Бақылау сұрақтары Дәнекерлеу қай бағытта жасалады?
Қолмен доғалық дәнекерлеу кезінде тігістің ұзындығы қандай?
Ұзын тігістер қалай дайындалады?
Дәнекерленген тігісті кратерсіз қалай аяқтауға болады?
Доғаның ұзындығын қалай анықтауға болады?
4.2.3 Құрылымдық болаттан, түсті металдар мен қорытпалардан жасалған қарапайым бөлшектерді, тораптар мен конструкцияларды және орташа күрделіктегі көміртекті болаттан жасалған бөлшектерді, тораптарды, конструкциялар мен құбыржолдарды Автоматты және жартылай автоматты дәнекерлеудің технологиялық процесі.
Қорғаныс газдарындағы доғалық дәнекерлеудің мәні мен ерекшелігібалқытылған және жоғары температураға дейін қыздырылған негізгі және электродты металды металл мен дәнекерлеу аймағын ауамен жанасудан және дәнекерлеу аймағында берілген атмосферадан физикалық оқшаулауды қамтамасыз ететін қорғаныс газдарымен ауаның зиянды әсерінен қорғау. Инертті және белсенді қорғаныс газдарын қолданыңыз. Бұл әдіспен доғаның аймағына қорғаныс газы жеткізіледі, оның ағыны электр доғасы мен дәнекерлеу ваннасын айналдырып, балқытылған металды атмосфералық ауаның, тотығудың және азоттаудың әсерінен қорғайды.
Қорғаныс газдарындағы дәнекерлеу келесі артықшылықтармен ерекшеленеді:
жоғары өнімділік (әдеттегі доғалық дәнекерлеуден 2-3 есе жоғары);
кез келген кеңістік жағдайында дәнекерлеу мүмкіндігі, дәнекерлеу аймағын атмосфераның оттегі мен азотынан жақсы қорғау, көп қабатты дәнекерлеу кезінде тігісті шлактардан тазарту және тігісті тазарту қажеттілігінің болмауы;
жылу әсерінің шағын аймағы;
бұйымдардың салыстырмалы түрде аз деформациясы;
тігісті қалыптастыру процесін бақылау мүмкіндігі; - механикаландыру мен автоматтандырудың қол жетімділігі.
Дәнекерлеудің бұл әдісінің кемшіліктері-дәнекерлеу кезінде қорғаныс газының ағымының алдын алу, газ жабдықтарын пайдалану және кейбір жағдайларда салыстырмалы түрде қымбат қорғаныс газдарын қолдану.
Қорғаныс газында дәнекерлеудің келесі түрлері бар: инертті монатомды газдарда (аргон, гелий), бейтарап диатомды газдарда (азот, сутегі), көмірқышқыл газында. Аргон доғалы дәнекерлеу және көмірқышқыл газында дәнекерлеу кеңінен қолданылады. Инертті газ гелий өте қымбат болғандықтан өте сирек қолданылады. Диатомды газдардағы дәнекерлеу (сутегі мен азот) шектеулі қолданылады, себебі доғалық аймақтағы сутегі мен азот атомдарға ыдырайды және көптеген металдармен белсенді әрекеттеседі.
Қорғаныс газдарында дәнекерлеу қолмен, жартылай автоматты және автоматты түрде жүзеге асырылуы мүмкін. Қолмен дәнекерлеу қысқа және қисық тігістерді орындау кезінде қалыңдығы 25...30 мм-ге дейін өнімдердің жиектерін жалғау кезінде қолданылады. Жартылай автоматты және автоматты дәнекерлеу жаппай және ірі өндірістерде қолданылады. Қорғаныш газдарында дәнекерлеу балқымайтын және балқитын электродпен де жүргізіледі.
Көмірқышқыл газында дәнекерлеу, оның арзандығына байланысты, көміртекті және төмен қоспаланған болаттардан жасалған әртүрлі құрылыс конструкцияларын өндіруде және орнатуда кеңінен қолданылады. Доғалық аймаққа жеткізілетін көмірқышқыл газы бейтарап емес, себебі жоғары температураның әсерінен ол көміртегі оксиді мен бос оттегіне ыдырайды. Бұл жағдайда дәнекерлеу ваннасының балқытылған металының ішінара тотығуы жүреді, нәтижесінде тігіс металы кеуекті, механикалық қасиеттері төмен болады. Бос Оттегінің тотығу әсерін азайту үшін құрамында дезоксидті қоспалар көп (марганец, кремний) бар электрод сымы қолданылады. Тігіс кеуекті емес, жақсы механикалық қасиеттері бар.
Ерімейтін электродпен қолмен дәнекерлеу кезінде доғаның қозуы көмір немесе графит тақтайшасында жасалады және электродты біраз уақыт қыздырады, содан кейін доғаны жиектерді кесудің басына тез өткізеді. Айнымалы токпен дәнекерлеу кезінде доғаның қозуы өнімге электродтың қысқа тұйықталуынсыз осциллятордың көмегімен жүзеге асырылады. Жартылай автоматты және автоматты дәнекерлеу кезінде доғаның қозуы электродты сыммен дәнекерленген тігістің басында ақаулардың алдын алу үшін орнатылған кіріс жолағына тигізу арқылы жүзеге асырылады.
Балқитын электродпен Автоматты және жартылай автоматты дәнекерлеу доғаның кернеуіне қарамастан электрод сымының тұрақты берілу жылдамдығымен жүзеге асырылады. Тұрақтылығы доғаның ұзындығын автоматты түрде ұсталады өзіндік реттеумен. Диаметрі 0,5-2,0 мм электродты сым қолданылады.