Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы ұлттық білім беру Академиясы Әлемдік педагогикалық ой сана
Оқытудың физиологиялық және психологиялық негіздері
жүктеу/скачать 2,59 Mb.
|
2 Ой-сана 8 том
| Оқытудың физиологиялық және психологиялық негіздері
Оқыту теориясының физиологиялық негізі ретінде жоғарғы жүйке іс-әрекетінің заңдылықтары пайдаланылады. Олар: дыбыс жүйесін оқыту мен рефлекстерді оқыту. Жоғарғы жүйке іс-әрекетін оқыту мынаны көрсетіп отыр. Адамның психикалық іс-әрекеті сыртқы, қоршаған ортаның ықпалына байланысты. Адамның бүкіл іс-әрекеті сыртқы және ішкі жағдайларға орайлас көрінеді. Бұл жағдаят, адамның сыртқы қоршаған ортамен жүйке жүйесі арқылы үздіксіз байланысты екендігін білдіреді. Адамның миының үлкен шарына сырттан үздіксіз дыбыстар естіледі. Осының нәтижесінде адамның ақыл-ойын толассыз жұмыстар жүріп жатады. Сырттан келетін нәрселердің қайсысы пайдалы, қайсысы зиянды екенін сол жүйке жүйесі реттеп отырады. Адам рефлекс, түйсік арқылы өз ағзасын басқарады. әр түрлі әдет, дағдыларға ие болады. Адам өмірінде сол әдет, дағдылардың жақсысын алып, жаманын тастауға тырысады. Оқыту, білім беру, жинақтау да осы іспеттес. Жоғарғы жүйке жүйесі, іс-әрекеті заңдылықтары адамның бір нәрсені түсініп, түйсінуі, қоршаған ортаның ықпал, әсеріне байланысты екенін көрсетеді. Екінші дыбыс жүйесі адамдардың басқалармен қарым-қатынасына, тілдесіп, сөйлесуіне, жазу-сызуға орайлас болады. Бүгін оқыту, білім жинақтау да енеді. Оқыту, білім беру ісінде бірінші және екінші дыбыс жүйелерінің өзара тығыз байланыста болатынын байқатады. Адамның ой-өрісітанымы оның, адамның ой ойлап, белгілі бір байламға келуі сыртқы дүниемен тығыз бірлікте екендігін білдіреді. Оқушының білім алуында, оқып-білуінде психологиялық үрдістің алатын орны ерекше. Оқушының ой-өрісінің, жас ерекшелігіне қарай дамуына да психологиялық талдау жасалады. Адамның ақыл-ойы, түсінік-түйсігі, мінез-құлқы, қарым-қабілеті сарапқа салынады. Оқытудың жалпы теориясының физиологиялық және психологиялық негіздері жоғарғы мектеп теориясының арқа сүйер тірегі, негізі болып табылады. Студенттердің ақыл-ой белсенділігін арттыру үшін оның психологиялық негіздерін білу қажет. Бұл, өз кезегінде, жоғарғы мектепте оқытудың қыр-сырын, психологиялық негіздерін білуге итермелейді. Осыған орай инженерлік және математикалық психология мәселелерін қарастыруды керек етеді. Сондай-ақ қабылдаудың негізгі механизмдерін, ойлау жүйесін бағалай бәлуді қажет етеді. Сонымен жоғарғы мектепте оқыту теориясының хал-күйі мен жағдаяттарына аз-кем тоқталдық. Біздің сөзіміз соңғы сөз емес. Дәл біз айтқандай бұлжытпай орында деп айта алмаймыз. Мақсатымыз – басқаларға ой салу, бағыт-бағдар беру. жүктеу/скачать 2,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|