Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы ұлттық білім беру Академиясы Әлемдік педагогикалық ой сана
Халық мектебінің міндеттері мен әдістері
жүктеу/скачать 2,59 Mb.
|
2 Ой-сана 8 том
| Халық мектебінің міндеттері мен әдістері
Қазіргі және жаңа мектеп. …Халықты оқу-ағарту және оларды өзіндік әрекетке тәрбиелеу – Ресейдің болашағы туралы мәселе. … Қазіргі Ресей үшін қажеттіні беретін отбасы да, айналадағы орта да емес, халық мектебі - көпшілікті тәбиелейтін орын болуы тиіс. Олай болатын болса, онда мектеп – оқуды ұйымдастыруды ғана емес, баланың барлық өмірін ұйымдастыруды қолына алуы қажет. Біз шешуші түрде мектептің өмірден алшақтығын жойып, өмір мектебіне лайық белгілі бір іс-әрекеттер мен әдеттерді жетілдіруіміз керек. Халық мектебінде бала теориялық білімді емес, ең алдымен өмір сүре білуді оқып үйренуі тиіс. Өмір сүруді үйрену үшін, белгілі бір өмір сүру біліктерін меңгеру мүмкіндіктерін қарастыруға болады. Сонымен, мектеп бала өмірінің ортасына айналып, тиімді түрде ұйымдастырылуы қажет. …Жаңа мектеп осындай идеал болғанымен, онан бас тартуға болмайды, идеалды шындыққа айналдыру біздің түсінігімізше ақиқат нәрсе, ал ақиқат идеалсыз туындамайды. Сонымен, белсенді өмір сүретін халықты тәрбиелейтін мектепті көз алдымызда қалай елестетсек болады? Жаңа мектептің жоспары, қазіргі мектептегі бізді қанағаттандырмайтын жәйттермен анықталады. Олар: 1. Қазіргі мектеп оқушыларға догмалық шындықты үйретеді, солай тәрбиелеу жақсы дегеннің өзінде, баладан біреудің ойы мен еркіне тәуелді автомат жасайды. Жаңа мектеп өзін-өзі тәрбиелеу мен өздігінен білім алуды ұйымдастыру арқылы жаңа адамның негізін қалайды. 2. Қазіргі мектептегі оқу пәндерін балалар жаттанды оқиды. Жаңа мектептегі оқу, балаға біртіндеп өмірлік таным әдістерін меңгертіп, оны жетілдіреді. 3. Қазіргі мектеп кітапты оқу мен баланың ес-жадысына негізделеді, ол баланың көрнекілікті селқос қабылдауынан аса алмайды. Жаңа мектеп баланың белсенді логикалық ойлау жүйесін тәрбиелейді. 4. Қазіргі мектеп тілді шынайы өмірден алшақ оқытады. Жаңа мектеп – тілді шынайы өмірмен байланысты, сөздердің мағынасын түсіндіріп оқытады. 5. Қазіргі мектепте грамматикаға ерекше көңіл бөлінеді, бірақта оның пайдасы аз. Жаңа мектеп баланың логикалық ойын дамыту үшін қызықты грамматикалық материалдарды қолданады. 6. Қазіргі мектепте математика жеке пән ретінде оқытылады, өте күрделі болғандықтан көздеген мақсатына жетпейді. Жаңа мектептегі математика – айналаны нақты танудың әдісі ретінде оқытылады. 7. Қазіргі мектепте адам туралы өте аз айтылады; тіпті адамның арманы табиғат пен қол еңбегімен шектеледі. Жаңа мектеп – адамшылық мектебі. Адам өмірі мен әлеуметтік еңбек - баланың ойын жаттықтырып, оны шығармашылыққа жетелейді. 8. Қазіргі мектепте балалардың санасы жетпейтін және тек сенуге негізделген шындықты айтады. Жаңа мектеп шындықтың табиғи органикалық дамуын бала санасына лайықтап оқытады. 9. Қазіргі мектепте талғам, эстетика мүлде ескерілмейді, сондықтан бала жүрегі оны сезбейді. Жаңа мектеп баланың эстетикалық сезімін тәрбиелейді. 10. Қазіргі мектептегі оқыту формасы сұрақ-жауап түрінде жүргізіледі; жаңа мектепте – оқыту шешім қабылдау немесе әңгімелеуді қолданады. 11. Қазіргі мектептегі емтихан оқу кітабындағы білімді тексереді; жаңа мектеп – баланың жалпы ақыл-ойы мен тәжірибесін анықтайды. 12. Қазіргі мектептегі мұғалім - өз міндетін атқарушы, мәдени- жалғыздықтың адамы. Жаңа мектеп, ол өмір мектебі және мұғалімнің шығармашылығына негізделеді; ол халықпен ынтымақтастықта жұмыс жүргізе алады. жүктеу/скачать 2,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|