-дәріс. Мүліктік сақтандыру

1. 
   Мүліктік сақтандырудың экономикалық және қаржылық мағынасы.
   
2. 
   мүліктік сақтандырудың түрлері,тарифтері.
   
3. 
   Мүліктік сақтандыруды төлеуді ұйымдастыруы мен ережелері.
   
4. 
   Регресивті рисктер
   
5. 
   Заңды және жеке тұлғалардың мүлікті сақтандыру ерекшеліктері
   
6. 
   Андеррайтинг стратегиясы
   

• 
  Заңды тұлғалардың мүліктерін сақтандыру.
  
• 
  Жеке тұлғалардың мүліктерін сақтандыру.
  

Заңды тұлғалардың мүліктерін сақтандыру. Сақтандыру объектілеріне байланысты келесілерге бөлінеді:

• 
  Квартира құрылыстық сақтандыру
  
• 
  Әуе және транспорт сақтандыруы
  
• 
  Және тағы басқалары
  

• 
  Кәсіпорындар мүлкін сақтандыру
  
• 
  Үй мүлкін,жануарларды сақтандыру
  

Мүліктік сақтандырудың басты мақсаты, сақтандырушының сақтандыружағдайы болған жағдайдан кейін өзінде де қаржы материалдық жағдайы өз қалпында қалды.Осыған орай сақтандыратын мүлік құны мен сақтандыру соммасы анықталады. Сақтандыру соммасының максималды бағасы сақтандыру жағдайына дейінгі мүлікке деген қызығушылыққа байланысты.

Ережеге сай сақтандыру,қызығушылыққа затты бағалау затты келісімге дейінгі жағдайына қайтарылатын сақтандыру қайтарылымына тең болады.

Мүлікті сақтандырғанда басты мүліктің сақтандыру құнын анықтау, сақтандыру шығын кезінде сақтандыру құнынан сақтандыру соммасының алынуын айтуға болады:

• 
  Егер сақтандыру соммасы сақтандыру құнынан үлкен болғанда, сақтандыруша сақтандыру соммасын сақтандыру құнына дейін төмендетуге құқығы бар.
  
• 
  Егер сақтандыру сомманы жоғарылатып әдейі түрде болатын болса , сақтандыру келісімі заңсыз болып табылады,яғни сақтандырушыны алдау болып табылады.
  
• 
  Егер сақтандыру сомма сақтандыру құнынан кіші болса,мүнда сақтандыруға жетпейді,бұл прицип сақтандыру өнеркәсібінде маңызды ,ол онда "оговорка ЭВЕРИДЖ" деп аталады.
  

Сақтандыру тәжірібиеде бірнеше сақтандыру жасайтындар бар. Мұнда бір тұлғаның бір сол қауіптен екі сақтандыру компаниясында бір уақытта келісімге қол қояды.

Бірнеше сақтандыру заңмен шектеу қойылмайды,бірақ қос сақтандыруды дүниеге әкеледі,бұл заңмен шектелген.

Қос сақтандыру келесі жағдайларда пайда болады.

• 
  Сақтандыру объектісі сол бір рисктен сақтанған;
  
• 
  Объекті бір мерзімге екі жерде сақтанған.
  
• 
  Объекті бірнеше сақтандыру компанияларында сақтандырылған;
  
• 
  Сақтандыру сомма толығымен сақтандыру құнынан үлкен;
  
• 
  Мұндай жәйттер құтылу үшін сақтандырушы сақтанушы адамнан объект жөнінде болған барлық сақтандыру келісім-шарттарды әкеліп көрсетуі керек.
  

Қос сақтандыруды сот арқылы шешуге болады.Егер осы сақтандыру жаман ойсыз жасалса,келесілерге жетуге болады:

1. 
   Қос сақтандыру сақтандыру жағдайына дейін табылды,сақтандырушы екінші сақтандыру сомманың төмендеуін сұрай алады.
   
2. 
   Төлем. Қосымша (екінші) сақтандыру пайда болады егер сақтандыру стоимость (төлемі) төмендегідей жағдайда.
   
3. 
   Қосымша (екінші) сақтандыру деңгейі анықталады, текқана жаңа сақтандыру жағдайында, сондықтан страховшики (сақтандырушылар) міндетті түрде сақтандырушыға сақтандыру төлемін (возмещение) төлеу керек, ортақ төлем зиянды жоғарлатуға жол бермеу керек, бірақ бұнымен әрбір сақтандыру компаниялары келісім шарт бойынша төлейтін төлемге жауапты.
   

Контрибуция - әр бір полис пропорционалдың міндетімен есептеледі. Контрибуция жағдайды мына бес қызметте жүзеге асады.

1. 
   2 немесе оданда көп полистардың пайда болуымен;
   
2. 
   Сақтандыру полистары сақтандыру қызметін жабуы керек;
   
3. 
   Пайда болған ортақ зияндарды құлату мінін жабуы үшін қолдану керек;
   
4. 
   Полистар бір сақтандыру объектісіне қатысты болуы шарт;
   
5. 
   Әр полис әрбір мінге (убыткаға) жауап беру керек;
   

Эверидж келісім шардының полисын пайдаланатындар, тәуелсіз жауптылық методын пайдаланады. Жалғыз сақтандырушыға тәуелсіз жауаптылық төлем болып төленеді, жаңағы төлемді төлеу үшін жалғыз сақтандырушы төлемнің бір бөлігін жауып отыру керек. Егер төлем тәуелсіз жауаптылығы жоғарыдағы төлемнің бір бөлігін алады, немесе ол тең бөлінеді.

Мүліктік сақтандыру келісім шарты сақтандырушының қатысымен бір эверидж шартымен және пропорционалды сақтандыру ерекшеленеді, ешқандай сақтандыру төлемінің ара қатынасымен байланысты емес және сақтандыру бағасыменде сақтандырушының өзіндік қатысы шығыс төлемнің бір бөлігі жабуы сақтандырушының жауаптылығына бүкілімен возмещение жасайды және сақтандыру премиясынан қысқартады. Өзіндік қатысу формасы көтеріледі егер сақтандырушы шығыс бір бөлігін немесе белгілі бір пайызын алса немесе белгілі бір белгіленген төлемде.Бұны франшиза деп атайды,бұл анықталған келісім –шарт бойынша төлемді сақтандырушы бастауышы ала алады.Фрашиза шарты және шартсыз болып бөлінеді.

Шартсыз франшизада сақтандыру возмещениесы төленеді, шығыс түрінде сақтандыру төлемінің франшиза бойынша есептегеніне байланысты.

Шартты франшиза кезінде,франшиза кезінде шығыс төлем төленбейді,егер шығыс төлем өлшемі франшиза шартынан жоғары болса,ол сонда төленеді(возмещяется) сақтандыру соммасымен төленеді сақтандыру келісім –шартындағыдай.