ӨЗДІК ДИКТАНТЫН ЖАЗУҒА АРНАЛҒАН ЖАДЫНАМА
Өздік диктанты оқушылардың теориялық білімін тәжірибе жүзінде іске асырудың бір көрсеткіші болып табылады. Өздік диктант оқушылардың ой-өрісін кеңейтеді. Сөздік қорын молайтады. Сондықтан өздік диктанттын жазған кезде оқушы бірнеше ережелерді ескеруі керек:
Қазақ тілінің төл дыбыстарының, сөз бен сөз тіркестерінің, құрмалас сөйлемдердің жазылу ережелерін есте сақтау.
Оқу мәтіні бойынша тапсырма орындаған кезде мәтін бөліктерін есте сақтап,жүйелі түрде жатқа жазу.
Жаттап алған өлең, жұмбақ, жаңылтпаш және қанатты сөздерді есте сақтап, қатесіз жазу.
3.1 Өздік диктантына арналған өлеңдер
Ақын-жазушылардың өлең-жырларынан
Қыдырдық, жүрдік, тойладық,
Қызыққа ешбір тоймадық.
«Уақытым қайда кетті?» деп,
Отырмын енді ойланып.
Уақыттан бәрі жеңілер,
Жол да жоқ артқа шегінер.
Осы күн, осы сәт бізге,
Бір-ақ рет қана берілер...
* * *
Өткізе бермей жай ғана,
Уақытты жарат пайдаңа.
Жиырма төрт сағат – тең уақыт
Берілген кедей-байға да.
Уақытты жарат пайдаңа,
Қолыңды босқа байлама.
Жиырма төрт сағат ─ сенде де,
Жиырма төрт сағат ─ байда да...
* * *
Осыған, досым, не дейсің?
Өзіңді кімге теңейсің?!
Уақытың ─ бірдей, о неге,
Анау ─ бай, ал сен ─ кедейсің?
* * *
Неге біз осы, неге біз,
Ұмытып кете береміз?!
Денсаулық пенен уақыттың,
Қадірін білмей келеміз...
Барлығы қарын қамы үшін,
Не істедің сонда жан үшін?!
Жаныңа бір сәт уақыт бөл,
Бойыңа иман дарысын.
* * *
Әр сағат, әр күн, әр апта,
Бағынар ғұмыр сағатқа.
Уақыты жетіп піспей ме,
Қазанға салған тамақ та?!
Шуағын көктем төккенде,
Мерзімі келіп жеткенде,
Уақытқа үнсіз бағынып,
Өседі гүлдер, шөптерде.
* * *
Үгітіп, жолға тасталған,
Мына құм – бұрын тас болған.
Уақыты бітсе, мыңжылдық
Жұлдыз да құлар аспаннан!
Алмас Темірбай «Уақыттың қадірі»
Ойлансақ өмірдің әр сәтін санап,
Уақытын тоқтата ма дүние-сағат?
Кешегісін қайтарар кім бар екен?
Түзеу үшін істерін басқан ағат.
* * *
Қолдан келмес, бұл уақыт кері қайтпас,
Өткен өмір уақытпен берік айқас.
Заңға бағын, балалық, сен де қош бол,
Тарих-жылдар төріне келіп жайғас!
* * *
Өткен сендік әр күнім сағынышты,
Әттең, өмір уақытқа бағынышты.
Балалық, мен сенімен қалар ма едім?..
Уақыт мені ол күннен алып ұшты.
* * *
Есейерін кім білер бал шағында?
Ол өтміштің қалады алшағында!
* * *
Сен ғылымға болсаң ынтық, бұл сөзімді әбден ұқ,
Білгеніңнің жақсысын қыл, білмегенді біле бер.
Білген ердің бол шәкірті, білмегенді қыл шәкірт,
Үйренуге қылма намыс, үйретуге болма кер.
* * *
Мектебің – білім бесігің
Айқара аш есігін.
* * *
Нұрлы жол бастап елді алға,
Жүректе мәңгі нұр тұрсын.
Көгімде бейбіт күн тұрсын,
Төрімде ана тіл тұрсын.
* * *
Жүректің тұрып құлағын,
Ойланып тағы қарашы.
Кімсің сен, қайда тұрағың?
Енді қайда барасың?...
Омар Һаям
* * *
Жақсыдан жадыңа алған бір ауыз сөз,
Асықпа түспеді деп қолыма тез.
Дамылсыз іздеуіне ерінбесең,
Керегің өміріңде болады кез.
Ақылмен ойлап білен сөз,
Бойына жұқпас, сырғанар.
Ынталы жүрек сезген сөз,
Бар тамырды қуалар.
* * *
Ағайын жат болады,алыс болса,
Жат та жақын болады,таныс болса.
Дұшпан түгіл достарың табалайды,
Аяғың бір нәрседен шалыс болса,-
* * *
Қуат алып Абайдың тіл күшінен,
Жыр жазғанмын Абайдың үлгісімен.
Абай болып табынсам бір кісіге,
Абай болып түңілем мың кісіден,
Мұқағали Мақатаев
Достарыңызбен бөлісу: |