Қазақстан тарихы жол карта
МОҢҒОЛДАРДЫҢ ҚАЗАҚСТАН ЖЕРІН
жүктеу/скачать 9,16 Mb. Pdf көрінісі
|
Қн тарихы daryn.online 2022 үзіндісі
| 2.15 МОҢҒОЛДАРДЫҢ ҚАЗАҚСТАН ЖЕРІН
ЖАУЛАП АЛУЫ - Шын есімі – Темүжін. - Әкесі - Есугей баһадүр, анасы - Оюлун. Есугейді татарлар (меркіттер) қастандықпен өлтірді. - Туған жері: Моңғолияның Кеңдітау аймағындағы Онон өзені бойындағы Болдоң аймағы. - Шыққан тегі: Қият Боржігін руы. - Бәйбішесі: Бөрте. - Ұлдары: Жошы, Шағатай, Үгедей, Төле. - 1184 (1186) жылы ру-тайпа көсемі болып алғаш таққа отырды. Шыңғыс хан 1155‒1227 жылдары - 1206 жылы көктемде Онон өзені жағасында Темүжінді бүкіл монғол ұлысының әмірші ханы етіп жариялайды. - 1206-1227 жылдары Шыңғыс хан ел биледі. - Астанасы: Қарақорым. - Әлемдік жаулауға ұмтылған екінші қолбасшы. - Шыңғыс хан өз халқына «Мен өз бетінше жүрген ұсақ билеушілерді, мұқтаждықта және езгіде жүрген адамдарды бағындырдым, мен оларды жинап біртұтас еттім» деп мәлімдеді. - Керей хандығы мен моңғол тайпаларының арасында жақсы қарым-қатынас орнағандығы айтылады. - Керей ханы Торының келешек Моңғол ханы Шыңғысты тәрбиелеуге көп еңбек сіңіргенінен айқын көрінеді. - «1206 жылы Онон мен Керулен өзені бойында Темүжінді жақтайтын көшпелі шонжарлар құрылтайында тоғыз құйрық қыл байланған қасиетті ақ туды желбіретіп, Темүжінді хан сайлайды. Бұл жағдайды Керей ханы Торыға ба- рып айтқанда, ол «Моңғолдарды жеңіске жеткізетін Жеңісхан болсын» деген бата береді.Сол «Жеңісхан» деген сөз моңғолша «Шыңғыс хан» болып аталып кетеді. «Моңғолдың құпия шежіресінде» Моңғол империясының қоғамдық құрылысы Басқару жүйесі - ХІІІ ғасырдың басында Орталық Азиядағы әскери-феодалдық мемлекет - Шыңғысхан жеке өзі басқарды. Қасында сауатты уәзірлері болды. Арнайы әскері - Төлеңгіт – Шыңғыс әулеті мен ауылдарын күзететін күзетшілері - Кешіктен – Шыңғысханның жеке әскері. - Нояндар – аймақтар мен түмендерді, мыңдықтарды басқарды. Әкімшілік бөліктер - Моңғолия халқы мен аумағы 3-ке бөлінді: 1. - Барунғар – он қанат 2. - Жоңғар – сол қанат 3. - Кул – орталық қанат Әскери жүйесі - Империяны 95 әкімшілікке бөлді. Әр түменде 10 мың адам. Түмендер аймаққа бөлінді. - 950 мыңдық армия жасақтауға қабілетті болды - Басқару жүйесі ондықтан басталады. Ондық – Жүздік – Мыңдық – Түмен болып бөлінді 118 жүктеу/скачать 9,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|