Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Шығыс Қазақстан облысы әкімдігі білім басқармасының

Электр тоғы өткен кезде адамнын денесі: жеңіл соққы, дененің күйіп ашуы, бұлшық еттің құрысуы, дірілдеу болып жарақатанады.

Белгілері: тері жамылғыларының ағаруы, сілекейдің көп бөлінуі, құсықтың келуі, жүрек төңірігінің сырқырауы. Тоқтың әсерінін  жойғаннан кейін зардап шегуші шаршауды, бүкіл денесіндегі ауырлықты, еңсесін басуды немесе қозуды сезінеді.

Электр жарақаты кезіндегі жүйкі  жүйесіне электр тоғының әсері нәтижесінде пайда болған ортақ құбылыстар аса қауіпті. Тоқ соққан адам бірден есінен айырылады, бұлшық еттің қысқаруынан кейде зардап шегушіні электр тоғы бар өткізгіштен ажырату өте қиынға түседі.

Электр тоғының қауіптілігінің анықтайтын факторлары.

Электрлік тоғының соғуы нәтижесінде келесідей жағдайлар туындайды:

- Естен тану, буындардың тартылуы;

- Естен танып,буын тартылғанмен тыныс алу және жүрек ағысының жұмыс істеуі  нашарлайды;

- Естен тану, жүрек, тыныс алу жұмыстарының тоқтатулуы;

- Қан айналымы, тыныс алу , жүректің тоқтауы.

Электр тоғының адамға әсер ету салдары мен сипаты мына факторларға байланысты:

- Адам денесінің тоққа қарсы кедергісі;

- Тоқтың кернеулігі мен шамасына ;

- Электр тоғының әсер ету ұзақтығына;

- Адам денесінде тоқтың өту жолдарына;

- Электр тоғының жиелігі мен оның тегіне;

- Қоршаған орта жағдайына

Электр тоғы өткен кезде зардап шегушінің жеке түйсінулері әртүрлі; жеңіл соққы,

Дененің күйып ашыуы, бұлшық еттің құрусуы, дірілдеу.

Электрлік соққы-қауіпті тоққа түсі, адам организмінде физиологиялық процестер бұзылуы және организмнің тұтас бүлінуіне әкеледі.

Электрлік соққының негізгі белгілері

есінен тану;

Электрлік жарақатының себептері

– электрлік қондырғыларды пайдалану кезінде күтімсіздік  салдарынан кейбір жерлерінде иллюзия кедергісі төмендеп , ток жүрмеуге тиісті жерлерде кернеу пайда болуы, жұмыс орнын нашар даярлау салдары, қондырғы конструкциясындағы, оны монтаждаудағы жіберілген қателіктер, сапасыз нұсқау, бағыттау материалдары.

Электр тогымен жарақаттану электрлік жарық жүйесінен де, күш жүйесінен де болуы мүмкін.

Сымдарды тарту, бекіту, жөндеу және қабылдағыш құралдарға қосу оларды ток көзінен ажыратқаннан кейін ғана  жасалынады. Тартырған сым изоляциялы  болуға тиіс те,  оларды механикалық әсерден бүлінетін жерлерін сақтауға қосымша  шаралар  қолданылды. Оның үстіне операцияны жүргізгенде электрді токтан ажырату керек

Жұмыс орындау кезіндегі негізгі электржарақат себептері

— Электрқондырғышы пайдалануда қауіпсіздік ережесін бұзу;
— Тоқ жүретін бөліктерді қоршау қанағаттанарлықсыз;
— Жұмыс орнында сапасыз және уақытында нұсқау берілмеуі
— Электржабдықтың қорғаныстық жерлестіргіш болмауы;
— Қауіпсіздік шарасы қарастыратын наряд-рұқсатсыз электр жеткізу желісініңқауіпті  аймағында жұмыстар жүргізу
— жұмысшылардың электрқауіпсіздіктің негізгі ережелерін сақтамау;
— кернеу берілген электржабдықты

Электрқауіпсіздігін қамтамасыз ету:

- электрқондырғының құрылысымен;

- механикалық әдіс және қорғаныс құралдары

- ұйымдастыру және техникалық шаралармен.