ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы
жүктеу/скачать 2,22 Mb. Pdf көрінісі
|
Философия
| таным әдістемесі
деп аталатын жалпыға ортақ әдістерді қарастырайық. Жалпыға ортақ әдістердің өзгешелігін төмендегілерден көреміз: а) олар ғылыми танымның барлық салаларында қолданылады; ә) олар зерттеудің басынан аяғына дейін танымға ілесе жүреді. Ғылымда жан-жақты әдістемелік тұжырымдамалардың болуы бұл әлемнің тұтастығымен түсіндіріледі. Жанды және жансыз табиғат, қоғам, ойлау үдерістері – барлығы да дамудың жалпыға ортақ заңдарына бағынады. Жоғарыда аталғандар тұрғысынан алғанда, та- ным тарихында екі тәсіл, естеріңізде болса, диалектика және метафи - зика деп аталған тәсілдер пайда болды. Диалектикалық тәсіл зерттеуде төмендегілерді қажет етеді: а) бәрінен бұрын, зерттеліп жатқан нысанның өз қозғалысы мен кез келген өзгерісінің бастауы болып табылатын ішкі қайшылықтарын табу. Ол үшін ойлау санаттары да бір-бірімен өзара байланысты, со- нымен бірге қарама-қарсы болуға, бір-біріне өтуге дайын болуға тиіс; ә) зерттеліп жатқан құбылыстың осы әлемнің басқа заттары- мен байланыстары және қатынастарының барынша көп санын 332 мүмкіндігінше егжей-тегжейлі зерттеу. Әлбетте, Әлемнің барлық бай- ланыстары мен қатынастарын қамту мүмкін емес, өйткені Әлем шексіз, алайда өз-өзіңді қателіктен сақтау үшін, маңыздыларын қамту керек; б) зерттелетін нысан бір орында тұрмайды, ол өне бойы әлдебір өзгерістерге ұшырап жатады, болмыссыздыққа кеткенге дейін өзінің даму сатысынан өтеді. Сол себепті диалектиканың талабы – зерттеуде тарихи тәсілді қолдану; в) бұл дүниеге келетін әрбір зат өзінің меншікті түпнұсқалы бол- мысын растауға тырысады, сонымен бірге дүниенің басқа заттарымен әртүрлі байланыстарға да түседі. Егер солай болса, онда әр зат өзінің түпнұсқа екендігімен құнды. Ал осының бәрін жүктеу/скачать 2,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|