ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы



Pdf көрінісі
бет294/382
Дата17.10.2023
өлшемі2,22 Mb.
#117011
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   ...   382
Байланысты:
Философия

таным әдістемесі
деп аталатын 
жалпыға ортақ 
әдістерді
қарастырайық. Жалпыға ортақ әдістердің өзгешелігін 
төмендегілерден көреміз:
а) олар ғылыми танымның 
барлық
салаларында қолданылады;
ә) олар зерттеудің 
басынан аяғына дейін
танымға ілесе жүреді.
Ғылымда жан-жақты әдістемелік тұжырымдамалардың болуы 
бұл 
әлемнің тұтастығымен 
түсіндіріледі. Жанды және жансыз 
табиғат, қоғам, ойлау үдерістері – барлығы да дамудың жалпыға ортақ 
заңдарына бағынады. Жоғарыда аталғандар тұрғысынан алғанда, та-
ным тарихында екі тәсіл, естеріңізде болса, 
диалектика
және 
метафи
-
зика
деп аталған тәсілдер пайда болды.
Диалектикалық тәсіл
зерттеуде төмендегілерді қажет етеді:
а) бәрінен бұрын, зерттеліп жатқан нысанның 
өз қозғалысы
мен 
кез келген 
өзгерісінің
бастауы болып табылатын ішкі қайшылықтарын 
табу. Ол үшін ойлау санаттары да бір-бірімен өзара байланысты, со-
нымен бірге 
қарама-қарсы 
болуға, бір-біріне 
өтуге
дайын болуға тиіс;
ә) зерттеліп жатқан құбылыстың осы әлемнің басқа заттары-
мен 
байланыстары
және 
қатынастарының
барынша көп санын 


332
мүмкіндігінше егжей-тегжейлі зерттеу. Әлбетте, Әлемнің барлық бай-
ланыстары мен қатынастарын қамту мүмкін емес, өйткені Әлем шексіз, 
алайда өз-өзіңді қателіктен сақтау үшін, маңыздыларын қамту керек;
б) зерттелетін нысан бір орында тұрмайды, ол өне бойы әлдебір 
өзгерістерге
ұшырап жатады, болмыссыздыққа кеткенге дейін өзінің 
даму сатысынан өтеді. Сол себепті диалектиканың талабы – зерттеуде 
тарихи
тәсілді қолдану;
в) бұл дүниеге келетін әрбір зат өзінің меншікті түпнұсқалы бол-
мысын растауға тырысады, сонымен бірге дүниенің басқа заттарымен 
әртүрлі байланыстарға да түседі. Егер солай болса, онда әр зат өзінің 
түпнұсқа екендігімен құнды. Ал осының бәрін 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   ...   382




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет