12.1 12.1 Экскурсиялық қызмет түсінігі және мазмұны
12.2 12.2 Экскурсиялық қызметтің жіктелуі
12.3 Экскурсиялық нысандар және олардың түрлері
12.4 Экскурсия дайындығы мен жүргізілуінің әдістемелік аспектілері
2.Қысқаша теориялық мәліметтер Туризмнің маңызды компоненттерінің бірі - экскурсия. Экскурсиялық іс-шаралардың арқасында көптеген туристер туристік объектілердің сипаттамаларын зерттеу және түсіну саласындағы өз қажеттіліктерін қанағаттандырады. Қазіргі уақытта экскурсиялық іс-шаралар кеңінен таралған, оның негізінде мектептен тыс нақты сабақ тақырыбы бойынша оқушылардың көкжиегін кеңейту мақсатында көптеген іс-шаралар өткізіледі. Сонымен қатар экскурсиялық іс-шаралар жоғары оқу орындарында туризм саласындағы мамандарды даярлауда жеке пән ретінде оқытылады.
«Экскурсия» сөзі латынша «excursio» сөзінен шыққан және оның жеке әлеуметтік нысаны ретінде XIX ғасырдың ортасында дамып, негізінен мәдени және тарихи көзқарастар орналасқан жерлерге серуендеу ретінде қаралды. Осылайша, В.Дальдың 1882 жылы берген алғашқы анықтамаларының бірі - «Экскурсия - бұл серуендеу, нәрсені іздестіру н/е шөптерді жинау және т.б.».
Білім беру, демалыс және туризм саласындағы сарапшылар ұсынған қазіргі заманғы анықтамалар экскурсиялық қызметтің әртүрлі сипаттамаларына негізделеді, бірақ олар, ең алдымен, белгілі бір объект туралы білім деңгейін көтеруге бағытталған. Осылайша, туристердің энциклопедиясында «Экскурсия - ұйымдастырылған, білім беру немесе ақпараттық мақсаттармен белгілі бір жоспарға сәйкес жүргізілетін нәрсені көрсететін түсініктемелермен қатар жүреді» деп айтылады.
Емельянов Б.В. экскурсия ұғымын алдын ала таңдалған объектілерді олардың орналасқан жерінде зерттеумен байланысты бізді қоршаған ортаны түсіну процесі ретінде түсіну қажет деп түйіндеді. Осыдан басқа, Емельянов Б.В қойылған мақсатқа жету үшін адамның белсенділігі ретінде экскурсиялық қызметтің белгілерін көрсетті. Осылайша, белгілерге жатады:
уақыт ұзақтығы (бір академиялық сағаттан бір күнге дейін);
объектілерді мақсатты түрде көрсету, нақты тақырыптың болуы;
қатысушылардың белсенді қызметі (объектілерді бақылау, зерттеу, зерттеу).
3.Бақылау сұрақтары 1. «Экскурсия» сөзіне анықтама беріңіз.
2. Экскурсия жаяу жүруден немен ерекшеленеді?
3. Экскурсиялық істің міндеттері мен қызметін атаңыз.
4.Студенттің аудиторияда орындайтын тапсырмалары 4. Экскурсиялық қызметтің негізгі даму кезеңдері қандай?
5. Экскурсия жүргізудің әдістері қандай?
6. Экскурсия негізгі түрлерін атаңыз.
5.Үй тапсырмасы Экскурсиялық қызметтің туристерге қызмет көрсетудегі маңызды фактор екендігін анықтау. Бір экскурсиялық карта құрылымы мен маңызы (экскурсиялық карта жасау)
Ескертпе:Экскурсовод ретінде экскурсиялық карта жасау