған шынайылық негізіндегі оқу платформасы күрделі ұғымдарды түсінуді және қатысуды жақсартатыны байқалады. Толықтырылған шынайылықсонымен қатар жаттап оқыту немесе нұсқаушы басқаратын оқыту сияқты дәстүрлі әдістерден гөрі тәжірибелік оқыту тәжірибесін ұсынады. Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы оқушылар үшін толықтырылған шынайылық негізіндегі оқытудың қолжетімділігін арттыру үшін мобильді негізделген толықтырылған шынайылықжүйесі ретінде жасалған. Осылайша, Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы covid дәуірінде әзірленген онлайн оқыту шешімдерін немесе хаттамаларын толықтырады және жетілдіреді. Сөйлеуді өңдеу талдау, мүмкіндіктерді шығару, модельдеу және тестілеуді қамтитын бірнеше қадамдарды қамтиды. Функцияларды шығару процесі әдісі арқылы дыбыстың бірегей мүмкіндіктерін шығарады. Үлгіні тану кезінде сөз енгізу мәтінге түрлендіріледі. Мәтін кез келген сөйлеу пәрменіне сәйкес келсе, сәйкес толықтырылған шынайылықмазмұны көрсетіледі. Көпмодальды интерфейсті және аймақтық тілді қолдауды қамтамасыз ету. Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы-де мақсаттарға оның мультимодальды интерфейсті мазмұнды жеткізу әдістері арқылы қол жеткізіледі. Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы төмендегідей мазмұнды жеткізудің екі режимінен тұрады кескінді мақсатқа негізделген мазмұнды жеткізу сөйлеуден мәтінге негізделген мазмұнды жеткізу. Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы аймақтық тіл қолдауымен толықтырылған шынайылық негізіндегі мультимодальды аудио-визуалды толықтырылған шынайылық негізіндегі оқытуды ұсынады. Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы жүйесінің ыңғайлылығы мен оқу тәжірибесін бағалау үшін Алматы қаласындағы орта мектептерде прототиптік жүйенің бақылау зерттеуі жүргізіледі. Бұл зерттеуге қатысушылардың жасы 15-18 жас аралығында. Оқушыларға қолданбаны физикалық кітапта қалай пайдалану керектігі туралы нұсқау берілді. Тәжірибе барысында оқушыларға оқытудың сөйлеу режимін де, сурет нысанасына негізделген режимді де қолданып көру ұсынылды. Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы экспериментін талдау барысында оқушыларға ұсынылған тұжырымдамалар бойынша сынақ жүргізілді. Физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы қолданғаннан кейін оқушылардың жақсарып, дұрыс жауап бергені байқалады. Тәжірибеден кейін оқушылардың ата-аналарынан қолдану ыңғайлылығы, оқуды сақтау, оқуға қатысу және жалпы тәжірибе туралы кері байланыс сұралды. Сауалнаманың нәтижесі жинақталған және кестеленген, мұнда 1 жарамсыз қолданба немесе оқуды нашар сақтау немесе оқуға дұрыс қатысу сияқты ең төменгі рейтингті білдіреді. Жалпы тәжірибе 375 қолданушыға ыңғайлы дизайнды және оқуға қатысты параметрлері жоғары баллды әзірлеуді білдіреді. Қолданбаның орташа жарамдылық рейтингі 7 болып табылады, бұл қолданбаны пайдаланудың 46 пайдаланушыға ыңғайлылық көрсеткішін білдіреді. Қолданба дауыстық өзара әрекеттесу мен кескінге негізделген өзара әрекеттесуді қолдайтындықтан, олардың кітабын жақсырақ зерттеуге көмектеседі. Оқушылар виртуалды мазмұнның нақты уақыт режимінде олардың кітабында пайда болғанын көргенде қатты қуанды. Эксперимент нәтижелеріне сәйкес, бейне- мақсатты және дауысқа негізделген өзара әрекеттесуі бар мультимодальды пайдаланушы интерфейсі, сондай-ақ нақты және виртуалды элементтерді біріктіретін толықтырылған шынайылық дисплейі оқушылар үшін табиғи иммерсивті тәжірибе ретінде жұмыс істейді. Оқушылар бірдей оқуға болатын мазмұнның әртүрлі өзара әрекеттесулерін сынап көрген сайын, кестеленген ұпай көрсеткендей, оқуды сақтау жақсарды. Оқушылар қолданбаны зерттеуге дайын екендіктерін білдіріп, оны қызықты әрі тартымды оқу құралы ретінде пайдалануға болатынын көрсетті. Бұл сауалнамадағы 8,33 орташа оқуға қатысу баллымен де көрсетіледі. Мобильді толықтырылған шынайылықплатформасының жалпы тәжірибесі 8-ге тең, бұл оқушылардың оқу тәжірибесі мен пайдалану тәжірибесінің оң және жақсарғанын көрсетеді. Бұл жұмыста физик пәнін үйренуге арналған мобильді толықтырылған шынайылық негізінде байытылған оқыту тәжірибесін әзірлеу және бағалау баяндалған. Толықтырылған шынайылық үйрену тәжірибесінің стандартты кітапқа қарағанда артықшылықтарының бірі - физикалық кітап әлі бар болған кезде анимация, виртуалды нысандар, дыбыс және бейне сияқты басқа қызықты аспектілер қосылуы мүмкін. Зерттеу нәтижелері оқу үдерісінде мұндай аспектілердің болуы толқуды, оқуға деген қызығушылықты және ләззат тудыратынын көрсетеді. Нәтижелер біздің сауалнама сұрақтарына оқушылардың ата-аналарына берілген жауаптармен расталады. Нәтижелер сонымен қатар нақты және виртуалды заттардың мультимодальды интерфейсі табиғи иммерсивті тәжірибені, сондай-ақ осы жас ауқымы үшін тартымды және қызықты оқу құралын қамтамасыз ететінін көрсетеді. Дегенмен, бір кітапты қайталап қолданғаннан кейін, оқушылар не пайда болатынын болжай алатын болса, физика пәніне арналған толықтырылған шынайылық қолданбасы-тен жалығып кетуі мүмкін. Сондықтан, болашақ жұмыстың бір бөлігі ретінде, оның ішінде қосымшаның тосын аспектісі оны қызықты және тартымды ете алады. Әрбір сурет нысанасына негізделген маркерде ұсынылуы мүмкін көрнекі мазмұнның бірнеше түрі болса да, мұндай мазмұнның көрсетілімін рандомизациялау оқушыны таң қалдыруы мүмкін және болашақ жақсарту ретінде қосылуы мүмкін. Сонымен қатар, пайдаланушының қатысуы мен оқуды сақтаудың оқу аналитикасы пайдаланушы тәжірибесін бағалау үшін пайдаланылуы мүмкін және әрбір оқушы үшін жекелендірілген мазмұн болашақ жұмыста қолданылады. Әдебиеттер 1. Dror, I. Technology enhanced learning: the good, the bad, and the ugly [Text] // Pragmatics Cognition – 2008. – 2(3) – P. 215. 2. Martin, S., Diaz, G., Sancristobal, E., Gil, R., Castro, M., Peire J. New technology trends in education: Seven years of forecasts and convergence [Text] // Computers & Education – 2011. – 57(3). – P. 1893. 3. Bronack, S. C. The role of immersive media in online education [Text] // Journal of Continuing Higher Education – 2011. – 59(2). – P. 113. жүктеу/скачать 19,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|