әлемнің бір бөлшегін ғана зерттейтінін еске түсірсек, онда барлық
ғылымдар жетістіктерінің нәтижелерін біріктіріп және қорытып қана
әлемнің бізді қанағаттандыратын ғылыми бейнесін құра аламыз.
Әрине, философияда болмыстың жалпы іргелі құрылымдарын
зерттейтін онтология бөлімі бар. Философия тарихында ойшылдар он-
тологияны қарай отырып, сан рет схоластикалық, өнімсіз теориялауға
тап болды. Сондықтан бізге әлемнің қанағаттанарлықтай бейнесін
беру үшін, онтологияның жеке ғылымдардың жаңа жетістіктерімен
«ұрықтануға» тиіс екені түсінікті.
Ғылым алдына кезінде Аристотель, Әл-Кинди және басқа ойшыл-
дар бас қатырған: «бұл не?», «Қалай?», «неге?», «не үшін?» деген
бірнеше маңызды сұрақ қояды. Ғасырлар мен мыңжылдықтар бойы
ғылым үшін көп жағдайларда дін қамтыған соңғы сұрақ тым ауыр
болды. Бүгінгі таңдағы ғылым өз-өзін ұйымдастыратын жүйелер
(синергетика) теориясын құра отырып, осы қасиетті сұраққа да жауап
беруге тырысады.
Егер әлемнің ғылыми бейнесін тудыруға көмектесетін ғылыми
әдістемені анықтасақ, онда олар бірнешеу: біріншіден, ол – әлемнің
барлық құбылыстарын табиғи үдерістер деп қарастыратын, негізі
бойынша әлдебір рухани шығармашылықтың болатынын мойын-
дамайтын натурализм. Екіншіден, әлемнің ғылыми бейнесі жара-
Достарыңызбен бөлісу: |