4-тарау. Стационарлық жағдайда акушерлік-гинекологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру тәртібі
81. Жүктілік, босану, босанғаннан кейінгі кезеңде және жаңа туған нәрестелерге стационарлық жағдайларда медициналық көмек меншік нысанына қарамастан медициналық ұйымдарда немесе оның ТМККК және МӘМС жүйесінде тәулік бойы медициналық бақылауы бар тиісті құрылымдық бөлімшелерінде қалалық перзентханаларда, перинаталдық орталықтарда, көпбейінді аудандық ауруханалардың акушерлік бөлімшелерінде, аудандық ауруханаларда ұсынылады. Репродуктивтік ағзаларының аурулары бар әйелдерге көпбейінді ауруханалардың гинекологиялық бөлімшелерінде және аудандық ауруханалардың гинекологиялық төсектері бар хирургиялық бөлімшелерінде ұсынылады.
Перинаталдық орталық (көп бейінді аурухананың акушерлік бөлімшесі) облыс орталықтарында құрылады және келесі функцияларды орындайды:
1) жүктілікті, босануды жүргізу тактикасын таңдау үшін қауіп факторлары бар жүкті әйелдерге консультациялық-диагностикалық көмек көрсетеді, сондай-ақ медициналық көмек көрсету деңгейін айқындайды;
2) стационарлық акушерлік-гинекологиялық, неонатологиялық көмекті жүзеге асырады, перинаталдық патологияны іске асыру гестация мерзімі 22 аптадан бастап мерзімінен бұрын босану қаупі бар жүкті, босанатын және босанған әйелдерді емдеуге жатқызуға арналған, сондай-ақ жүктілігі мен босануы асқынған әйелдер емдеуге жатқызылуы мүмкін;
3) мамандандырылған акушерлік және неонаталдық көмекке мұқтаж жүкті, босанатын, босанған әйелдерге және науқас жаңа туған нәрестелерге, оның ішінде дене салмағы 1500,0 грамм және одан аз, төменгі деңгейдегі ұйымнан ауыстырылған шала туған нәрестелерге медициналық көмектің барлық түрлерін көрсетеді;
4) жаңа туған нәрестелердегі туа біткен даму ауытқуларын хирургиялық түзетуді жүзеге асырады (ресурстар болған жағдайда).
Ескерту. 81-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 07.12.2022 № ҚР ДСМ-156 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
82. Акушерлік-гинекологиялық көмекті стационарлық жағдайда көрсететін МҰ меншік нысанына қарамастан ұйымдарда:
1) жүкті әйелдерге, босанатын әйелдерге, босанған әйелдерге және жаңа туған нәрестелерге стационарлық консультациялық-диагностикалық, емдеу-профилактикалық және оңалту көмегін көрсету;
2) жеке тәсілді ескере отырып, жүктілікті, босануды және босанғаннан кейінгі кезеңді жүргізу жоспарын жасау;
3) диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамаларына, сондай-ақ жүргізу жоспарына сәйкес жүктілікті, босануды және босанғаннан кейінгі кезеңді жүргізу;
4) жүкті әйелдерге, босанатын әйелдерге және босанған әйелдерге консультация жүргізу, медициналық көмек көрсету деңгейін сақтау бойынша бақылауды жүзеге асыру;
5) аналар мен жаңа туған нәрестелерге оңалту іс-шараларын жүргізу, оның ішінде шала туған нәрестелерге күтім жасау;
6) телекоммуникациялық жүйелерді пайдалана отырып, жүкті, босанатын, босанған әйелдерге және жаңа туған нәрестелерге медициналық көмек көрсету бойынша консультациялар;
7) МСАК МҰ, өңірдің акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін басқа да стационарлық деңгейдегі МҰ; республикалық денсаулық сақтау ұйымдарымен сабақтастық және ақпарат алмасу болып табылады;
8) акушерлік-гинекологиялық және неонатологиялық қызметтердің негізгі көрсеткіштерінің статистикалық деректерін жинау мен талдауды жүргізу;
9) еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптаманы, жүктілік және босану бойынша, гинекологиялық науқастарға еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беруді жүзеге асыру;
10) әйелдер мен жаңа туған нәрестелерге акушерлік-гинекологиялық және неонатологиялық көмектің көшпелі нысандарын ұйымдастыру;
11) өз қызметінде ана мен перинаталдық сырқаттанушылық пен өлімді төмендетуге, әйелдердің ұрпақты болу денсаулығын сақтауға және қалпына келтіруге бағытталған Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (бұдан әрі - ДДҰ) және (немесе) Біріккен ұлттар ұйымының балалар қоры "United Nations International Children,s Emergency Fund" (ЮНИСЕФ) ұсынымдары бойынша профилактиканың, диагностиканың және емдеудің қазіргі заманғы және тиімді медициналық технологияларын пайдалану;
12) аналар мен жаңа туған нәрестелерге, оның ішінде дене салмағы төмен және өте төмен нәрестелерге реанимациялық көмек және қарқынды терапия көрсету;
13) әйелдерге медициналық-психологиялық көмекті жүзеге асыру;
14) әдістемелік жұмысты ұйымдастыру, перинаталдық көмек мәселелері бойынша дәрігерлер мен орта медициналық персоналдың кәсіби даярлығын арттыру, Акушерия, гинекология және перинатологияның өзекті мәселелері бойынша конференциялар және (немесе) кеңестер өткізу, сондай-ақ мастер-кластар өткізу;
15) перинаталдық көмек, репродуктивтік денсаулық, ана мен бала емізудің қауіпсіздігі мәселелері бойынша халыққа арналған қоғамдық денсаулық сақтау бағдарламаларының іске асырылуын қамтамасыз ету.
83. ТМККК және МӘМС шеңберінде барлық меншік нысанындағы денсаулық сақтау ұйымдарында жүкті әйелдерді, босанатын әйелдерді, босанған әйелдерді және гинекологиялық аурулары бар пациенттерді емдеуге жатқызу жүзеге асырылады:
1) жоспарлы тәртіппен – бастапқы МСАК мамандарының немесе меншік нысанына қарамастан басқа да денсаулық сақтау ұйымдарының жолдамасы бойынша жүзеге асырылады:
тәулік бойы стационар жағдайында басымдықпен емдеу үшін аурулар мен денсаулыққа байланысты проблемалардың халықаралық статистикалық сыныптамасының кодтары бойынша аурулар тізбесіне (бұдан әрі АХЖ – 10) сәйкес 10 қайта қарау;
тәулік бойы стационар жағдайында басымдықпен емдеу үшін аурулар мен денсаулыққа байланысты проблемалардың халықаралық статистикалық сыныптамасының кодтары бойынша операциялар тізбесіне сәйкес 9 (бұдан әрі АХЖ – 9) қайта қарау;
2) шұғыл көрсетілімдер бойынша (демалыс және мереке күндерін қоса алғанда) – жолдаманың бар-жоғына қарамастан жүзеге асырылады.
84. Жүкті, босанатын, босанған әйелдер мен гинекологиялық аурулары бар пациенттерді стационарға жоспарлы емдеуге жатқызу көрсетілімдер бойынша МСАК мамандарының немесе меншік нысанына қарамастан денсаулық сақтау ұйымының жолдамасы бойынша стационар дәрігерінің емдеуге жатқызу күнін айқындай отырып, емдеуге жатқызу бюросының порталы арқылы жүзеге асырылады. Жүкті және босанатын әйелдерді босандыруға жіберу перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейін ескере отырып, 37 апта мерзімнен бастап емдеуге жатқызу бюросы порталының күту парағында тіркеледі. Осы бағыт бойынша МҰ қабылдау бөлімшесінде пациентте медициналық көрсетілімдер болған кезде және Кодекстің 134-бабының 3-тармағына сәйкес пациенттің медициналық көмек алуға хабардар етілген келісімін алғаннан кейін № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен бекітілген медициналық құжаттаманы қабылдау бөлімшесі дәрігерінің толтыруымен жүзеге асырылады.
85. Емдеуге жатқызудың соңғы күні емдеуге жатқызу бюросы порталының емдеуге жатқызуды және емдеуге жатқызудан бас тартуды есепке алу журналында емдеуге жатқызу фактісін тіркей отырып, стационарға келіп түскен күні айқындалады.
86. Жасөспірімдерде жүктілік анықталған жағдайда стационар дәрігері кәмелетке толмаған жүкті әйелді одан әрі жүргізуді шешу үшін ата-аналарының және (немесе) кәмелетке толмағандардың заңды өкілдерінің (қамқоршыларының) келісімімен акушер-гинеколог дәрігерлердің және психологтардың комиссиялық тексеруін қамтамасыз етеді. Кәмелетке толмағандарға қатысты медициналық көмек көрсетуге келісімді Кодекстің 137-бабына сәйкес олардың заңды өкілдері береді.
Ескерту. 86-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 07.12.2022 № ҚР ДСМ-156 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
87. Медициналық көмектен бас тарту ықтимал салдарларды көрсете отырып, медициналық құжаттарға жазбамен ресімделеді және оған Кодекстің 136-бабына сәйкес пациент не оның заңды өкілі, сондай-ақ медицина қызметкері қол қояды. Пациент не оның заңды өкілі медициналық көмектен бас тартуға қол қоюдан бас тартқан жағдайда, бұл туралы медициналық құжаттамада, оның ішінде электрондық форматта тиісті жазба жүзеге асырылады және оған медицина қызметкері қол қояды. Кәмелетке толмаған немесе әрекетке қабілетсіз адамның заңды өкілдері көрсетілген адамдардың өмірін сақтап қалу үшін қажетті медициналық көмектен бас тартқан кезде, Кодекстің 136-бабының 4-тармағына сәйкес медициналық ұйым олардың мүдделерін қорғау үшін қорғаншы және қамқоршы органға және (немесе) сотқа жүгінуге құқылы.
88. Кодекстің 137-бабының 1-тармағында көрсетілген адамдарға қатысты пациенттің келісімінсіз медициналық көмек көрсетуге жол беріледі.
89. Кодекстің 137 – бабының 1-тармағында көрсетілген адамдарға қатысты келісімсіз медициналық көмек көрсету туралы шешімді консилиум қабылдайды, ал консилиум жинау мүмкін болмаған кезде МҰ лауазымды адамдарын кейіннен хабардар ете отырып, тікелей медицина қызметкері қабылдайды. Азаматтардың келісімінсіз медициналық көмек көрсету жоғарыда көрсетілген жағдайлар жойылғанға дейін жалғасады.
90. Жоспарлы емдеуге жатқызуды алуға денсаулық сақтау ұйымының қабылдау бөлімшесінде пациенттерді қабылдау және тіркеу ұйымның бекітілген жұмыс кестесіне сәйкес жұмыс уақытында, жүгінген сәттен бастап 60 минут ішінде жүзеге асырылады. Шұғыл медициналық көмек тәулік бойы көрсетіледі.
Стационарға түскен кезде жүкті, босанатын және босанған әйел жеке басын куәландыратын құжатты және айырбастау-хабарлама картасын (№ ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен бекітілген "Жүкті және босанған әйелдің айырбастау картасы" (О48/е нысаны), диагнозды көрсете отырып (егерде болса), емдеуге жібереді. Пациент жедел жәрдем бойынша келіп түскен жағдайда, онда жоғарыда көрсетілген құжаттарға жедел медициналық көмек станциясының ілеспе парағы қоса беріледі (№ ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен бекітілген (088/е нысаны) "Жедел медициналық көмек станциясының ілеспе парағы" беріледі.
Жүкті әйелдерді, босанатын әйелдерді және босанған әйелдерді бейінді стационарға қабылдау және пациенттің қабылдау бөлімшесінде болу уақыты қабылдау бөлімшесінің дәрігері қарап-тексергеннен кейін белгіленеді.
Қабылдау бөлмесінде дәрігер немесе акушер анамнезді, оның ішінде эпидемиологиялық анамнезді жинайды, әйелдің жалпы жағдайын бағалайды, объективті тексеру, дене температурасын, салмағын, бойын, пульсін, екі қолындағы қан қысымын өлшейді және акушерлік мәртебесін анықтайды. Жүкті немесе босанған әйел таза төсеммен жабылған диванға жатқызылады, іштің шеңберін, жатыр түбінің биіктігін, ұрықтың орналасуын анықтайды, ұрықтың жүрек соғысын тыңдайды және есептейді (1 минут соққы саны), ұрықтың болжамды массасын анықтайды. Айнамен қарап-тексеруді барлық түскен пациенттерге жүргізеді, ал қынаптық зерттеулер – көрсетілімдер бойынша. Киімді ауыстыру (әйел өзінің таза жеке киімінде және аяқ киімінде қалады), әйелдерді босануды және перинаталдық күтімді жүргізудің, бала емізудің қолданылатын тиімді технологиялары туралы хабардар ету жүзеге асырылады.
Қабылдау бөлімшесінде әрбір пациентке медициналық құжаттама электрондық және/немесе қағаз форматта ресімделеді: сырқатнамасы/босану (№ ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен бекітілген "Стационарлық пациенттің медициналық картасы" 001/е-нысаны) жүкті, босанатын және босанған әйелдерді қабылдауды есепке алу журналына тиісті жазба жүргізеді.
Қабылдау бөлмесінен медициналық персоналдың сүйемелдеуімен әйел босандыру блогына немесе жүкті әйелдердің патология бөлімшесіне ауыстырылады, көрсетілімдері болған кезде оны дәрігердің немесе акушердің алып жүруімен каталкамен тасымалдайды.
Босандыру палатасына ауыстыру кезінде босанатын әйелден түтікке көктамырдан 5-7 миллилитр қан алады, түтікке (босанатын әйелдің тегін, атын және әкесінің атын, жасын, бөлімшесін, босану тарихының нөмірін, қан алу күні мен уақытын көрсете отырып) қол қойылады. Түтікті босану бөлімшесінің тоңазытқышында босану және босанғаннан кейінгі ерте кезеңде сақтайды.
Жүкті немесе босанатын әйелде эпидемиологиялық қауіп төндіретін аурулар анықталған жағдайда ауруханаға жатқызу оқшауланған/жеке палатаға жүргізіледі. Қажет болған жағдайда қабылдау бөлімшесінде консилиум ұйымдастырылады.
Ескерту. 90-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 07.12.2022 № ҚР ДСМ-156 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
91. Ақылы негізде медициналық көмек көрсету "Денсаулық сақтау субъектілерінің ақылы қызметтер көрсету қағидаларын және ақылы медициналық көрсетілетін қызметтер (көмек) ұсыну жөніндегі шарттың үлгілік нысанын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 29 қазандағы № ҚР ДСМ-170/2020 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21559 болып тіркелген) талаптарға және Кодекстің 202 бабына сәйкес жүзеге асырылады.
92. Медициналық көмекті стационарлық жағдайда алу кезінде пациенттер өз денсаулығының жай-күйі туралы, оның ішінде ықтимал қауіп пен артықшылықтар, ұсынылатын және баламалы емдеу әдістері туралы деректер, емделуден бас тартудың ықтимал салдарлары туралы мәліметтер, диагноз, емдеу іс-шараларының болжамы мен жоспары туралы ақпаратты пациент үшін қолжетімді нысанда, сондай-ақ үйге шығудың немесе денсаулық сақтау ұйымына ауыстырудың себептерін түсіндіруді қоса алғанда, толық ақпарат алады.
93. Акушер-гинеколог дәрігер стационарлық жағдайда медициналық көмек көрсету үшін келіп түскен пациентті қарайды, пациентке қажетті емді жазып береді және оны тағайындалған емдеу-диагностикалық іс-шаралар туралы хабардар етеді.
Тұрақты толғағы бар бар әрбір жүкті (босанатын) әйел сұйық сабынмен, антисептикпен, бір рет қолданылатын сүлгімен, қабырғада ілінген қол жуу техникасы бойынша нұсқаулықпен, кілемшемен, доппен, шведпен қабырғасымен және функционалды керуетпен жабдықталған жеке босану палатасына жатқызылады. Жүкті әйелге босануда психологиялық қолдау көрсету үшін әйелдің серіктесіне (отбасы немесе жақын адамы) рұқсат етіледі, онда таза киім, ауыстыратын аяқ киім және жұқпалы аурулардың клиникалық көріністері болмау керек. Перзентханаға 18 жасқа толмаған балаларға кіруге рұқсат жоқ.
Босану бөлмесінде толғақ басталған сәттен бастап акушерка бақылау парағын және партограмманы нақты режимде, қағаз форматта толтырады. Жүкті әйелге босану кезінде босану позициясын еркін таңдауға және өзі қалаған қалпында (отыру, тұру, бүйірінен жату, шалқасынан жату) босану мүмкіндігі беріледі. Перзентханада босану кезінде дәрі-дәрмек қолдану, сонымен қатар дәрілік анестезия, ұрықты бақылау, қынаптық тексерулер, босануды ынталандыру және қоздыру қатаң түрде көрсеткіштер бойынша, комиссия шешімімен жүргізіледі. Әр жүкті әйел жеке бөлмеде, күтумен босанады, толғақты жүкті әйелдің өзі реттейді.
Бала туылғаннан кейін білезіктерде және медальондарда акушерка анасының тегін, атын, әкесінің атын, анасының туу тарихының нөмерін, жынысын, салмағын, бойын, туған уақыты мен күнін көрсетеді. Балаға таза үй киімін (ішкі көйлек, сырғытпа, қалпақ, шұлық) кигізіп, жылы көрпемен жауып, бірге болу үшін анасының жанына жатқызады. Босанғаннан кейінгі ерте кезеңде босанған әйелмен жаңа туған нәрестені динамикалық бақылауды акушер мен педиатр мейіргері жүргізеді.
Жеке босану бөлмесін жабдықтау осы Стандартқа 3-6-қосымшаға сәйкес қамтамасыз етіледі.
Ескерту. 93-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 07.12.2022 № ҚР ДСМ-156 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
94. Емдеу-диагностикалық іс-шараларды жүргізу, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету, емдік тамақтануды ұйымдастыру және пациентке тиісті күтім жасау стационарға келіп түскен кезден бастап жүзеге асырылады.
95. Бөлімше меңгерушісі түскен күні жүкті, босанатын, босанған әйелдерді және гинекологиялық аурулары бар пациенттерді қарап-тексеруді жүргізеді, қажет болған жағдайда басшының медициналық бөлім және босандыру жөніндегі орынбасарын қарап-тексеруге тартады. Қажет болған жағдайда медициналық бөлімнің босандыру бойынша орынбасырын тартады.
96. Стационар бойынша жауапты кезекші дәрігер жүкті әйелдерді, босанатын әйелдерді, босанған әйелдерді және гинекологиялық аурулары бар пациенттерді келіп түскен күні кешкі, түнгі уақытта, демалыс және мереке күндері кезекші Дәрігерлермен қарап-тексеруді жүргізеді.
97. Стационардағы пациенттерді қарап-тексеруді медициналық картаға тиісті жазба енгізе отырып, диагностикалық және емдік манипуляциялар тағайындай отырып, кезекші медицина персоналы жүзеге асыратын демалыс және мереке күндерінен басқа, емдеуші дәрігер күн сайын қарап-тексеруге тиіс. Жүкті, босанатын, босанған әйелдің, жаңа туған нәрестенің және гинекологиялық аурулары бар пациенттердің жай-күйі ауырлаған кезде кезекші дәрігер бөлімше меңгерушісін, жауапты кезекші дәрігерді хабардар етеді, диагностика және емдеу процесіне өзгерістер енгізуді келіседі және медициналық картаға (қағаз/электрондық нұсқа) жазба жасайды.
98. Жүкті, босанатын, босанған әйелдерге, гинекологиялық аурулары бар пациенттерге медициналық көмек көрсетудің кез келген деңгейінде диагнозды сәйкестендіру қиын болған, жүргізілген емнің тиімсіздігі кезінде, сондай-ақ өзге де айғақтар болған кезде бөлімше меңгерушісі және одан әрі басшының медициналық бөлім жөніндегі орынбасары консультация (пациентті біліктілігі анағұрлым жоғары маманмен немесе басқа бейіндегі маманмен қарап-тексеруді) ұйымдастырады немесе мультидисциплинарлық консилиум ұйымдастырады.
99. Гестация мерзімі 36 апта 6 күнге дейінгі жүкті әйелдерді, акушерлік және гинекологиялық асқынулардың болмауы немесе болмашы білінуі кезінде басым экстрагениталдық патологиясы бар босанған әйелдер мен әйелдерді борттан кейінгі кезеңде емдеуге жатқызу клиникалық хаттамаларға сәйкес көрсетілімдер бойынша, олар болмаған кезде – дәрігерлер консилиумының шешімі бойынша бейінді мамандандырылған МҰ немесе көп бейінді ауруханалардың бөлімшелеріне жүзеге асырылады.
100. Босанғаннан кейінгі және түсік тастағаннан кейінгі асқынулары бар әйелдер көпбейінді ауруханалардың, гинекологиялық бөлімшелеріне және (немесе) төсектеріне, аудандық аурухананың гинекологиялық төсектері бар хирургиялық бөлімшелеріне емдеуге жатқызылады.
Ескерту. 100-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 07.12.2022 № ҚР ДСМ-156 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
101. Көп бейінді стационарға созылмалы аурулардан зардап шегетін, көп бейінді стационарлардың мамандандырылған бөлімшелерінде емдеуді қажет ететін жүкті әйелдер жүктіліктің 36 аптасына дейін түскен кезде емдеуші дәрігер бөлімше меңгерушісімен және акушер-гинеколог дәрігермен бірлесіп ауру ағымының ауырлығын, жүктілік ағымын және емдеу тактикасын бағалау үшін қарап-тексеру жүргізеді.
102. Жүктілікті көтеруге қарсы көрсетілімдер болып табылатын экстрагениталдық аурулар кезінде ана мен ұрықтың өмірі үшін қауіпті ескере отырып, жүктілікті одан әрі ұзартудың орындылығы туралы комиссиялық шешім қабылданады.
103. Жүкті және босанған әйелдің өміріне қауіп төндіретін ауыр аурулар мен асқынулар кезінде пациентті республикалық деңгейдегі бейінді МҰ-ға ауыстыру туралы (тасымалдауға қарсы көрсетілімдер болмаған кезде) комиссиялық шешім қабылданады.
104. Жүктіліктен тыс және жүктілік кезінде әйелдерге, ұрпақты болу ағзаларының аурулары бар әйелдерге стационарлық көмек диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес көрсетіледі.
105. Гинекологиялық бөлімшеге көрсетілімдер бойынша науқастарды консервативті және операциялық емдеу үшін жатқызады.
106. "Қосалқы репродуктивтік әдістер мен технологияларды жүргізу қағидалары мен шарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-272/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21816 болып тіркелген) сәйкес терапияға жатпайтын бедеулік диагнозы анықталған кезде ерлі-зайыптылардың немесе некеде тұрмаған әйелдің көрсеткіштері бойынша қосалқы репродуктивтік әдістер мен технологияларды жүргізу қағидалары мен шарттарына сәйкес қосалқы репродуктивтік технологиялар қолданылады.
107. Сенсибилизация құбылыстарынсыз қанның резус теріс тиістілігі бар пациенттерге стационарлық көмек көрсету кезінде арнайы профилактика жүргізу – ақпараттандырылған келісімнен кейін анти-резус Rho (D) иммуноглобулинді енгізу, мынадай жағдайларда:
12+0 апталық гестациядан кейін түсік тастау қаупі;
12+0 апта гестациядан кейін бірден қан кету (алты апталық интервалмен);
12+0 немесе одан да көп апта ішінде толық немесе ішінара өздігінен түсік тастау;
жүктіліктің мерзіміне қарамастан жүктілікті жоспарлы хирургиялық үзу;
жүктілік мерзіміне қарамастан жүктілікті жоспарлы медикаментозды үзу;
инвазивті емшаралар жүргізу (амниоцентез, хорион биопсиясы, кордоцентез);
жатыр мойнына тігістер салу кезінде (истмикалық-жатыр мойны жеткіліксіздігі кезінде);
трофобластикалық ауру кезінде;
резус-оң тромбоциттер трансфузиясы кезінде;
жатырішілік емшаралары кезінде (амниодренирлеу, шунт енгізу, эмбриоредукция, лазер);
жүктілік мерзіміне қарамастан босанғанға дейінгі қан кету;
ұрықтың басына сыртқы акушерлік бұрылуы (тырысуды қоса алғанда);
экстракорпоралдық ұрықтандырудан (ЭКҰ) кейін бір эмбрионның редукциясы кезінде;
іштің кез-келген жарақаты (тікелей және (немесе) тікелей емес, өткір және (немесе) түтіккен, ашық және (немесе) жабық);
эктопиялық жүктілік кезінде;
ұрықтың антенаталдық өлім кезінде.
Баланың әкесінің резус-оң қанында және ананың қанында резус – антиденелер болмаған кезде, 250 мкг немесе 1250 ME дозада бір рет жүктіліктің 28 – 30 аптасында Rho (D) антирезус адам иммуноглобулинін енгізу.
Босанғаннан кейін RH (-) оң бала әрбір сенсибилизацияланбаған Rh (–) теріс әйелге, хабардар етілген келісімнен кейін, босанғаннан кейін 72 сағаттан кешіктірмей 1250 МЕ немесе 250 мкг внутримышечно енгізу;
Әрбір сенсибилизацияланбаған RHD – теріс әйелге қарсы Rho(D) иммуноглобулинмен резус сенсибилизациясының спецификалық алдын алу сенсибилизацияланған әйелдердің санын азайтады. Алдын алу іс-шаралары: резус-факторды ескере отырып қан құю; жоғарыда аталған жағдайларда алғашқы жүктілікті сақтау және анти-резус Rho (D) иммуноглобулинді енгізу жаңа туған нәрестелердің гемолитикалық ауруы бар балалардың тууының алдын алудың кепілі болып табылады.
108. Денсаулық сақтау ұйымдарында қарқынды емдеуді және реанимациялық іс – шаралар жүргізуді талап ететін медициналық көмек көрсету бейінді мамандарды тарта отырып және мультидисциплинарлық консилиум жүргізе отырып, Анестезиология, реанимация және қарқынды терапия бөлімшелерінде (бұдан әрі – АРҚТБ) жүзеге асырылады. Акушерлік - гинекологиялық көмек көрсететін және қарқынды емдеуді және реанимациялық іс - шаралар жүргізуді талап ететін денсаулық сақтау ұйымдарының босандыру блоктары мен қарқынды терапия палаталарындағы босанатын әйелдерге медициналық көмек көрсету кезінде орта медицина қызметкерлерінің (акушерлер, операциялық мейіргерлер) екі босанатын әйелге бір орта медицина қызметкері (акушер, операциялық мейіргер) есебінен босандыру блогындағы босанатын әйелдер санына арақатынасын қамтамасыз ету.
109. Денсаулық сақтау ұйымы басшысының медициналық бөлім жөніндегі орынбасары Анестезиология, реанимация және қарқынды терапия бөлімшесінің пациенттерін күніне кемінде екі рет: жұмыс күнінің басында және жұмыс күні аяқталғанға дейін қарап-тексеруді жүргізеді. Аурудың ауыр және өте ауыр ағымында тексерулердің жиілігі жағдайдың ауырлық динамикасына байланысты. Шұғыл жағдайлар кезінде сағат және минут бойынша шұғыл көмек көрсету уақытын көрсете отырып, кемінде әрбір үш сағат сайын қарап-тексеру жиілігін қамтамасыз етеді.
110. Жүкті әйелдерді емдеуге жатқызу осы Стандартқа 4-қосымшаға сәйкес перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейі бойынша акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін стационарлық деңгейдегі МҰ жүкті әйелдерді емдеуге жатқызу үшін көрсетілімдерге байланысты жүзеге асырылады.
111. Перинаталдық көмекті өңірлендірудің бірінші деңгейіндегі МҰ жүктілік пен босанудың асқынбаған ағымы бар жүкті және босанған әйелдерге медициналық көмек көрсетуге арналған.
112. Перинаталдық көмекті өңірлендірудің бірінші деңгейіндегі МҰ құрылымында: жеке босандыру палаталары, ана мен баланың бірге болуына арналған бөлімше, жаңа туған нәрестелерге арналған қарқынды терапия палаталары, сондай-ақ клиникалық-диагностикалық зертхана ұйымдастырылады, коронавирусты жұқтырған деген күдік болса және инфекцияның клиникалары анықталса жүкті, босанатын, босанған әйелдерге және жаңа туған нәрестелерге стационарлық жағдайда медициналық көмекті көрсету үшін мамандандырылған палаталар көзделеді.
113. Перинаталдық көмекті өңірлендірудің екінші деңгейіндегі ұйымдар асқынбаған жүктілік, 32 апта және одан көп гестация мерзімдеріндегі мерзімінен бұрын босану кезіндегі әйелдерге, сондай-ақ перинаталдық патологияны іске асырудың орташа тәуекелі бар жүкті әйелдер, босанатын әйелдер мен босанған әйелдерге және осы Стандартқа 4-қосымшада келтірілген перинаталдық көмекті өңірлендіру деңгейі бойынша стационарлық жағдайларда акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін МҰ-ға жүкті әйелдерді емдеуге жатқызу үшін көрсетілімдерге сәйкес айғақтар үшін арналған.
114. Перинаталдық көмекті өңірлендірудің екінші деңгейіндегі МҰ құрылымында базалық жарақтандыруы бар бөлімшелерден басқа: жеке босандыру палаталары, ана мен баланың бірге болуына арналған бөлімше, реанимацияға арналған толық жинағы бар жаңа туған нәрестелердің реанимация және қарқынды терапия бөлімшесі, жасанды тыныс алу жүйесімен (ЖТЖ), Continuous Positive Airway Pressure (СРАР), кувез жүйелері, сондай-ақ клиникалық-диагностикалық зертхана, биохимиялық және бактериологиялық зертхана ұйымдастырылады. Штаттық кестеде неонатологтың тәулік бойы жұмыс істейтін постын қарастыру қажет, коронавирусты жұқтырған немесе басқа инфекцияның клиникалары анықталса жүкті, босанатын, босанған әйелдерге және жаңа туған нәрестелерге стационарлық жағдайда медициналық көмекті көрсету үшін мамандандырылған палаталар көзделеді. Штаттық жағдайда жаңа туған нәрестелерге тәулік бойы неонатологтың бақылау ұйымдастырылады.
115. Үшінші деңгейдегі МҰ осы Стандартқа 4-қосымшаға сәйкес асқынған жүктілік кезінде, перинаталдық патологияны іске асыру қаупі жоғары, гестация мерзімдерінде 22-ден 32 аптаға дейін мерзімінен бұрын босанған жүкті, босанатын және босанған әйелдерді емдеуге жатқызуға арналған. Үшінші деңгей мамандандырылған Акушерлік және неонаталдық көмекке мұқтаж жүкті әйелдерге, босанатын әйелдерге, босанған әйелдерге және науқас жаңа туған нәрестелерге, оның ішінде дене салмағы 1500,0 грамм және одан аз, төменгі деңгейдегі ұйымнан ауыстырылған шала туған нәрестелерге медициналық көмектің барлық түрлерін көрсетеді. коронавирусты жұқтырған немесе басқа инфекцияның клиникалары анықталса жүкті, босанатын, босанған әйелдерге және жаңа туған нәрестелерге стационарлық жағдайда медициналық көмекті көрсету үшін мамандандырылған палаталар көзделеді
116. Өңірлендірудің үшінші деңгейіндегі МҰ босандыру үшін перинаталдық патологияны іске асыру бойынша қаупі жоғары топтағы жүкті әйелді алдын ала емдеуге жатқызу жағдайында босануға дейінгі бақылау және медициналық көмек көрсету жүктілік патологиясы бөлімшесінде аяқталған стационарлық жағдай шеңберінде жүргізіледі.
117. Босандыру қызметінің басталуымен жүктілік патологиясы бөлімшесінен ауыстыру фактісі № 001/е нысандағы стационарлық науқастың медициналық картасында белгіленеді және № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрыққа сәйкес босануды есепке алу нысаны ресімделеді.
118. Перинаталдық көмекті өңірлендірудің үшінші деңгейіндегі босандыру ұйымдарын қазіргі заманғы тиімді перинаталдық технологияларды меңгерген жоғары білікті медициналық персоналмен және қазіргі заманғы емдеу-диагностикалық жабдықтармен және дәрілік препараттармен қамтамасыз етеді, сонымен қатар тәулік бойы неонаталдық бекеттің болуы: жаңа туған нәрестелердің реанимация және қарқынды терапия бөлімшесін, анасымен бірге болу бөлімшесін, жаңа туған нәрестелер патологиясы және шала туған нәрестелерді күту бөлімшелері мен клиника-диагностикалық, биохимиялық және бактериологиялық зертханаларының ұйымдастырылуын қамтиды.
119. Жүкті және босанған әйелдер МҰ бейініне сәйкес келмеген жағдайда, олардың жай-күйі тұрақтанғаннан кейін келісусіз (қабылдаушы ұйымды алдын ала хабардар ете отырып) анағұрлым жоғары деңгейдегі акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін мамандандырылған, көп бейінді стационарға немесе басқа стационарлық деңгейдегі МҰ тасымалдау жүзеге асырылады.
120. Жүкті, босанатын, босанған әйелдердің тасымалдауға келмейтін жай-күйі кезінде білікті мамандарды "өзіне" шақыру, шұғыл жай-күй туындаған кезде бастапқы реанимациялық көмек кешенін көрсету, ана мен шаранадағы қауіпті жай-күйді диагностикалау, босандыру туралы мәселені шешу, анағұрлым жоғары деңгейге ауыстырғанға дейін қарқынды және демеуші терапия жүргізу жүзеге асырылады.
121. МҰ өңірі аумағында перинаталдық көмекті өңірлендірудің төмен тұрған деңгейі болмаған кезде жүкті әйелдерді, босанған әйелдерді, босанған әйелдерді және жаңа туған нәрестелерді емдеуге жатқызу перинаталдық көмекті өңірлендірудің жоғары тұрған деңгейіндегі МҰ, сондай-ақ жүкті әйелді, босанған әйелді, босанатын әйелді еркін таңдауды ескере отырып жүзеге асырылады.
122. Стационарлық жағдайларда акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін МҰ өңірлендіру деңгейін айқындау туралы шешімді кадр әлеуетін, жарақтандырылуын, қолжетімділігін, көлік инфрақұрылымын ескере отырып, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары қабылдайды.
123. Жоғары технологиялық медициналық қызмет көрсетуді қажет ететін жүкті, босанған әйелдер және жаңа туған нәрестелер, гинекологиялық науқастар тиісті МҰ жіберіледі.
124. Босанғаннан кейінгі кезеңде барлық босанған әйелдерге баланың бірінші талап етуі бойынша уақыт аралығын белгілеместен емшек емізу практикасына білікті қолдау көрсету қамтамасыз етіледі; босанған әйелдерге емшек сүтімен емізудің артықшылықтары туралы, емшек сүтін қолмен білдіру техникасы мен еселігі туралы медицина қызметкерлерімен консультация беру, баланы анасының кеудесіне дұрыс орналастыруда және қолдануда практикалық көмек көрсету үшін емшек сүтімен емізуді визуалды бағалау жүргізіледі; МҰ жүзеге асыратын балаға мейірімді емшек сүтімен қоректендіруге тұрақты қолдау көрсетіледі.
125. Босанғаннан кейінгі кезеңде акушерлік-гинекологиялық көмек көрсететін стационарлық деңгейдегі МҰ-дан шығарылғанға дейін барлық босанған әйелдерге кеуде қуысының флюорографиялық немесе рентгенологиялық тексеру жүргізіледі.
126. Стационарлық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымынан шығару өлшемшарттары сақталады және орындалады:
1) емдеудің жалпы қабылданған нәтижелері (сауығу, жақсару, өзгеріссіз, өлім, басқа медициналық ұйымға ауыстырылған);
2) пациенттің өміріне немесе айналасындағыларға тікелей қауіп болмаған кезде емдеу курсы аяқталмаған пациенттің немесе оның заңды өкілінің жазбаша өтініші;
3) денсаулық сақтау ұйымы белгілеген ішкі тәртіп қағидаларын бұзу жағдайлары, сондай-ақ емдеу-диагностикалық процесі үшін кедергілер жасау, басқа пациенттердің тиісті медициналық көмек алуға (денсаулығы мен өміріне тікелей қатер болмаған кезде) құқықтарына қысым жасау болып табылады, бұл туралы медициналық картаға жазба жасалады.
127. Босанған әйелдерді стационардан шығарған күні қарау, жай-күйін бағалау, тек қана емшек сүтімен қоректендіру әдістемесі туралы, асқынулардың және дабыл белгілерінің профилактикасы туралы консультация жүргізіледі, пациентке № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен бекітілген нысан бойынша медициналық картадан үзінді көшірме беріледі.(бұдан әрі – № 077/е нысаны), МСАК ұйымына туу тарихынан үзінді және нақты тұрғылықты жері бойынша белсенді болу үшін босанған әйел туралы мәліметтер МСАК ұйымының электрондық мекенжайына электрондық форматта немесе телефон немесе жазбаша хабарлама түрінде беріледі.
128. "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы арқылы не "электрондық үкіметтің" веб - порталы арқылы баланың тууын мемлекеттік тіркеу үшін тіркеуші органдарға баланың туған күнінен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей ұсыну және баланың туу туралы куәлігін алу үшін босанған әйелге № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен бекітілген № 041/е нысаны (бұдан әрі- № 041/е нысаны) бойынша туу туралы медициналық куәлік беріледі.
129. МҰ тыс жерде, оның ішінде үйде босанған жағдайда туу туралы медициналық куәлікті босанғаннан кейінгі бірінші тәулікте жүгінген босандыру МҰ қызметкерлері анасының жеке басын куәландыратын құжаттарға сәйкес ресімдейді.
130. Бала МҰ тыс жерде туған және баланың туу фактісін, оның шығу тегін растайтын медициналық құжаттар болмаған жағдайда "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 26 желтоқсандағы Кодексінің 47-баптың 1-тармағына сәйкес баланың шығу тегін анықтау сот тәртібімен белгіленеді.
131. Денсаулық сақтау ұйымдары осы Стандарттың 5-қосымшасына сәйкес хабарлануға жататын жүкті, босанатын және босанған әйелдердің қиын жай-күйінің тізбесіне сәйкес стационарда жүкті, босанатын әйел, босанған әйелде болу немесе болу кезеңінде қиын жай-күйі анықталған кезде перинаталдық көмекті өңірлендірудің неғұрлым жоғары деңгейіндегі МҰ және денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына хабарлауды жүзеге асырады.
132. Әйелдерде күрделі жағдайлар туындаған жағдайда келесі ескерту схемасын сақтау керек:
1) стационарда емдеуші дәрігер, бөлімше меңгерушісі, жауапты кезекші дәрігер:
реанимация және қарқынды терапия бөлімшесінің дәрігерін шақырады (егер бар болса), ол орынға 2-5 минут ішінде келеді (тәулік бойы бекет болған жағдайда); үйде кезекшілікте болған кезінде 20-30 минут ішінде;
10 минут ішінде бас дәрігердің емдеу жұмысы жөніндегі орынбасарына науқастың жағдайы ауыр екенін хабарлайды;
диагностика мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес медициналық көмектің көлемін көрсетеді;
осы Стандартқа 6-қосымшаға сәйкес ауыр жағдайдағы жүкті әйелдің (босанатын әйелдің, босанған әйелдің) картасын уақтылы толтырады және босандыру және балалық шақ мәселелеріне жетекшілік ететін республикалық орталықтарға жібереді;
2) бас дәрігердің орынбасары:
орын алған жағдай туралы бас дәрігерге дереу хабарлайды; 20-30 минут ішінде консилиум жасайды;
30 минут ішінде жергілікті денсаулық сақтау басқармаларын хабардар етеді; қажет болған жағдайда медициналық авиацияның мобильді бригадасын (бұдан әрі - МАМБ) шақырады);
пациенттердің күрделі жағдайын емдеуді қамтамасыз ету үшін қажетті дәрілік заттармен, медициналық мақсаттағы бұйымдармен, қан компоненттерімен қамтамасыз етеді;
3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары:
әйелдердің күрделі жағдайлары кезінде хабарлаудың өңірлік дербестендірілген (барлық қатысушыларды көрсете отырып) схемасын жасайды;
босандыру және балалық шақ мәселелеріне жетекшілік ететін республикалық орталықтарды қиын жағдайлар туралы уақтылы хабардар етеді;
пациенттің жай-күйі тұрақтанғанға дейін әрбір 3 сағат сайын дағдарысты жағдай мониторингін жүзеге асырады;
МҰ дәрілік заттармен, қан компоненттерімен және бірінші кезекте қажетті медициналық жабдықпен қамтамасыз етеді;
қашықтықтан медициналық қызмет көрсетуді уақтылы жүргізуді қамтамасыз етеді;
әйелдер мен жаңа туған нәрестелерді жылжымалы медициналық кешендерге тасымалдауды үйлестіреді;
санитариялық көліктің ауыр науқастарды тасымалдау кезінде шұғыл көмек көрсетуге толық дайындығын, оларды перинаталдық көмекті өңірлендіруге сәйкес жарақтандыруды қамтамасыз етеді;
облыстық медициналық авиацияның қызметін тәулік бойы үйлестіреді және қамтамасыз етеді;
ана мен бала өлімін азайту жөніндегі өңірлік штабқа өңірдің негізгі проблемалары туралы ақпарат береді;
4) республикалық деңгейдегі МҰ:
қашықтықтан медициналық қызмет көрсету және шақыру түскеннен кейінгі бірінші тәулік ішінде медициналық авиация нысанында медициналық көмек көрсету үшін білікті мамандарды жіберу;
төменгі деңгейдегі ұйымдардан ауыстырылған және республикалық деңгейде мамандандырылған көмек көрсетуге мұқтаж әйелдерді (жүкті әйелдерді, босанатын әйелдерді, босанған әйелдерді) кедергісіз емдеуге жатқызу;
жоғары мамандандырылған медициналық көмек;
ауыр жағдайдағы науқастарды емдеуге жатқызуға стационардың дайындығын қамтамасыз етеді;
5) босандыру және балалық шақ мәселелеріне жетекшілік ететін республикалық орталықтар:
жүкті әйелдердің, босанатын әйелдердің, босанған әйелдердің және жаңа туған нәрестелердің күрделі жағдайларына күнделікті мониторингті жүзеге асырады;
шұғыл тәртіпте күрделі жағдайларды есепке алудың келіп түскен карталарын тіркеуді жүзеге асырады;
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігіне, Республикалық электрондық денсаулық сақтау орталығына қиын жай-күйлер туралы мәліметтерді күн сайын жолдайды;
өңірлер бойынша ахуалды талдауды ай сайын есепті кезеңнен кейінгі 5-күнге қарай Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігіне ұсынады.
Ескерту. 132-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 07.12.2022 № ҚР ДСМ-156 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
133. Жүкті әйелдерді, босанған әйелдерді, ауыр күйдегі босанатын әйелдерді перинаталдық көмектің үшінші деңгейіне, облыстық және республикалық денсаулық сақтау ұйымдарына тасымалдау гемодинамиканы қалпына келтіргеннен және өмірлік маңызды функцияларды тұрақтандырғаннан кейін МАМБ мамандарының қатысуымен дәрігерлер консилиумының шешімі бойынша қабылдаушы МҰ хабардар ете отырып жүзеге асырылады.
134. Ауыстыру алдында дәрігер пациенттің заңды өкілдерін және (немесе) туыстарын медициналық құжаттамаға жаза отырып және мүмкіндігінше ақпараттандырылған Тараптың қолы қойылып, ауыстырудың себептері туралы және қабылдаушы ұйымның мекенжайы туралы хабардар етеді.
135. Әуе кемелерін (тікұшақ, ұшақ) пайдалана отырып, медициналық авиация нысанында жүкті, босанған әйелдерге, босанған әйелдерге медициналық көмек көрсету үшін бейіні бойынша облыстық және республикалық деңгейдегі МҰ емделу үшін көрсеткіштердің болуы (қабылдаушы МҰ алдын ала хабарламасымен келіспей) негіз болып табылады.
136. Жүкті, босанатын, босанған әйелдер жедел медициналық көмек бригадасының (бұдан әрі – ЖМК) ілесуімен білікті мамандарды тарта отырып, МАМБ ілесуімен мамандандырылған жерүсті немесе әуе көлігінде тасымалданады.
137. ЖМК немесе МАМБ бригадасының мамандары анағұрлым жоғары деңгейдегі МҰ пациенттің жағдайының ауырлығына байланысты тасымалдау мүмкін еместігін анықтаған жағдайда, перинаталдық көмекті өңірлендірудің үшінші деңгейіндегі және (немесе) республикалық деңгейдегі МҰ білікті мамандарды тарта отырып, медициналық көмек пациенттің орналасқан жері бойынша көрсетіледі.
138. Медициналық құжаттаманы (жүкті әйелдің айырбастау картасы, жіберуші медициналық ұйымның ауру немесе босану тарихынан үзінді) жіберуші медициналық ұйымның мамандары уақтылы ресімдейді және пациентпен бірге жіберіледі.
139. ЖМК немесе МАМБ бригадасы жол жүру (тасымалдау) бойынша диагностика мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес медициналық көмек көрсетеді. ЖМК немесе МАМБ бригадасы тасымалдаған пациентті қабылдаушы ұйымның дәрігері (консилиумы) дереу қарайды.
140. ЖМК немесе МАМБ бригадасы осы стандартқа 7-қосымшаға сәйкес жүкті, босанатын және босанған әйелдерді тасымалдауға арналған жарақтандырудың ең аз тізбесімен қамтамасыз етіледі.
141. ЖМК немесе МАМБ бригадасының мамандары әйелді тасымалдау кезінде жай – күйінің мониторингін көрсететін медициналық құжаттаманың жүргізілуін қамтамасыз етеді, № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен бекітілген Денсаулық сақтау саласындағы есепке алу медициналық құжаттамасының нысандарына сәйкес медициналық құжаттаманың жүргізілуін қамтамасыз етеді, оның ішінде осы Стандартқа 8-қосымшаға сәйкес жүкті әйелді, босанатын әйелді және босанған әйелді тасымалдау хаттамасының жүргізілуін қамтамасыз етеді және оны емдеуге жатқызу кезінде медициналық ұйымға және медициналық авиацияның өңірлік филиалына ұсынады.
Достарыңызбен бөлісу: |