25
– мейлінше күрделі салалар деп түсіндірілген зерттеу
нысанасы
(шынайы табиғат пен өмір бар; қоғам мен адам деген не; екінші табиғат
пен техникалық жүйелердің мәні);
–
әдістері
(
номотетикалық
– ортақ, яғни құбылыстардағы ұқсас,
етене жақын, олардың заңы деп қаралатын нәрсені анықтауды мақсат
еткен таным әдісі;
идиографиялық
– мақсаты нысанның даралығы және
қайталанбастығын сақтап, оны біртұтас бірегей бүтін деп бейнелеу бо-
лып табылатын таным тәсілі;
жүйелі
).
– әдістемелік («туралы» білімдер, «сияқты» білімдер) және
әлеуметтік-институттық («үшін» білімі) ұстанымдары.
Табиғат құбылыстарын зерттеу барысында астрономия, математика,
механика, физика, химия, биология, геология негіздері қаланады. Олар
табиғи-ғылыми
танымға жатады. Адамды және қоғамды зерттейтін
ғылымдар, әдетте,
гуманитарлық
білімдер және
қоғамтану
түсініктерімен бірігеді. Олардың қатарына философияны, психоло-
гияны, саясаттануды, әлеуметтануды және басқа пәндерді жатқызуға
болады.
Гуманитарлық пәндердің ерекшелігі – олардың мазмұнында
нақты тарихи қоғамның әртүрлі әлеуметтік топтарының мүдделері
мен мақсаттары сөзсіз баяндалатыны болып табылады. Сол себепті
бір құбылысқа әрбір әлеуметтік топ басқалардың пікіріне пара-
пар келмейтін, өзінің дербес бағасын бере алады. Сонымен бірге
гуманитарлық ғылымдар ортақ құндылықтар:
Достарыңызбен бөлісу: