Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі

20 

 

Хоанодерма  және  пинакодерма.  Мезохиланың  клеткалық  элементтерінің 

әртүрлілігі.  Органикалық  және  минералды  қаңқасы.шыны  губкалардың 

ұйымдастырылу  ерекшеліктері.  Спикулді  түзу  механизмі.  Губкалардың 

қоректену  механизмі.  Губкалардың  жынысты  және  жыныссыз  кӛбеюі. 

Губкалардың  дернәсілдерінің  типтері:  амфибластулалар  мен  паренхимулалар. 

Губкалардың  негізгі  систематикалық  топтары  (Calcispongia,  Demospongia, 

Hyalospongia, Sclerospongia). Табиғи экожүйелерде губкалардың маңыздылығы.  

        EnTetazoa  кәдімгі  кӛпклеткалылардың  негізгі  белгілері.  Eumetazoa 

эмбриогенезінде  ұрықтық  қаптар.  Жүйке  және  бұлшықет  клеткаларының 

ерекшеліктері.  

 

Радиальді-симметриялы кӛпжасушалылар 

Ішекқуыстыларда 

эктодерма 

мен 

энтодермасының 

клеткасының 

құрылысы. 

Полипоидты 

ұрпақтың 

ұйымдастырылу 

ерекшеліктері. 

Домаланғының  шоғыры.  Медуза.  Әртүрлі  топтардағы  гидроидтылардың 

метагенезі.  Гидалардың  жынысты  кӛбеюі,  планула  мен  метаморфоздың 

ұйымдастырылуы. Гидралардың негізгі топтары (Нуdгуdа, Leptolida, Trachylida). 

Хондрофор және сифонофордың жоғары интегрирленген шоғыры.  

Сцифоидты  полипоидты  ұрпағының  иұйымдастырылу  ерекшеліктері 

(сцифистома,  стефаносцифус).  Сцифомедузаның  құрылысы.  Кубомедузаның 

тіршілік  циклі,  метагенезге  тән  форма  ретінде.  Дискомедузалардың 

стробиляциясы мен метагенезі. Стауромедузаның ұйымдастырылуы. . 

      

Алты шуақты және сегіз шуақты маржандарда полиплоидты ұрпақтардың 

ұйымдастырылуы.  

Алты  шуақты  маржандардың  онтогенезінде  саркосепт 

және  склеросептің  ұйымдастырылуы.  Сегіз  шуақты  маржандар  шоғырының 

ұйымдастырылуы 

мен 

қаңқасы. 

Динофлагеллят 

және 

маржандарда 

симбиоздардың  маңыздылығы.  Маржандарда  қаңқатүзудің  гидрохимиясы: 

маржан  рифтерінің  құрылысы.  Мұхит  экожүйесінде  рифтердің  маңыздылығы. 

Атоллдардың  шығу  тегі.  Цериантария  -  билатеральді-симметриялды  кораллдар. 

Кораллдардың кӛбеюі мен дернәсілдерінің құрылысы.  

       

Билатеральді-симметриялы кӛпжасушалылар 

Паренхиматозды және алғашқы ішекқуыстылар 

Билатеральді  симметрияның  шығу  тегі.  Билатеральді-симметриялы 

жануарларда 

жұымқаларды 

бӛлудің 

негізгі 

типтері. 

Мезодерманың 

қалыптастыру тәсілдері мен Bilateria миының қалыптасуы.  

Турбеллярия  жалпақ  құрттарға  тән  ұйымдастырылуы.  Турбеллярийдің 

негізгі  ұлпалары  мен  мүшелері.  Кірпікшелі  эпителийдің  талшықты, 

олигоцилиарлы  және  полицилиарлы  типтері.  Бұлшықет  қабы.  Ортогон  және 

оның  нұсқаулары.  Турбеллярилерде  кӛздердің  ұйымдастырылуы.  Паренхима. 

Протонефридиялардың құрылысы мен қызмет ету механизмі. Жыныс жүйесінің 

құрылысы ішкі ұрықтандыруға тән құрылғы ретінде.  

21 

 

Турбеллярийлердің  негізгі  топтары  (Acoela,  Polycladiata,  Gnatostomulida, 

Kalyptorhynchia,  Tricladida).  Турбеллярийлердің  дамуы,  Архофорлы  және 

неофорлы турбеллярийлер. Мюллер дернәсілі.  

Моногенетикалық  сорғыштар.  Дернәсілдердің  ұйымдастырылуы,  тіршілік 

циклі, құрылысы. Моногенейлерде полиэмбриония. 

Цестод  шоғырлы  жануарлардың  ұйымдастырылуы  ретінде.  Бекіну 

мүшелері.  Тегумент  және  оның  қызметі.  Цестодтардың  гистологиялық 

құрылымының  ерекшеліктері.  Цестодтардың  гистологиялық  құрылымы. 

Цестодтардың  жыныстық  жүйесі.  Паразиттерді  жұмыртқалардың  кӛп  болуы. 

Цестодтардың  тіршілік  циклдері  (жұмыртқа  және  сиыр  цепені,  эхинококк). 

Цестодтар  церкомерлі  жалпақ  құрттар.  Амфилинидалар.  Адам  және  жануарлар 

ауруларының қоздырғышы цестодтар.  

Трематодтардың  ұйымдастырылуы.  Трематодтардың  жыныстық  жүйесі. 

Трематодтардың 

тіршілік 

циклдері. 

Партеногенетикалық 

ұрпақтардың 

ерекшеліктері.  лений.  Адам  және  жануарлар  ауруларының  қоздырғыш 

трематодтар.  Паразиттік  тіршілік  етуге  жалпақ  құрттардың  бейімделуі. 

Немертиндердің  тіршілік  етуі.  Немертин  дернәсілінің  -  пилидияның  құрылысы 

оның о метаморфозы. 

Kamptozoa дернәсілдері және оның метаморфозы. 

Скребнейлердің  ұйымдастырылуы.  Скребнейлердің  паразиттік  тіршілік 

етуге  бейімделуі.  Скребнейлердің  тіршілік  циклі  және  олардың  жануаралар 

паразиттері  ретіндегі  маңыздылығы.  Nemathelminthes  типінің  ӛкілдері 

нематодтар 

мен 

гастротрихилар. 

Гастротрихтердің 

ұйымдастырлуы, 

гастротрихтердің 

әртүрлілігі. 

Миниатюризацияның 

нәтижесі 

ретінде 

нематодтардың  ұйымдастырылу  ерекшеліктері.  Нематодтардың  қозғалыс 

биомеханикасы  және  тері  бұлшықет  қабының  ұйымдастырылу  ерекшеліктері. 

Табиғатта  еркінқозғалатын  нематодтардың  маңыздылығы.  Ірі  паразиттік 

нематодтардың 

ұйымдастырылуы 

ерекшеліктері 

мен 

ерекшеліктері 

нематодтардың ішкі құрылысы, шығу тегі және қызметі.  Адам және жануарлар 

ауруларының қоздырғышы ретінде нематодтардың даму циклі.  

 

Целомды кӛпжасушалылар 

Аннелидалар целомды жануарлар ретінде. Целом құрылысы мен қызметі. 

Аннелидтің  зәр  шығару  жүйесі.  Целомның,  қанайналу  жүйесінің  және  зәр 

шығару жүйесінің ӛзара байланысы.  

Кӛпқылтанды  құрттар.  Метамерия.  Параподийдің  құрылысы.  Тонкое 

строение  кутикуланың  жұқа  құрылысы  мен  қылтандары.  Кӛпқылтанды 

құрттардың негізгі мүшелер жүйесі. Кӛпқылтанды құрттардың кӛбеюі, эпитокия. 

Трохофора, метатрохофора, нектохета. Ларвальді және постларвальді метамерия. 

Теңіз жүйлерінде кӛпқылтанды құрттардың маңыздылығы. 

Сирекқылтанды құрттар. Сирекқылтанды құрттардың әртүрлілігі, олардың 

топырақтүзу  процесіндегі  маңыздылығы.  Сүлік.  Сүліктің  бұлшықетінің  дамуы 

мен  целом  редукциясының  кезеңдері.  Сүлік  биологиясы  және  олардың 

22 

 

медицинадағы маңыздылығы. Эхиуридалар мен сипункулидаларметамерлі емесе 

целомды жануарлар. Эхиуридтерде жынысын анықтау.  

Моллюскалардың 

жалпы 

сипаттамасы. 

Моллюскаларға 

тән 

моноплакофоралар. Хитондер мен соленогастролардың болуы. Хитондер кӛбеюі 

мен  дамуы.  Қосжақтаулы  моллюскалар.  Жұқа  бақалшағының  құрылысы  мен 

оның  түзілу  механизмі.  Құлып  және  и  лигамент.  Меруерт  және  меруерт 

шаруашылығы.  Қосжақтаулы  моллюскаларда  тыныс  алу  және  суқозғалтатын 

аппараттын  эволюциясы.  Сүзгі  ретінде  қосжақтаулы  моллюскалардың 

маңыздылығы.  Теңіз  қосжақтаулы  моллюскалардың  кӛбеюі.  Бұлшықеті.  Тұщы 

су қосжақтаулы моллюскалардың кӛбеюі.   

Бауыраяқты 

моллюскалардың 

құрылысының 

жоспары. 

Торсион 

процесінде  мантиялы  кешенді  мүшелердің  және  жүйке  жүйесінің  түзілуі. 

Бауыраяқты  моллюскалардың  әртүрлілігі,  табиғи  қоғамдар  мен  шаруашылықта 

маңыздылығы.  Nautilus  мысалында  басаяқты  моллюскалардың  ерекшеліктері. 

Қазбалы  басаяқтылар:  аммониттер  мен  белемниттер.  Қазіргі  басаяқтылардың 

қаңқасы.  Кальмарлар  мен  сегізаяқтардың  ерекшеліктері.  Басаяқтылар  жоғары 

ұйымдастырылған 

моллюкалар 

ретінде. 

Басаяқтылардың 

шаруашылық 

маңыздылығы.  

Буынаяқтылардың  жалпы  сипаттамасы.  Буынаяқтылар  мен  сақиналы 

құрттармен ортақ құрылысының жоспары.  

Буынаяқты әртүрлі жануарлар топтарында бастың құрамы.  

Трилобиттердің құрамы, бас бӛлімінің сегментарлы ӛқұрамы, геологиялық 

жазбалар үшін маңыздылығы.  

Ӛрмекшітәрізділердің  әртүрлі  тобының  биологиясы  мен  құрылысының 

сипаттамасы(бүйі, сольпуги, ӛрмекшілер, кене). Ӛрмекшітәрізділердің табиғатта 

маңыздылығы. Кенелер табиғи ошақты аурулардың тасымалдаушысы.   

Шаянтірзіділердің  денесінің  сегментарлы  құрамының  эволюциясы. 

Шаянтірзіділердің 

негізгі 

мүшелер 

жүйесінің 

ұйымдастырылуы. 

Шаянтірзіділердің  кӛбеюі  мен  дернәсілдік  дамуы.  Шаянтірзіділердің  негізгі 

топтары  (листоногие,  ракушковые,  усоногие,  веслоногие,  высшие  раки  - 

эвфаузивые,  мизиды,  равноногие,  боколлавы,  десятиногие).  Шаянтірзіділердің 

табиғи  кӛлдермен  тұщы  суда  маңыздылығы.  Цикломорфоз.  Шаянтірзіділердің 

шаруашылық маңыздылығы.  

     

Кӛпаяқтылардың  биологиясы  мен  құрылысы  (Chilopoda,  Diplopoda, 

Pauropoda).  Буынаяқтылардың  денесінің  құрамы.  Қанатсыз  буынаяқтылардың 

негізгі  топтарының  сипатамалары  (ProtUia,  Collmbola,  Diplura,  Thysanura). 

Қанатардың  шығу  тегі.  Қанатты  буынаяқтылардың  негізгі  мүшелері  жүйесінің 

сипаттамалары. 

Буынаяқтыларда 

ауыз 

аппараттарының 

әртүрлілігі. 

Буынаяқтылардың дернәсілдік дамуы. Толық және шала дамитын буынаяқтылар 

топтары. Буынаяқтылардың табиғи қоғамдағы ролі. Буынаяқтылар – орман және 

ауыл 

шаруашылық 

зиянкестері. 

Буынаяқтылар 

адам 

ауруларының 

қоздырғыштарын тасымалдаушысы. Үй буынаяқтылары.   

Форонид  және  оның  дернәсілдік  дамуы.  Мшаноктардың  шоғырлы 

жанауарлар  ретінде  ұйымдастырылу  ерекшеліктері.  Мшаноктардың  дернәсілдік 

23 

 

дамуы.  Брахиоподтардың  биологиясы.  Брахиопод  дернәсілдері  мен  олардың 

метаморфозы.  Геологиялық  жазбаларда  брахиоподтардың  маңыздылығы. 

Ішектыныстылар  мысалында  жартылайхордалылардың  ұйымдастырылуы. 

Ішектыныстылар дернәсілдік даму ерекшеліктері.  

      

Теңіз 

жұлдыздары 

мысалында 

инетерілердің 

ұйымдастырылуы. 

Инетерілердің  эмбриональді  және  дернәсілдік  дамуы.  Радиальді  симметрияның 

шығу  тегі.  Негізгі  инетреілердің  топтарының  сипатамалары  (теңіз  лалалары, 

голотурия,  офиура,  теңіз  кіріпісі,  теңіз  жұлдызы).  Қазба  инетерілердің 

геологиялық 

жазбаларда 

маңыздылығы. 

Инетерілердің 

шаруашылық 

маңыздылығы. Погонофордың ұйымдастырылуы. Погонофоралардың қоректену 

механизмдері.  Кӛпклеткалылардың  прокариотты  ағзалармен  симбиозының 

маңыздылығы.  

 

Билатеральді-симметриялық 

жануарлардың 

эволюциясының 

негізгі 

бағыттары.  

 

 

 

Омыртқалылар зоологиясы 

Ежелгі адамдардың омыртқалы жануарларды игеруі, олардың анатомиясы, 

тіршілік  етуі  және  таралуы  бойынша  білім  жинақтауы.  Қолға  үйрету  және 

омыртқалы жануарларды қолға үйрету.  

Хордалы  жануарлардың  шығу  тегі.  Тип  ӛкілдерінің  анатомиялық 

ерекшеліктиері,  олардың  әртүрлі  омыртқасыздарға  эволюциялық  қатынасы. 

"Кембрия жұмбақтары". "Мутациялық жарылыстың" мүмкін себептері. 

Басхордалылар тип асты. Қандауыршаның анатомиясы, физиологиясы мен 

мінез  құлқы.  Басхордалылардың  жоғары  мамандану  ерекшеліктері  мен 

"байланыстыратын звено".  

Омыртқалы жануарлардың шығу тегі.  

Происхождение  позвоночных  животных.  Реофильді  формалардың 

мамандану теориясы, пайда болуы, сүйек ұлпаларының маңыздылығы. Панцирлі 

жақсыздар  -  типтің  ежелгі  ӛкілдері.  Қазіргі  жақсыздар  -  дӛңгелекауыздылар, 

олардың  құрылысының  ерекшеліктері  мен  биологиясы.  Жақсыздардың 

эволюциясы.   

Акантодилер.  Қазіргі  жақауызыдлардың  эволюциялық  кӛздері.  Тіс 

жүйесінің  болуы  -  алғы  эволюциялық  маркер.  Шеміршекті  балықтардың  шығу 

тегі. Кластың қазіргі систематикасы мен морфофизиологиялық сипаттамалары.  

Сүйекті  балықтардың  эволюциясы  мен  шығу  тегі.  Сүйекті  балықтарды 

диагностикалау 

маркерлері. 

Сүйекті 

балықтардың 

анатомиясы 

мен 

физиологиясының  ерекшеліктері,  топтың  адаптивті  потенциалы,  тіршілік 

ортасының факторлары қоятын шектеулерді ӛту тәсілдері.   

Қазіргі амфибиялардың анатомиясы мен физиологиясының ерекшеліктері, 

олардың экологиялық валенттілігін шектейтін тіршілік ортасының факторлары.  

Қазіргі амфибиялардың "құрлықтық" ерекшеліктері.  

24 

 

Алғашқықұрлықты  омыртқалы  жануарлар  –  амниоталар,  олардың 

морфофизиологиялық  спецификасы.  Амниоттардың  пайда  болуы  мен 

эволюциясы.  Рептилиялардың  эволюциясы  мен  шығу  тегі.  Олардың 

ұйымдастыру  ерекшеліктері.  Алғашқықұрлықты  омыртқалы  жануарлардың 

қоздырғыш  ұлапаларының  ұйымдастырылуы.  Мезозой  зауропсидтердің 

ұйымдастырушылық артықшылықтары.  

    

Қазіргі рептилиялардың анатомиялық және физиологиялық сипатамалары. 

Пойкилотермия мен терморегуляция. Рептилиялардың репродуктивті циклдердің 

мәселелері мен оларды шешу тәсілдері.  

Құстардың  эволюциясы  мен  шығу  тегі.  Арборикольді  және  жүгіретін 

динозаврлардың формалары. 

Ұшудың 

морфофизиологиялық 

негіздері. 

Құстардың 

адаптивті 

диапозондары. Құстарда гомотермияның даму себептері. 

Құстардың  әрекетінде  жоғары  нервтің  спецификасы,  сезу  мүшелерінің 

физиологиясы мен мінез құлқы.  

Олардың ӛзіндік ерекше репродуктивті циклі.  

Сүтқоректілердің  эволюциясы  мен  шығу  тегі.  Пеликозаврлар  және 

физиологиялық терморегуляцияның алғашқы тәжірибелері.   

      

Кайнозойда  топтардың  морфофизиологиялық  гүлдеуінің  себептері. 

 

Сананың биологиялық ролі мен дамуы. Сана. Адам және табиғат.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25 

 

АДАМ ЖӘНЕ ЖАНУАРЛАР ФИЗИОЛОГИЯСЫ 

 

Физиология пәнінің анықтамасы. Физиологиялық зерттеулердің әдістері мен 

нысандары.  Физиологияның  даму  тарихы.  Дамудың  негізгі  кезеңдері. 

Экспериментті  әдіс,  оның  маңыздылығы.  Жабық  қан  айналым  жүйесін  ашқан 

Гарвей және Декарттың рефлексі.   

Электрофизиологияның  (Гальвани  и  Вольта)  пайда  болуы,  XIX  ғ.  дамуы. 

Ресейде  физиологияның  дамуы.  Экспериментальді  физиологияда  И.М. 

Сеченовтің,  Ф.В.  Овсянникованың,  А.О.  Ковалевскийдің ролі.  И.П.  Павловтың, 

Н.Е. Введенскийдің, Н.А. Миславсковтің и А.Ф. Самойлованың жұмыстарының 

маңыздылығы. Физиологиияның қазіргі даму кезеңі. Организмді молекулярлық, 

клеткалық,  мүшелік  жүйелік  деңгейде,  жалпы  тұтас  организмді  аналитико-

синтетикалық әдіспен зерттеу. Қазіргі физиологияның негізгі жетістіктері.  

 

Қоздырғыш ҧлпалардың физиологиясы  

Қоздырғыш 

клеткалардың 

типтері. 

Жасушалық 

қоздырғыш 

мембраналардың  қасиеттері  мен  құрылысы  жайындағы  қазіргі  түсініктер. 

Тыныштық  және  әрекет  потенциалы.  Тыныштық  потенциал  табиғаты,  клетка 

ішінде  және  клеткааралық  сұйықтықта  негізгі  потенциал-түзетін  иондардың 

концентрация  қатынасы.  Осы  иондар  үшін  ӛткізгіш  мембрана  қатынасы, 

«натрийлі насостың» тыныштық потенциалын ұстаудағы ролі.  

Голдман  теңдігі.  Әрекет  потенциалы және оның  пайда болуының  иондық 

механизмі,

 

  ионды  каналдар,  "барлығы  немесе  ештеңе"  заңы.  Клетканы  электр 

тоғымен тітіркендіру механизмі. Тітіркенудің полярлы заңы. Деполяризацияның 

шеттік  деңгейі.  Локальді  жауап.  Деполяризацияның  шеттік  деңгейінің  клеткаға 

токпен әсер еткендегі ӛзгерісі.  

Аккомодация  құбылысы.  Қозу  кезінде  қоздырғыш  клеткалардың  ӛзгеруі, 

абсолютті  және  қатынасты  рефрактерлікте  фазалары,жоғарғы  қоздыру  фазасы. 

Қозу  жүргізудің  механизмі.  Электротоникалық  және  импульсті  қозудың 

таралуы.  Қоздыруды  ӛткізудің  жылдамдығы  жүйке  талшығының  диаметрі  мен 

мембрана  қарсылығына  байланысты  тәуелділігі.  Миелинезировті  және 

миелинезировті емес жүйке талшықтары. Аксонды транспорт. 

 

Бҧлшықет ҧлпасының жалпы физиологиясы 

Кӛлденең-салалы  бұлшықет.  Бұлшықеттер  функциялары  мен  құрылысы. 

Бұлшықет талшығының құрылымдық бірлігі -саркомер. Негізгі және жиырлғыш 

ақуыздардың қызметі мен сипаттамасы. Жылжу теориясы. Электромеханикалық 

жіктеу.  Сарко-тубулярлы  жүйе.  Кальцийдің  сақтау  орыны  мен  қысқартудағы 

ролі.  Бұлшықеттің  босаңсу  механизмі.  Бұлшықеттің  механикалық  қасиеті. 

Изометриялық  және  изотоникалық  қысқарту.  Біртіндеп  қысқару,  тетанус. 

Изометриялық  қысқарудың  күші  мен  бұлшықет  ұзындығы.  Бұлшықет 

қысқаруын  энергетикалық  қаматамсыз  ету,  жылуӛнімі,  жұмыс.  Бұлшықет 

қысқаруын  жүйкелік  қадағалау.  Понятие  о  нейромоторлы  бірлік  туралы  ұғым. 

Моторлы бірліктерді жіктеу. 

26 

 

 

Зәр шығару жҥйесінің физиологиясы 

Зәр  шығару  жүйесінің  салыстырмалы-физиологиялық  шолу.  Бүйрек, 

олардың құрылысы мен қызметі. Нейрондар, Шумлянский денешіктері мен оның 

құрылымы.  Бүйрек  каналдары.  Әкелетін  және  апаратын  түтіктер,  олардың 

Шумлянский  денешіктерімен  байланысы.  Сүзу.  Алғашқы  зәрдің  құрамы. 

Реабсорбция.  Глюкозаны,  аминқышқылдарын  және  басқа  да  қосылыстарды 

реабсорбциялау  мехнизмі.  Нефрон  канал  аппаратында  натрия  транспорты. 

Бүйректің  әр  түрлі  бӛлімдерінде  ұлпалардың  осмостық  қысымы.  Бүйрек 

қызметін  және  сулы  тұзды  тепе  теңдікті  гормональді  реттеу.  Ренин-

ангиотензинді  жүйе.  Альдостерон.  Антидиуреттік  гормон.  Қуықтың  қызметі. 

Олигурия  және  анурия.  Зәр  шығару  мехнизмі.  Қосымша  зәр  шығару  мүшелері. 

Тер бездері, құрамы. Бауыр мен ӛкпелердің экскреторлы қызметі. 

 

Асқорыту жҥйесінің физиологиясы 

Асқорыту  жүйесінің  құрылысы.  Зерттеу  әдістері.  И.П.Павловтің  жедел 

хирургиялық  әдісі.  Асқорыту  жүйесінің  ферменттер.  Асқорыту  жүйесінің 

Асқорыту  жолының  қабырғалары.  Асқазан-ішек  жолының  иннервациясы. 

Асқорыту  жолының  секреторлы  қызметі.  Сілекей  бездері.  Сілекейдің  құрамы. 

Сілекей  бӛлінудің  реттелуі.  Асқазан  сӛлі,  оның  құрамы  мен  ферментативті 

қызметі. Асқазан сӛлінің бӛліну механизмі. Гомойотермия және пойкилотермия 

ұғымы. 

Изотермия.  

Экологиялық  физиология  және  тәжірибелік  медицина  үшін  химиялық 

механизм мен физикалық терморегуляция.  

Күрделірефлекторлы  және  гуморальді  фазалар.  Гастрин.  Асқазан 

секрециясын  зерттеу  әдістері:оқшауланған  асқазан.  Он  екі  елі  ішектегі 

асқорытылуы. Ұйқы безі және оның ферменттері. Олардың бӛлінуінің реттелуі. 

Секретин және холецистокинин. 

Бауыр.Асқорытуда ӛттің маңыздылығы. Ішектерде астың қорытылуы. Ішек 

бездерінің  ферменттері.  Қуыстық  және  қабырғалық  асқорыту.  Асқорыту 

жолының  моторлы  қызметі.  Қозғалыстың  негізгі  типтері.  Жұту  механизмі. 

Асқазанның  қозғалі  әрекеті, оның  реттелуі;  қоздыру  және  тоқтататын  жүйкелік 

және  гуморальді  әсері.  Әртүрлі  ішек  бӛлімдерінде  моторлы  әрекеттерінің 

ерекшеліктері.  Ішек  моторлы  қызметінің  реттелуі.  Илеоцекальді  сфинктердің 

ролі.  Асқорыту  жолында  сіңу  процессі.  Бүрлердің  қызметі  мен  құрылысы. 

Судың,  тұздың,  ақуыздың,  кӛмірсудың,  майлардың  қорытылуы  мен 

сіңуі.Қабырғалық асқорытудың ролі. 

 

Энергия және зат алмасу физиологиясы 

Заттар  мен  энергияның  алмасу  тіршіліктің  міндетті  шарты.  Зат  алмасудың 

кезеңдері.  Заттар  мен  энергияның  алмасуды  зерттеудің  физиологиялық 

жолдары.Алмасудың  типтері:  азотты,  кӛмірсулы,  липидті,  биоэнергетикалық,  су 

алмасу,  натрий  және  калий,  кальций  және  фосфор.  Негізгі  алмасу.  Заттар  мен 

27 

 

энергияның  алмасу  процесстерін  зерттеудің  жасқа  сай  физиология,  еңбек 

физиологиясы мен спорт үшін маңыздылығы. Тамақтану нормаларын құру.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

28 

 

ЕМТИХАН СҦРАҚТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ 

 

Ботаника 

1 Ӛсiмдiк жасушасы ұйымының негiзгi ерекшеліктері  

2  Ӛсiмдiк жасушасының жануар  жасушасынан  айырмашылығы.  Протопласт  және 

оның органоидтары  

3  Жасуша  қабықшасының  құрылысы  мен  қызметі.  Цитоплазма:  плазмалемма, 

тонопласт, гиалоплазма  

4 Ядро және оның құрылысы мен қызметтері  

5  Пластиттер:  пластид  түрлері.  Қосындылар,  адаммен  эргастикалық  заттарды 

қолдану  

6 Жасушалардың бӛлінуі  

7 Тiрi ағзалардың әртүрлiлiгi. Прокариоттар және эукариоттар  

8  Тӛменгi  сатыдағы  ӛсiмдiктер,  олардың  жоғары  сатыдағы  ӛсiмдiктерден 

айырмашылығы  

9 Систематика ғылым ретінде, оның биологиялық ғылым жүйесiндегі орны  

10 Саңырауқұлақтар бӛлiмi. Жалпы сипаттамасы. Ӛсiмдiк және жануар ұйымының 

ерекшеліктері  

11 Зигомицеттер класы. Жалпы сипаттамасы. Негiзгi ӛкiлдері  

12 Аскомицеттер класы. Жалпы сипаттамасы. Негiзгi ӛкiлдері  

13  Базидиомицеттер  класы.  Жалпы  сипаттамасы.  Құрылысы  мен  кӛбею 

ерекшелiктері  

14 Жасыл балдырлар бӛлiмі. Таллом ұйымының түрлерi. Маңызды ӛкiлдері  

15 Ұлпа туралы ұғым. Ӛсiмдiк ұлпаларын жіктеудің принциптері  

16 Ӛркен және оның жүйесі (құрылысы, метаморфозалары)  

17 Жапырақ – ӛркеннің бүйір мүшесі. Жапырақтың құрылысы мен қызметі. 

18 Сабақ және оның қызметтері. Шӛптесін, жалаңаш тұқымды және қосжарнақты 

ағашты ӛсімдіктер сабақары құрылысының анатомиялық ерекшеліктері  

19  Тамыр  және  оның  жүйесі,  қызметтері,  морфологиялық  және  систематикалық 

құрылысы  

20  Гүлдің  құрлысы  мен  қызметі,  гүлдерінің  әртүрлігі,  эволюциясы.  Гүлдің 

формуласы  

21 Жабық тұқымды ӛсімдіктердің қосарлы ұрықтануы  

22 Мүктәрізділер. Жалпы сипаттамасы  

23 Түтікті споралы ӛсімдіктер. Жалпы сипаттамасы 

24 Папоротник тәрізділер бӛлімі (Polypodiophyta). Жалпы сипаттамасы 

25 Жалаңаш тұқымдылар бӛлімі. Жалпы сипаттамасы 

 

жүктеу/скачать 274,69 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: