Қазақстанның индустриялық дамуы


Өлкедегі индустрияландыру бағытын жүзеге асыру жолдары



бет2/6
Дата19.05.2023
өлшемі0,84 Mb.
#94795
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
8-сынып Қазақстан тарихы Қазақстандағы 1920-1930 жылдардағы индустрияландыру

Өлкедегі индустрияландыру бағытын жүзеге асыру жолдары:

  •  Шаруаларға үстеме салықтар салу;
  • Республикадағы барлық жинақталған қорларын мемлекеттік бюджетке қосу (тонау);
  • Орталық бюджеттен берілген есебінде, республика қорынан субсидиялар мен дотациялар бөлу. 1931-1934ж-2 мрлд137млн сом;
  • Өндірісті өнім өткізуді және жабдықтауды мемлекет қолына шоғырландыру;
  • Жазалау саясатын қолдану;
  • Ұжымдастыру және аштықтан бас суғалап қашқан қазақ шаруаларының еңбегін пайдалану

Индустрияландыру ерекшеліктері:

  • Өлкедегі индустрияландыру жоғарыдан жүзеге асырылып, шикізат көздері екпінді қарқынмен игерілді, мұнай ембіде өндіріліп, өңдейтін орталық Орскіде салынды;
  • Билікті жұмысшы мамандар, имжинер-тенхник қызметкерлер сырттан, негізінен Ресей мен Украинадан әкелінді;
  • Жергілікті мамандар жетіспеді;
  • Урбандалу процесі күшті жүріп, қалалар мен қала үстіндегі қоныстар, қала халқы көбейді; •1930 жылдың аяғы – қазақ халқы – 29,8%;
  • • 1939 жыл – қалада тұратын қазақтар – 375 мыңға артты (1926 жылдан 5 есе көп);

    •1926 жыл – қазақтар 2,1%, соғыс қарсаңында қала мен қала үлесіндегі қоныстар – 16% жетті.

    Жұмысшы табы құрамындағы қазақтардың үлес салмағы артты.

    • 1928 жылы – 19,8%,

    • 1935 жылы -43%-ға өсті.

Қазақстандағы индустрияландыру көрінісі:

  • Орал–Ембі мұнайлы ауданын зерттеу.
  • Орталық Қазақстан минералды шикізат байлықтарын зерттеу.
  • Түркістан–Сібір темір жол магистралын салу.
  • Қарағанды шахталар кені, Балқаш Жезқазған кенді металлургия комбинаттары.
  • Ақтөбе комбинаты, Шымкент қорғасын зауыты.

Индустрияландыру барысында бұқаралық социалистік жарыс өрістеді. 1930 жылы республикада 10 мыңнан астам екпінділер болды. Донбастың жаңашыл басшысы – Алексей Стаханов бастамасы ел көлемінде насихатталды. Қазақстандағы алғашқы стаханов ізбасары – қарағанды шахтері Түсіп Күзембаев. Стахановшылардың қозғалысы халық шаруашылығының барлық маңызды салаларын қамтыды.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет