Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы ұлттық білім беру Академиясы Әлемдік педагогикалық ой сана

РСФСР Халық ағарту комитетіндегі халыққа білім берудің алғашқы тәжірибелік станциясы

жүктеу/скачать 0,72 Mb. бет 21/160 Дата 18.04.2023 өлшемі 0,72 Mb. #83853

РСФСР Халық ағарту комитетіндегі халыққа білім берудің алғашқы тәжірибелік станциясы Мәселенің тарихи тамыры. 1904 жылдан бастап Мәскеуге америкалық сетлемент (қоғамдық-тұрақ) идеялары ене бастады, оның негізіне қоғамдық мәдени топтың ықпалымен, өте кедей тұрғындармен тығыз араласып, олардың арасында әлеуметтік реформа жүргізу көзделді. 1905 жылдың көктемінен бастап А.У.Зеленко, Л.К.Шлегер және С.Т.Шацкий бастаған бір топ қызметкерлер 1906 жылы 7 қазанда «Сетлемент» қоғамын құрды. Олар ешқандай дәстүрлі қалыпқа түспеген балалар қауымдастығын құрып, онда зерттеулер жүргізе бастады. 1905 жылды жаз айында Щелковода балалар колониясында алғашқы тәжірибе жүргізілді (балалар Сущевск попечителдігіндегі балалар үйінен алынды). 1905 жылдың күзінен Мәскеудің шетінде балалар клубы «Келіп кететін балалар үйі» (Тихвин көшесіндегі) ұйымдастырылып, балалар бақшасында жұмыс жүргізілді. 1906 жылы балалар алаңы ашылыды, Щелковода колония құрылды. Онан кейін түрлі шеберханалар ұйымдастырылды: тігін, ағаш өңдеу, слесарь, балалар бақшасы мен клубтарда жұмыс жасауға барлығы 450 балаға тарта қамтылды. 1907 жылы қоғамдық үйде Е.Я.Фортунованың басшылығымен бастауыш мектеп жұмыс жасай бастады. «Сетлемент» қоғамы ауқымды әлеуметтік тәрбие жүргізе бастады. Оның ықпалы тек балаларға ғана емес, айналадағы тұрғындарды да қамтыды. Бұл мәдени шаралардың мемлекеттік оқуға ешқандай қатысы болмады, тіпті алдыңғы қатарлы педагогтар да оған назарларын аудара қоймады, ал мемлекеттік органдар олардың жұмысына жандармдық бақылу қойды (Шацкий мен басқа басшылар тұтқынға алынды). 1907 жылы қоғам үстінен түскен жасырын арыз бойынша жұмысын тоқтатуға мәжбүр болды, оларға «кішкентай балалар арасында социализм құрғаны үшін» деген айып тағылды. 1909 жылдың күзінен бастап, қоғам өз жұмысын қайта бастады, олар өздерінің жарғысын «Балалар еңбегі және демалысы» деп атады. Онда балалар өмірін жас ерекшеліктері мен қызығушылықтарына қарай ұйымдастыру, әр жас кезеңінін ерекшелігін зерттеу; балаларды өз өмірлерін құра білуге үйрету; бала еңбегі - оның өзбетінше әрекетін ретеуші; педагогқа нақты және жаңа талаптар қою; баланың өмірімен танысу және оны ұйымдастыру үшін курстар ашу; балаларды өздерінің көмегімен «көше» ықпалынан қорғау; үнемі ізденісте болу және айналасына сын тұрғысынан қарау – қоғам атқаратын осындай мәдени жұмыстардың мазмұнын анықтады. 1916 жылдан бастап, екі жоба жұмысын бастады: 1) Сущев ауданындағы тәжірибе учаскесін (Сущевск кедейлер попечительдігі) балалар мекемесін қайта құру; 2) тәжірибе учаскесіндегі жергілікті жұмыс, алғаш рет деревняда мектеп ісін құрған жоба. Бұл екі жобаны жүзеге асыру, қазан төңкерісінен кейін ғана мүмкін болды. жүктеу/скачать 0,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу: