Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі "Ақмола облысы білім басқармасының Бұланды ауданы бойынша білім бөлімі Макинск қаласының мектеп-лицейі" кмм қысқа мерзімді (сабақ)


Көркем шығармадағы кейіпкер типі қандай?



бет5/5
Дата20.12.2022
өлшемі35,8 Kb.
#58563
түріСабақ
1   2   3   4   5
Байланысты:
31сөз Абай

Көркем шығармадағы кейіпкер типі қандай?
Образдыңжасалутәсілдерінелайықоныңтүрлері бар. Еңалдымен, әдеби тек тарапынанкелгенде, образ үштүрлі: эпикалық образ, лирикалық образ, драмалық образ.
Лирикалықобразда адамның аса тереңәрінәзікашылатынішкі сыры, мінез-құлқы, жан-тынысыайрықшаәсемайшықтабады. Лирикалықшығармалардаақынныңөзбейнесі, оныңішкібітімі, мыңиірімкөңіл-күйінен, нәзік сыры мен сезіміненөріліпжасалғанөзгешекейіпкеркөрінісбереді.
Абай Құнанбайұлыныңқарасөздеріндеақынныңішкі сыры, күйініші-сүйінішібайқалады. Өлеңдеріндеайтылатынойларыныңбірталайынжаңасөзбентаратады. Олайболсаақынқарасөзіндеақынныңөзбейнесі – лирикалықбейне бар. Мысалы, біріншіқарасөзінде Абай жазуғақалайкіріскенітуралысөйлейді.
Ақынлирикалықкейіпкерретіндебіріншіқарасөзіндеоқырманментілдесеотырып, жерортасыжасқа (45-55 жасарасы) келгеншеөмірінайтакетіп, алда не істеп, не жазатынытуралы сыр айтады. «Ал, ендіқалғанөміріміздіқайтіп, не қылыпөткіземіз? Сонытабаалмайөзім де қайранмын» – депойланғанынайтады. Абай осы сөздеріменуақыткім-кімді де мансабына, байлығына, көкірегінеқарамай, ақыры, қажытады, жалықтырады. Ақылыжеткендердіңадампендесініңжаратылыстағыорныбір-бірініңжағасынжыртуемесекендігінтүсіндіреді.
«Ақырыойладым: осы ойымакелгеннәрселердіқағазғажазаберейін, аққағаз бен қарасияныермекқылайын, кімде-кімішіненкеректісөзтапса, жазыпалсын, я оқысын, керегіжоқдесе, өзсөзімөзімдікідедім де, ақырыосығанбайладым, ендімұнанбасқаешбіржұмысымжоқ», – деп, ойланакелеөзойларынқарақалам мен ақпарақбетінетөгілтежазуғашешімқабылдағанынайтады. Ел, мал, ғылым, софылық пен бала бағуды ой елегіненөткізіп, ойынакелгеннәрселердіқағазбетінетүсірудіжөндепшешкеніменбөліседі.

.



Жырдан үзінді

түсіндірме







Дерек-1


үзінді

талдау

Ғылым таппай мақтанба,
Орын таппай баптанба,
Құмарланып шаттанба
Ойнап босқа күлуге.
Бес нәрседен қашық бол,
Бес нәрсеге асық бол,
Адам болам десеңіз.
Тілеуің, өмірің алдыңда,
Оғанқайғыжесеңіз






Жамандықкөрсеңнәфрәтлі,
Суытыпкөңілтыйсаңыз.
Жақсылықкөрсеңғибрәтлі,
Оны ойғажисаңыз.
Ғалымболмайнемене,
Балалықтықисаңыз?
Болмасаң да ұқсапбақ,
Бірғалымдыкөрсеңіз.
Ондайболмаққайдадеп,
Айтпағылымсүйсеңіз.






Сізге ғылым кім берер,
Жанбай жатып сөнсеңіз?
Дүние де өзі, мал да өзі,
Ғылымғакөңілберсеңіз.







Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет