140
Жоғарырақ тұрған монадалардың сезім-түйсіктері бар, олар
аңғарымды. Олардың жетілген санасы жоқ, ал әрекеттері белгілі бір
мақсатты көздемейді. Оларға жан-жануарлар жатады.
Адам жанының монадалары олардың даму кезеңінде үшінші саты-
ны құрайды. Олардың зердесі, санасы мен ой-түйсігі бар.
Төменгі сатылардағы монадалар жоғарғы сатыға ұмтылады, ал
жоғарғылардың бойында төменгілер сақталған. Солай болған соң: «Ең
жоғарғы монадалар қандай болуы мүмкін? Олар адам монадалары-
нан қаншалықты қашық?» – деген сұрақ туады. Қазіргі заман тілімен
біз: «Ғарышта адамдардан жоғары тұратын тіршілік иелері бар ма?» –
деп сұрар едік. Ғұламаның ойынша, бұл сұраққа жауап беру мүмкін
емес, өйткені жоғарғы монадалар төмен тұрған монадаларға мәлім
емес. Бірақ ғарышта адам монадаларынан жоғары тұратын монада-
лар болуы мүмкін деген жорамал жасауға неге болмайды? Олардың
дамуы мәңгілік емес пе? Ал егер шексіздіктің өзін шектеп, шар деп
қарастырсақ, онда біз
монадалардың монадасы
болып табылатын
Құдай
идеясына келіп тірелеміз.
Осы аталып өткен идеялардың негізінде Г.Лейбниц қоғамды
біртіндеп жетілдіре беру идеясына келеді.
Достарыңызбен бөлісу: 
