ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

а)  вакуумдағы  жарықтың  жылдамдығы  материалдық  денелер  мен 

құбылыстар  координаттарының  барлық  жүйелері  үшін  бірдей;  шекті 

тұрақты  шама  (констант)  –  секундына  3000  шақырым  (жарықтың 

жылдамдығымен  салыстырғанда,  секундына  340  метр  құрайтын 

дыбыстың  жылдамдығының  төмендігі  соншалықты,  оны  іс  жүзінде 

есепке алмауға да болады);

ә)  координаттың осындай жүйелерінде табиғат заңдары да бірдей.

Жоғарыда аталған ережелер негізінде әлем туралы жаңа көзқарас 

пайда болып, әлемнің айқын ғылыми бейнесі болмыссыздыққа кетті.

Біріншіден, ньютондық дара кеңістік пен уақыттың күні бітті, өйт-

кені әрбір материалдық жүйенің өз есептеу жүйесі бар болып шықты.

370

Екіншіден,  Ньютонның  қашықтан  әсер  ету  (ғарыш  денелерінің 

бір-бірлеріне  бір  сәттік  әсер  етуі)  қағидасына  да  күшті  соққы 

берілді, өйткені әлемдер бар шекті табиғи тұрақты шама – жарықтың 

жылдамдығы қаншалықты жоғары болса да, бәрібір оның шегі бар.

А.Эйнштейннің ойынша, егер ғарышта қозғалатын дене жарықтың 

жылдамдығына  жақындаса,  онда  оның  кеңістіктік  өлшемдерінің 

жүктеу/скачать 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: