Ақша құралдары – кәсіпорындардың материалдық ресурстардысатып алуға, еңбекақы төлеуге, мемлекеттік төлемдерге және басқа да ұйымдар мен мекемелерге атқарған міндеттері үшін төлемдер төлеуліне жұмсалатын қаржысы.
Дебиторлық берешек – заңды ұйым мен немесе жеке шаруашылық өзара ара қатынастық қортындысында, кәсіпорынға, ұйымға, мекемеге есептелген борыштың сомасы.
Кәсіпорынның дебиторлық берешегі болуы кәсіпорын қарамастан тікелей көзделген мақсаттан басқа мұқтаждыққа, демек кәсіпорын жұмысындағы елеулі кемшілік ретінде қаралады.
Кәсіпорынның қаржылары айналым қорларын нормалаукәсіпорындарға, ұйымға өздерінің қалыпты жұмыс істеуінің жоспарлауын қамтамасыз ету үшін қажетті ақшалай қаражаты ең аз қажетсінудің ғылыми тұрғыда негізделген тақырыбы. Айналым қаражатын мақсатты түрде үнемдеп жұмсау өндіріс пен айналыста тауар мен материалдық қатынастардың қосалқы қорларын қысқартуға, ақшаның қорлануына, шаруашылық органдарының жағдайының тұрақтылығына және т.б септігін тигізуге жағдай жасайды.
Бұл арада айналым қаражатының нормативі қолданылады.
Айналым қаражатының нормативі – қаржы жоспарында ақшалай қаражаттың ең аз мөлшері. Ол кәсіпорынға, ұйымға өздерінің қалыптыы, толассыз жұмыс істеуін қамтамасыз ететін тауар - материалдық құндылықтардың қосалқы қорларын құру үшін қажет.
Айналым қаражаттары 2 түрге бөлінеді: меншікті айналым қаражаты және қарызға берілген айналым қаражаты.
Меншікті айналым қаражаты – кәсіпорындардың, бірлестіктердің, ұйымдардың ресурстар жөніндегі тұрақты ең аз мөлшердіі қамтамсыз ету үшін бекітілген нормативтерге өздерінің тиесілі айналым қаражатынның бір бөлігі.
Қарызға берілген айналым қаражаты - кәсіпорындардың, бірлестіктердің, ұйымдардың айналым қаражатының банк кредиті және айналымға тартылған есебінен құралған бөлігі.
Айналым қорларының айналысы және оны жетілдіру жолдары. Айналым қаражаттары әрқашан да қозғалыста болып ауыспалы айналым жасайды, яғни айналыс сферасынан өндіріс сферасына, өндіріс сферасынан айналым сферасына қайта айналып келіп отырады. Мұндай құбылысты айналым қорларының кезеңі деп атайды.
Айналым қаржысының айналымдылығы - айналым қаржысының тиімді пайдалануын сипаттайтын экономикалық көрсеткіш.
Айналымдылық коэффиценті – сатылған өнімнің көлемін (Рн) айналым қаражаттарының орташа қалдығына (Со) бөлу арқылы анықталады:
