Әлеуметтік топтардың қоғамдық қызметіне қарай сәйкестендіріңіз.
1.Хан
А. Шыңғыс хан ұрпағы, хан бөліп берген ру-тайпаларды
басқарады, оларға жерлерді бөліп береді, хан сайлауына қатысады,
елге жау шапса, ханға елден әскер жасақтайды.
2.Сұлтан
B. Ерлігінің арқасында қараша халық арасында кеңінен танылған, жерді және елді қорғайды, хан-сұлтанның үкімін орындайды, бидің шешімдерінің жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді
3.Би
C. Қалада тұрады, бұрын малшы болғанымен, туыстары немесе өзі
барлық малдарынан айырылып қалғандықтан, қалаға қоныс
аударған, жер жыртады, егістік суғарады, сөйтіп азын-аулақ күн
көріске ақша табады
4.Батыр
D. Байдың малын бағады, кедейленіп, қиын жағдайға душар болса,
байдан сауын ала алады, мүлкінен айырылып қалса, туыстарынан,
басқалардан жылу жинайды, қиын жұмыстар істеу үшін
ағайындары арасында асар жасайды
5.Малшы
E. Мемлекет басшысы, Шыңғыс хан ұрпағы, қараша халықтан жоғары тұрады, әскерді басқарады, халыққа жер бөліп береді, бүкілхалықтық Құрылтай шақырады.
6.Жатақ
Ғ. Шешендік, тапқырлық қасиеттің арқасында ел басқаруға
қатысады, бөліп берген жерлерді басқарады, сот билігін
жүзеге асырады, елдің күрделі мәселелерін шешуге қатысты
Құрылтайға қатысады.
7.Қожа
G. Шыңғыс хан ұрпақтары сияқты ақсүйек болып саналады, ислам
дінін таратады, халық арасында шариғаттың сақталуын қадағалайды
Жауаптары:
1-
2-
3-
4-
5-
6-
7-
[7]
Мәтіндегі бос орынға сөздерді орналастырыңыз
Жәңгiр хан ұрыс майданында Дала өңiрi үшiн озық жаңа әскери әдiстердi пайдаланды. Таулы жердi ептiлiкпен пайдалана бiлiп, өз жасағын шебер басқарудың арқасында үлкен жеңiске жеттi. Сол кезеңдегi орыс құжаттары бойынша, 1__________өз адамдарының жартысына «от қарумен» бiрге тау арасындағы өткелде ор қазып бекiнуге бұйырып, ал «өзi үш жүз адаммен тастың ар жағына жасырынады». Ойраттар шатқалға енген кезде оларды бораған мылтық оғы қарсы алды. Жаудың дүрлiгiп есi шықты, осы сәтте жауға тылдан Жәңгiрдiң өзi соққы бердi. Көп кешiкпей қазақтарға көмекке Самарқан билеушiсi 2_________адамымен келдi. 3___________талқандалып, «бұл ұрыста он мыңдай адамынан» айырылғаннан соң кейiн шегiндi. Жоңғар Алатауы төңiрегiндегi 4___________мекенi шешушi шайқас орны ретiнде аталды.
Орбұлақ
Ойраттар
20 мың
Жәңгiр хан
[4]
XVII ғасырдағы Қазақ хандығының ішкі және сыртқы саяси оқиғаларын сипаттаңыз.
Саясат бағыты
Хақназар хан тұсында
Есім хан тұсында
Ішкі саясат
1
2
1
2
Сыртқы саясат
1
2
1
2
Қорытынды
[10]
ХV–XVII ғасырлардағы отырықшы қоныстарда дәстүрлі шаруашылықтың қалай дамығандығын сипаттаңыз.
Сыртқы саясатта: Қазақ-бұхар соғысы
Тұрсын Мұхаммедтің Имамқұлымен одақтасуы
Қорытынды: Мемлекетті жан-жақты нығайтты
5
Білім
алушының
басқа да дұрыс
жауаптары
қабылданады
Хақназар хан
Ішкі саясатта: Хақназар қазақ тайпалары арасында өз беделi мен ықпалын нығайтады.
Ол ноғай мырзаларының билiгiнен босап, тәуелсіз билеуші болды.
Сыртқы саясатта: Хақназар ХVI ғасырдың 60-70-жылдары Ноғай Ордасы,Сібір хандығына қарсы біраз жорықтар жасады
Қорытынды: Мемлекеттің ішкі-сыртқы жағдайын реттеді.
5
4
Мал шаруашылығы: 1. Қазақтар негiзiнен қой, жылқы мен түйе өсiрдi. Шаруашылықта маңызы жағынан қой жетекшi орын алды. Дала қойлары, куәлардың айтуы бойынша, төзiмдiлiгiмен, iрiлiгiмен және етті, сүтті қасиеттерімен ерекшелендi.
2. Көшпелiлер өмiрiнде жылқының орны ерекше болды. Дала жылқылары үлкен төзiмдiлiгiмен ерекшеленiп, қатаң жағдайларға тез көндiктi. Жылқылар теңдеп жүк артатын (күш көлiгi), салт мiнiп жүретiн және бәйге аттар болып бөлінді.
2
Білім
алушының
басқа да дұрыс
жауаптары
қабылданады
Егін шаруашылығы:
Қазақтар бидай және тарымен қатар сұлы мен арпа септi, сондай-ақ қара бидай, күрiш және бақша дақылдарын өсiрдi.
2. Көшпелiлердiң егiншiлiкке көшуi барлық жерде экономикалық қажеттiлiктен жүргiзiлдi.
