Педагогикалық менеджменттің тиімділігін анықтайтын факторлар

13 
Педагогикалық жүйелерді басқаруды ұйымдастырудың тиімділігінің негізі 
орта білім беру ұйымдарындағы білім беру процесінде формализм 
элементтерінің алдын-алу және жеңу болып табылады. Мұнда педагогикалық 
менеджменттің осы саласының негізгі негізгі түсініктері келтірілген. 
Педагогикалық менеджменттегі Формализм
-қағазбастылықты 
тірі 
бизнеске артықшылық беру, жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау, талдау және 
орындаушылардың тиімділігін бағалау мәселелеріне жүйелі, жан-жақты 
көзқарасты бұзу. 
Оқытудағы Формализм
-ережелерді, заңдарды, анықтамаларды олардың 
түсінуіне және практикада саналы қолдануға зиян келтіретін механикалық, 
ойланбай есте сақтауға деген ұмтылыс. 
Тәрбиедегі Формализм
-тәрбиедегі ауызша әдістемені (көрнекі және 
практикалық емес), жұмыстың жаппай түрлерін (жеке тәсіл емес), тәрбиедегі 
жеке бағыттарды (кешенді тәсіл емес), оқушылардың бастамасы мен 
тәуелсіздігін (Директивті тәрбие) басу. 
Білім 
беру 
процесін 
жоспарлаудағы 
Формализм-
уақытты, 
орындаушылардың нақты мүмкіндіктерін, жоспарланған іс-шаралардың 
өзектілігі мен орындылығын, сондай-ақ білім беру ұйымының жұмыс 
жоспарындағы жеке тұжырымдамалардың нақтылығы мен ұран тәрізді сипатын 
ескерместен жоспарланған іс-шаралардың көп саны. 
Білім алушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін ұйымдастырудағы 
Формализм, 
ең алдымен, оқыту мен тәрбиенің өмірмен байланысы принципін, 
ақыл-ой еңбегін ұйымдастыруға психологиялық және физиологиялық 
талаптарды елемеу болып табылады. 
Дамытушылық оқыту қағидатын іске асырудағы Формализм — 
мұғалімнің оқушының белсенділігі мен тәуелсіздігін басуға деген ұмтылысы 
(қарым-қатынастың директивалық стилінің нәтижесінде), студенттердің 
тәуелсіздігі мен шығармашылығын (либералды стильдің нәтижесінде) 
жандандыру және бағыттау мүмкін еместігі. 
Оқу процесін бақылаудағы Формализм-
форманы қызмет мазмұнынан 
жоғары қоюға деген ұмтылыс, бір реттік сандық көрсеткіштер — сапалық, 
ескірген нормалар мен нұсқаулықтар-тексерілетін адамдардың нақты және 
мақсатты әрекеттері, нарықтық, субъективті ғылыми талаптар
 
[12]. 
Осылайша, жоғарыда айтылғандардан төмендегідей қорытынды жасауға 
болады: 
- біздің жағдайымызда педагогикалық менеджментті қолдану және бейімдеу 
оның көптеген идеялары мен элементтерінің мектепті басқарудың отандық 
тәжірибесінде бұрыннан әзірленіп, жүзеге асырылуымен қамтамасыз етіледі 
және жеңілдейді; 
- менеджментті біздің жағдайымызда бейімдеу мектепті басқарудың жеке 
тәжірибесін зерделеу, түсіну, пайдалану кезінде және оның негізінде оларды 
салыстырмалы талдау және өзара байыту арқылы жүзеге асырылуы керек; 
-тек біздің дәстүрлі қазақстандық ерекшеліктерімізді, халқымыздың едәуір 
бөлігінің ділін, психологиясы мен адамгершілік-этикалық құндылықтарын 

14 
ескере отырып (қауымдық даралыққа қарсы іс-қимыл ретінде, байлық пен бай 
адамдарға сындарлы және жиі дұшпандық қарым-қатынас, рационализм мен 
прагматизмнің 
жеткіліксіздігі, 
билік 
пен 
заңға 
қатысты 
белгілі 
индифференттілік, «Кеңестік өмір салтына» бейілділік сақталып отыр), сондай-
ақ осы құндылықтардың арақатынасында орын алған ілгерілеулер бізде білім 
беруде менеджментті қолдануға жол беріледі. 
Бұл жерде маңыздысы, мектеп ұжымын және оның жетекшісінің мансабын 
басқару тетігінің маңызды құрамдас бөлігі ротация жүйесі болып табылады. 
Оның мәні басшының біліктілігін арттыру, оның кәсібилік деңгейін арттыру 
және басқару қызметінің стилін жетілдіру мақсатында білім беру ұйымдары 
басшыларының көлденең ауысуларынан тұрады. Білім беру ұйымдарының 
басшыларын ротациялау жүйесі басшының жеке қасиеттерін, оның жаңа ортаға 
бейімделу қабілетін анықтауға және бағалауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, 
білім беру ұйымдары басшыларының үнемі ауысуы мектептің педагогикалық 
ұжымына білім беру ұйымы, барлық отандық білім беру жүйесі сияқты, өзгеретін 
жағдайларға бейімделуі керек екенін түсінуге әкеледі деп үміттенеміз, бұл өз 
кезегінде әр мұғалімнің жеке өзгеруіне дайын болуды білдіреді. 

жүктеу/скачать 1,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: