ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы



Pdf көрінісі
бет20/382
Дата17.10.2023
өлшемі2,22 Mb.
#117011
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   382
Байланысты:
Философия

өмір сүруі керектігі
, оның өмірінің мән-мағынасы туралы 
өз идеяларын уағыздай бастады. XX ғасырдың ұлы неміс философы 
К.Ясперс бұл жағдайды 
«адамзаттың түпқазықты уақыты»
деп 
атаған. Шын мәнінде, адамзаттың осы уақытқа дейін жалғасып келе 
жатқан өз дамуының өркениеттік тарихына енуі сол заманнан баста-
лады. Ал философияға қатысты айтар болсақ, К.Ясперс оның пайда 
болуын адамның рухының, сана-сезімінің оянуымен, яғни ол кезде 
оның өзін басқалардан бөлектеп қана қоймай, бүкіл әлемге қарсы қоя 
білгенімен байланыстырады. 
ғылым бастамалары
мыңжылдықтар 


29
бойы 
философия аясында
дамып келді. Математика негіздері – жер 
өлшеу, арналар мен әртүрлі құрылыстар салу қажеттілігінен, астро-
номия – жұлдыздар мен планеталар бойынша бағдар жасау үшін пай-
да болса, Орта ғасырларда алхимия байлықты молайту (қорғасынды 
алтынға айналдыру) әрекеттерінен келіп шықты. 
Әлбетте, адамзат тарихындағы осындай ірі өзгерістердің себебін 
әлдебір «рухани сілкіністен», «Құдайдың ісінен» іздеуге болар еді. 
Ал біз 
қола дәуірінен темір заманына ауысу кезеңі
болған бұл 
күрт өзгеріс уақытын 
материалдық тұрғыда талдап түсіндіріп
беруге әрекет етпекпіз. Ж.Ж.Руссоның: «Темір! Қазіргі заманғы 
өркениетті тудырған – осы!» – деген сөздерінде үлкен шындық жа-
тыр. Соқаға кигізілген темір түрен жерді терең қаза отырып, оны 
өңдеудің түбегейлі жақсаруына себеп болды. Нәтижесінде, өнімділік 
артты, азық-түліктің молдығы оларды айырбас жасауға, нарықтық 
қатынастар бастауларының пайда болуына келтірді. Кезінде К.Маркс 
айтқандай, адамдар алтынның сезімталдық-бұйымдық бетінен осы 
уақытқа дейін беймәлім болған «ерекше сезімтал» қасиетін – сонша-
ма әртекті заттар құнының баламасы болу қасиетін ашты. Мысалы, 
алтынның әлдебір санын бір сиырға немесе төрт қойға, тіпті болма-
са 30 қап астыққа айырбастауға болады дейік. Бұл адамдардың жал-
пылама ойлау деңгейінің артуына, қоғамдық сананың пайда болуына 
жеткізді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   382




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет