Қазақстан Республикасының білім және жоғары ғылым министірлігі
жүктеу/скачать 57,93 Kb.
|
| 2.3. Басқа агрохимикаттар
Агрохимикатты заттар – ауыл шаруашылығында өсімдіктерді зиянкестерден, аурулардан және арамшөптерден қорғау және өсімдіктерді қажетті қоректік заттармен қамтамасыз ету арқылы дақылдардың өнімділігін арттыру үшін қолданылатын химиялық заттар. Оларға минералды тыңайтқыштар, пестицидтер, гербицидтер, инсектицидтер, фунгицидтер және басқа химиялық қосылыстар кіруі мүмкін. Басқа агрохимиялық заттар: Бұл санатқа өсімдіктердің өсу реттегіштері, өсімдік ауруларын бақылауға арналған антибиотиктер және пестицидтер мен тыңайтқыштардың тиімділігін арттыратын адъюванттар сияқты әртүрлі химиялық заттар кіруі мүмкін. Агрохимиялық қалдықтардан қоршаған ортаның ластануының проблемасы олар топырақта, су ресурстарында және өсімдіктерде жиналып, содан кейін тамақ пен ауаға түсуі мүмкін. Бұл адамның, жануарлардың және экожүйенің денсаулығына теріс әсер етуі мүмкін. Агрохимиялық заттарды қолданудың жоғарылауы биоалуантүрліліктің төмендеуіне, су организмдері мен топырақ микроорганизмдерінің улануына, зиянкестер мен арамшөптерге төзімділіктің дамуына әкеледі. Пестицидтер, гербицидтер және тыңайтқыштарсияқты басқа агрохимиялық заттар да қоршағанортаға әсер етеді. Бұл заттардың таралуы су, топырақжәне ауа арқылы болуы мүмкін, бұл экожүйелердіңластануына әкеледі. Пестицидтер топырақта және суда жиналып, нәтижесінде балықтар, құстар және басқа жануарларулануы мүмкін. Сондай-ақ олар тамақ тізбегіне еніп, тамақ өнімдерінде жиналып, адам денсаулығынақауіп төндіреді. Гербицидтер экожүйенің бұзылуына және биологиялық әртүрліліктің жоғалуына әкеліпсоқтыратын өңдеуге арналмаған өсімдіктердіңөліміне әкелуі мүмкін. Қоршаған ортаның ластануына әкелетін басқа агрохимикатты заттарға өсу реттегіштері, өсу ингибиторлары, дефолианттар, құрғатқыштар және адъюванттар жатады. 1. Өсімдіктердің өнімділігін немесе сапасынжақсарту үшін олардың өсуін бақылау үшін өсудіреттегіштер қолданылады. Дегенмен, олар дұрыспайдаланылмаса, қоршаған ортаға кері әсерін тигізуімүмкін. 2. Өсу ингибиторлары арамшөптердің және басқа да қажетсіз өсімдіктердің өсуін бақылау үшінқолданылады. Оларды пайдалану ластанудытудыруы мүмкін топырақта және суда қалдықтардыңжиналуына әкелуі мүмкін. 3. Дефолианттар егін жинау алдындаөсімдіктердің жапырақтарының түсуін тездету үшінқолданылады. Олар топыраққа немесе суға түссе, қоршаған ортаға зиянды әсер етуі мүмкін. 4. Жапырақтары мен сабақтарының түсуінтездету арқылы дақылдардың пісуін тездету үшінкептіргіштер қолданылады. Дегенмен, олар топырақпен судың ластануына әкелуі мүмкін. 5. Адъюванттар гербицидтер мен инсектицидтерсияқты басқа агрохимиялық заттардың тиімділігінарттыру үшін қолданылады. Олар дұрыспайдаланылмаса, қоршаған ортаға теріс әсер етуімүмкін. Бұл агрохимиялық заттарды қолданутопырақтың, судың және ауаның ластануына әкеліпсоқтырады, бұл адам, жануарлар және өсімдіктердіңденсаулығына теріс әсер етеді. Сондықтан олардыңқолданылуын қатаң бақылауға алып, қоршағанортаға тигізетін кері әсерін азайту әдістерін әзірлеуқажет. Агрохимиялық заттардан қоршаған ортаныңластануының адам денсаулығына әсері күрделімәселе болып табылады. Агрохимиялық заттар – ауыл шаруашылығында өсімдіктерді зиянкестер мен аурулардан қорғау, ауыл шаруашылығыдақылдарының өнімділігін арттыру үшінқолданылатын химиялық заттар. Дегенмен, олардыпайдалану адам денсаулығына теріс әсер етуімүмкін. Қоршаған ортаның агрохимиялық заттарданластануы әртүрлі жолдармен, соның ішіндетопырақтың, судың және ауаның ластануы арқылыболуы мүмкін. Адамдар агрохимиялық заттарменбірге өсірілген тағамды тұтыну және ластанғанбеттермен немесе ауамен байланыста болуы мүмкін. Агрохимиялық заттардың адам ағзасына ұзақ уақыт әсер етуі әртүрлі ауруларға және денсаулыққабайланысты проблемаларға әкелуі мүмкін. Олардыңкейбіреулері мыналарды қамтиды: 1. Қатерлі ісік: Кейбір агрохимиялық заттарканцерогенді болуы мүмкін және өкпе, қуық, бүйрек, бауыр, сүт безі және басқа органдар сияқты қатерліісіктердің даму қаупін арттырады. 2. Неврологиялық мәселелер: Кейбірагрохимиялық заттар жүйке жүйесіне теріс әсер етіп, есте сақтау, шоғырлану, қозғалыстарды үйлестірупроблемаларын тудыруы мүмкін және тіптіПаркинсон ауруы және Альцгеймер ауруы сияқты нейродегенеративті аурулардың дамуына әкелуі мүмкін. 3. Репродуктивті проблемалар: Кейбірагрохимиялық заттар ұрпақты болу жүйесіне терісәсер етуі мүмкін, бұл құнарлылықтың төмендеуіне, ұрықтың ауытқуларына және түсік түсіру қаупініңжоғарылауына әкеледі. 4.Аллергия және демікпе: Кейбір агрохимиялықзаттар аллергиялық реакцияларды тудырып, адамдарда, әсіресе балаларда демікпенің дамуынаәкелуі мүмкін. Өмірден алынған мысалдар мен зерттеулерагрохимиялық заттардың адам денсаулығына әсерінрастайды. Мысалы, зерттеулер гербицид глифосатының қолданылуы мен адамдарда қатерліісіктің дамуы арасындағы байланысты көрсетті. Сондай-ақ, агрохимиялық препараттармен өңделгенегістіктерге жақын тұратын балаларданеврологиялық мәселелер мен аллергияның даму қаупі жоғары екендігі анықталды. Тұтастай алғанда, агрохимиялық заттарданқоршаған ортаның ластануының адам денсаулығынаәсері зиянды химиялық заттарды пайдаланудыазайту және экологиялық таза ауылшаруашылықтәжірибесін насихаттауды талап ететін маңыздымәселе болып табылады. жүктеу/скачать 57,93 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|