Бақылау сұрақтары Дәнекерлеушіге қандай зиянды факторлар әсер етеді?
Дәнекерлеушіні зиянды әсерлерден қалай қорғауға болады?
Қандай аэрозольдер ең қауіпті?
Дәнекерлеуші дәнекерлеу жабдықтарын өздігінен жөндей ала ма?
Қызметкер қандай жағдайларда жұмысқа кіріспеуі керек?
Жұмысты бастамас бұрын нені тексеру керек?
3.2 Доғаның тұтануы
3.2.1 Газды қорғау, тұрақты және ауыспалы токта дәнекерлеу кез келген тұрақты ток көзін пайдаланыңыз: дәнекерлеу түрлендіргіші, түзеткіш, дәнекерлеу қондырғысы, инвертор көзі немесе арнайы көздер мен қондырғылар.
Тұрақты токпен дәнекерлеу кезінде (сурет. 14)
Дәнекерлеу тізбегіндегі балласты реостат күрт түсетін сипаттаманы қалыптастырады және дәнекерлеу режимін дискретті реттейді. Арнайы қуат көздерінен дәнекерлеу кезінде реостат қажет емес. Бекеттің құрамына газ жабдығы да кіреді: газы бар баллон, редуктор, ротаметр (газ шығынын анықтайтын), газ жеңдері. Редуктор мен ротаметрді біріктіретін газ шығынын реттегіштер бар.
Айнымалы токпен дәнекерлеу кезінде (сурет. 15)
дәнекерлеу трансформаторын қолданады. Оның жоғары бос кернеуі (70-80 В) болғаны жөн. Жоғары доғалық кернеулерде, мысалы, гелиймен дәнекерлеу кезінде немесе аз ток кезінде бос кернеу 120 В-қа жетеді. Содан кейін қауіпсіздікті арттыру үшін бос кернеу шектегіштері қолданылады. Айнымалы токтағы доғаның жануын тұрақтандыру үшін осциллятор қолданылады. Алюминий тотығын алу дәнекерленген өнім катодқа айналған кезде пайда болады және жоғары энергиялы инертті газдың оң иондары беткі қабатты бұзады ("катодты бүрку"процесі). Осцилляторды металды күйдіруге жол берілмейтін кезде доғаның байланыссыз тұтануы үшін тікелей дәнекерлеу кезінде де қолдануға болады. Тікелей және кері полярлықтың доғалық кернеулерінің үлкен айырмашылығына байланысты токтың тұрақты компоненті пайда болады, бұл дәнекерлеу процесіне теріс әсер етеді. Айнымалы ток көздерін пайдалану кезінде тұрақты ток компонентін өтеу үшін балласты реостаттар қолданылады.
Сур. 16. Газ ағынының сызбасы
Аргон-ең көп қолданылатын инертті газ. Ауадан ауыр және онымен жарылғыш қоспалар түзбейді. Екі сорт шығарылады (МЕМСТ 10157-79): жоғары және бірінші. Жоғары белсенді және сирек кездесетін металдар мен қорытпалардан, түсті металдардан жасалған маңызды металл конструкцияларын дәнекерлеу үшін ұсынылады. Бірінші сұрыпты Аргон болаттар мен таза алюминийді дәнекерлеу үшін қолданылады.
Дәнекерлеу аймағын сенімді қорғау-жоғары сапалы тігісті алудың негізгі шарты. W-электродпен доғалық дәнекерлеу кезінде көбінесе жергілікті газды қорғау қолданылады – қыздырғыштан газ ағыны.
Жанарғы шүмегінен газдардың шығуы турбулентті сипатқа ие.
Тек газ ағынының ішкі бөлігі таза қорғаныс газынан-ядродан тұрады.
Оның ұзындығы саптаманың диаметрінен 1,5-4 есе көп. Ағынның перифериялық бөлігінде қорғаныс газы қоршаған ауамен араласады, ал газ ағынының ұзындығы бойымен кез-келген бөлімдегі жылдамдық саптаманың кескініндегі түпнұсқадан ағынның сыртқы шекарасында нөлге дейін өзгереді.
Сур. 17. Газды қорғауға арналған құрылғылар.
Қорғаныс тек ағынның өзегінде сенімді. Қыздырғыш шүмегінің соңы мен дәнекерленген бөлік арасындағы қашықтық 7-15 мм болуы керек. Қыздырғыштың алға қарай еңкеюі дәнекерлеу аймағын қорғауды жақсартады, бірақ қыздырғыштың үлкен көлбеу бұрыштарымен және қорғаныс газының ағу жылдамдығының жоғарылауымен дәнекерлеу аймағына ауа сорылады.
Саптаманың барлық қимасы бойынша газдың шығуы біркелкі болуы тиіс. Мұны істеу үшін қыздырғыштың ішіне ламинар ағынын қолдайтын газ линзалары орнатылады. Жел немесе жоба кезінде қорғаныс тиімділігі газ ағынының қаттылығымен және оның мөлшерімен анықталады. Қаттылығы ағынының тәуелді түрдегі газ және өсіп ұлғаюына жылдамдығы оның өткенге. Сондықтан саптаманың диаметрін ұлғайту кезінде газ шығынын бір уақытта арттыру қажет. Желде және жоғары жылдамдықта дәнекерлеу кезінде қорғауды жақсарту үшін газ шығынын және саптаманың диаметрін арттыру, сондай-ақ қыздырғышты бөлікке жақындату ұсынылады. Желден қорғау үшін дәнекерлеу аймағы бөлшектерге бекітілген шағын экрандармен немесе портативті баспаналармен жабылады.
Жұмыс түріне байланысты дәнекерлеуді газбен қорғауға арналған арнайы қорғаныс құралдары бар, олардың кейбіреулері 17-суретте көрсетілген.