Қазақстандағы жэс: жетістіктері мен қиыншықтары
жүктеу/скачать 15,85 Kb.
|
Қазақстандағы ЖЭС Назерке
|
Қазақстандағы ЖЭС: жетістіктері мен қиыншықтары 1921 жылы 8-16 наурызда билеуші РКП(б)-ның Х съезі болып, онда жаңа экономикалық саясатқа (ЖЭС) көшу туралы шешім қабылданды. Артық игеру жүйесі заттай салықпен ауыстырылды, еңбекке шақыру жойылды; сауда еркіндігіне, жерді жалға алуға, жалдамалы жұмыс күшін пайдалануға рұқсат етілді; ынтымақтастықты дамыту; өзін-өзі қаржыландыру кеңінен қолданыла бастады. 1921 жылдың жазында Қазақстанда қатты қуаңшылық болды. Орал, Орынбор, Ақтөбе, Қостанай облыстарында егіннің барлығы дерлік жоғалды. Республикадағы аштар саны 2,3 миллионнан астам адамға жетті. Апат ауыл шаруашылығы 1923 жылғы егінге дейін жалғасты: 1922 жылы Қазақстан халқының саны 1 миллионнан астам адамға азайды. 1914 •Жаңа экономикалық саясат 20-жылдардың ортасында нәтиже берді. TO 1925 жылы халық шаруашылығы негізінен қалпына келтірілді. Өнеркәсіп өндірісінің жалпы деңгейі соғысқа дейінгі деңгейдің шамамен 2/3 бөлігін құрады. Кәсіпорындардың 60%-дан астамы іске қосылды, көлік қалпына келтірілді. Егіс көлемі 3 миллион гектарға жақындады, жалпы астық жинаудың соғысқа дейінгі деңгейі дерлік қалпына келтірілді, жалпы мақта жинау соғысқа дейінгі деңгейден асып түсті. Мал басы 1922 жылмен салыстырғанда екі есе өсіп, 26 миллион бастан асты. Уильская, Темирская, Куянда сияқты жәрмеңкелер қалпына келтірілді және барлығы 128 болды, олардың жалпы сауда көлемі 20-23 миллион рубль болды. 1921-1922 жылдары Қазақстанда жер-су реформасы жүргізілді, оның мәні Ертіс өңіріндегі және Жайықтың сол жағалауындағы Сібір және Орал казак әскерлері үшін тартып алынған қазақ жерлерін, сондай-ақ Жетісу мен Оңтүстік Қазақстандағы жерлерді қайтару болды. Шаруалар барлығы 1 миллион 385 мың гектардан астам жерді пайдалануға берілді. Қорыта келгенде,айтарымыз,кеңестік қоғамтану ғылымы жаңа экономикалық саясат кезеңін ұзақ жылдар бойы социолизм идеяларын уақытша шегіну ретінде тактикалық сипаттағы міндеттерден туған амал айла ретінде бір жақты түсіндіріліп келді.Ал жаңа экономикалық саясат,тұтас алғанда,<<социолистік таңдау>> идеясы бағытын сақтай отырсада ол бірақ реформизімнің өзгеше бір моделі,қоғам дамуының әкімшілік-әміршілік жүйесі жауып тастаған дамудың жаңа баяндырақ жолы болатын. Пайдаланылған әдебиеттер: 1.Омармеков .Қаражан.Тәшенов.Сұлтанғалиева Алматы Қазақ университеті 2016 <<Қазақстан тарихы>>(232-235бет) 2.Кан<< История Казахстана>>(192-193стр) 3.И.Н.Лозбенев <<Новая экономическая политика>> жүктеу/скачать 15,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|