Қазақстан республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі ш. УӘлиханов атындағы
НАҚТЫ ЕГІНШІЛІКТІ АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫНДА ҚОЛДАНУ
жүктеу/скачать 19,8 Mb. Pdf көрінісі
|
Сборник студ конф 22-23г
| НАҚТЫ ЕГІНШІЛІКТІ АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫНДА ҚОЛДАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ Тулебай Е.Е., Хайруллин А.Д. Ғылыми жетекші: Б.К. Оразалина, педагогика ғылымдарының магистрі, аға оқытушы Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті, Көкшетау қ. ETulebai_ATiTK221@shokan.edu.kz , AKhairullin_ATiTK221@shokan.edu.kz Координаталық немесе нақты егіншілік (precision agriculture) – бұл сапалы жаңа егіншілік жүйесі ғана емес, сонымен қатар ауылшаруашылық кәсіпорнын басқарудың оңтайлы шешімдерін қамтамасыз ете отырып, әртүрлі көздерден деректерді алу арқылы ақпараттық технологияларды қолданатын жаңа ауылшаруашылық өндіріс стратегиясы. Eurasia Group Kazakhstan тәжіребиесіне сүйене отырып, нақты егіншіліктің ең көп таралған үш компонентін қолдану ерекшеліктері қарастырылады, оларға мыналар жатады: GPS навигация жүйесі негізінде параллельді жүргізу және автопилоттау технологиялары (ағылш. Global Positioning System-дәнді дақылдар егу және т.б. агрегаттарды жүргізудің қажетті дәлдігін қамтамасыз ететін жаһандық позициялау жүйесі). Нақты егіншілік жүйесінің екінші құрамдас бөлігі-тыңайтқыштар мен өсімдіктерді қорғау құралдарының дозаларын өсімдіктердің жағдайына, өңделетін өрістің әрбір нақты учаскесінде арамшөптердің болуына байланысты нақты уақыт режимінде түзету. Ол үшін арнайы сканерлер мен сенсорлар қолданылады, олар бүріккіштің немесе тыңайтқыш машинасының жұмысында қолданылатын препараттардың мөлшерін түзетеді. Дәстүрлі егіншілікпен тыңайтқыштар мен өсімдіктерді қорғау стандарттары бүкіл өріс үшін бірдей екені белгілі. Шетелдік және отандық тәжірибе дәл егіншілік технологияларының жоғары тиімділігін көрсетеді, әсіресе ірі шаруашылықтарға қолданылады. Мысалы, қолда бар статистикалық мәліметтерге сәйкес, 2006 жылы АҚШ фермерлерінің 80% - дан астамы белгілі бір дәрежеде нақты егіншілік технологияларын қолданды, соның арқасында олар дәнді дақылдардың өнімділігін 90 ц/га дейін көтере алды. Сонымен қатар, олардың нақты егіншілікті енгізу шығындары 2-4 жылдан кейін өтелетіні анықталды және оны пайдалану айтарлықтай пайда әкеле бастастаған. Қазіргі уақытта дәл егіншілік көптеген елдерде кеңінен таралуда. Бұл жүйелерді пайдалану келесі бағыттарда жүреді: 1. А / ш техникасын бақылау. Қозғалыс бағытын жеткілікті дәлдікпен оңтайландыру мыналарды қамтамасыз етеді: учаскелердің өтуі мен қайталап өтуін болдырмау; отын шығынын азайту; тұқым, тыңайтқыш және химиялық заттарды тұтынуды азайту; суару мен бүркуді дәл бақылау; сапаны жоғалтпай түнгі уақытта және нашар көріну жағдайында жұмыс істеу мүмкіндігі; техниканы тиімсіз және заңсыз пайдалануды болдырмау. 2. Егіс алаңын бақылау және талдау. Топырақты өңдеу, ұрықтандыру және егін жинау бойынша тапсырманы сәтті орындау үшін аймақтың сапалы цифрлық картасы болуы керек. Сондай-ақ, әртүрлі сипаттамаларға сәйкес тақырыптық карталар жасау: өнімділік, топырақ түрі және т. б. [1; 159-бет] Нақты егіншілікке арналған спутниктік жабдықты таңдау үшін оны қандай тапсырмалар үшін пайдаланғыңыз келетінін және координаттар анықтаудың дәлдігін қамтамасыз ету керек екенін нақты анықтау қажет. Нақты егіншілік шешімдеріне қол жеткізу John Deere жаңа Starfire 6000 қабылдағышынан (спутниковый приемник) басталады. Оның жаңа динамикалық дизайны, құрылғысы бар ұрлықтың алдын алу үшін пайдалану сенімділігі және ең бастысы, 629 сигналдардың кеңейтілген диапазоны жаңартылған. Ғарыштық навигациялық жүйелерді пайдалану арнайы қабылдағыштың көлік құралына орнатылғаннан кейін мүмкін болады, үнемі навигациялық спутниктердің орналасқан жері және оларға дейінгі қашықтық туралы сигналдарды қабылдайды. Қажетті дәлдікке байланысты мұндай техниканы басқаруды механизатор дисплей экранындағы белгі көрсеткіштері бойынша қолмен немесе итергіш құрылғыны немесе автопилотты қолдана отырып жүзеге асырады. StarFire - NavCom John Deere нақты ауылшаруашылық топтары әзірлеген кең жолақты дифференциалды GPS. StarFire бүкіл әлем бойынша L-диапазондық спутниктік жиіліктерде қосымша «түзету туралы ақпаратты» таратады. Бұл жабдықталған StarFire қабылдағышына 24 сағаттық 4,5 см-ден аз, әдеттегі дәлдікпен бір метрлік дәлдікпен орынды өлшеуге мүмкіндік береді. GPS FAA дифференциалдық аумақты кеңейту жүйесіне (WAAS) ұқсас, бірақ қабылдағыш жағында өңдеуді жақсартатын бірқатар әдістерге байланысты айтарлықтай дәлірек. John Deere компаниясының әзірлеген Starfire 6000 қабылдағышы және оның жұмыс істеу принципі 1- суретте келтірілген. жүктеу/скачать 19,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|