Қазіргі кезде информациялық қоғамда адамзаттың байланыс құралының өзгеше екенін практика көрсетіп отыр

Әдетте РНР тілі Web-сервер мен пайдаланушы арасында деректер алмасуда, яғни Web-құжатта форум, қонақ кітабы, тіркелу анкетасы, хабарландыру тақтасы, чат құруда қолданылады.

РНР тілінің қарапайым элементтері: түсініктеме, тұрақты, айнымалы және функциялар.

Операторлар. Еcho (5 + 5) конструкциясы қарапайым (болмаса бір қатарлы) оператор деп аталды. PHP-де әр оператор «нүктелі үтірмен» аяқталады. Осы себепті әр жазудан кейінгі келетін «нүктелі үтір» символы бөлек оператор ретінде қабылданады.

Қарапайым оператор ауыспалы бірнеше қатарды өз ішіне алады.

Қарапайым оператордан басқа тағы құрама оператор да бар, олармен операторлар тізбегін анықтауға да болады. Кейде құрама операторларды көп қатарлы деп те атайды. Құрама оператордың қарапайым оператордан айырмашылығы, ол нүктелі үтірмен аяқталмайды, оның аяқталғанын фигуралық жақша білдіреді.

Түсініктемелер. PHP тілі бізге түсініктеме қоюдың бірнеше түрін береді. Екі қисық сызықтан ( // ) кейін түсініктеме жазу ең қарапайымы болып есептеледі. Осы екі сызықтан кейін PHP машинасы қатар соңына дейін орналасқандардың бәрін өңдемейді. Түсініктемені дәл осылай нөмір (#) символының көмегімен де істеуге болады (UNIX тілінің скрипт түсініктемелері). Сонымен қатар, С++ тілі стиліндегі (/*..*/) түсініктемелерді де қолдануға болады.

Айнымалылар. PHP – де айнымалылар ақша бірлігі ($) белгісінен басталады. Белгіден кейін шексіз әріптік–сандық және белгілеу символдары жазылуы мүмкін. Бірақта ($) кейінгі символ сан, не болмаса белгі болмауы керек. Сол сияқты айнымалыларды мына түрде беруге болады. $n, $n1, $user_Func_5 және т.с.с. Кілттік сөздерге қарағанда айнымалылардың аты PHP-де регистрге сезімтал болады. Мысалға: $user_func, $User_func және $USER_FUNC бұлардың жазылуы бір болғанымен регистрінде айырмашылық бар.

PHP–де айнымалыны пайдаланудан алдын оның типін көрсету шарт емес. Сонымен бірге, айнымалы программа жұмысы барысында түрлі типтер қабылдау мүмкін.

Сыртқы айнымалылар деп басқа скрипттерден кіретін барлық айнымалылырды айтады (браузер және сервермен беріледі). Клиенттің сұрауы WEB–сервер мен PHP-препрцессорына берілгеннен соң, соңғысы сұранысқа байланысты және әрдайым орындауға ыңғайлы анықтамалар қатарын анықтайды. Егер PHP айнымалының айналасын және register_glibals құрастырушысы қосылған болса, PHP айналасындағы сондай аты және мәндері бар айнымалыны құрады. Бұл айнымалылар $HTTP_ENV_VARS массивіне және $_ENV суперглобальді массивіне орналасады.

Тұрақтылар. Тұрақтылар PHP тілінде define (): функция көмегімен жазылады.

define (CONSTANT, value)

define (CONSTANT2, “\x20”); // бос орынның коды

define (CONSTANT3, “Hello);

echo (CONSTANT1);

echo (CONSTANT2);

echo (CONSTANT3);

?>

Дәстүрге сай тұрақты аттарын үлкен регистр әріптерімен жазады. Бұл тек қана стиль болса да, оны қолданған жөн.

• 
  Integer
  
• 
  String
  
• 
  Float (double, real)
  
• 
  Array
  
• 
  Boolean
  
• 
  Object
  

PHP тілінде айнамалыға тағайындалған типті анықтау үшін gettype функциясы қолданылады. Бұл функцияның бір ғана параметрі болып, ол типін анықтау керек болған айнымалының аты.

Цикл операторлары. Цикл операторлары бір амалдың бірнеше рет қайталануына алып келеді. РНР-да цикл операторының төрт түрі бар:

• 
  while
  
• 
  do…while
  
• 
  for
  
• 
  forreach
  

While операторында бірінші логикалық шарт тексеріліп, содан кейін барып амалдар орындалады. While операторының жалпы жазылу үлгісі төмендегідей:

While (шарт)

{

оператор;

Циклды орындалу тәртібі мынадай, алдымен шарт тексеріледі. Егер шарт қанағаттандырылса, онда цикл орындалады. Цикл операторы шарт қанағаттанғанынша орындала береді. Циклға шарт беруден алдын оның бір кезде орындалатынына көз жеткізу керек, әйтпесе шексіз циклға түсіп қалуы мүмкін.

Функциялар. Функция өз алдына программаның бір бөлігі болып есептелінеді. Бұл бөлікті программаның керек жерінде шақыртып орындатады. Қарапайым түрде функция бірнеше айнымалылардан тұрады. Функция осы берілген айнымалыларды пайдаланып белгілі бір амалдарды орындайды және нәтижені программаға қайтарып береді.

Функцияны Function кілттік сөзі арқылы сипаттайды. Одан кейін фигуралық жақша ішінде функцияның денесі болып табылатын айнымалылар жазылады. Мысалы:

Function Myfunction ()

{

// операторлар

Eгер функция аргументі мәндерді қабылдаса, олар функцияның айнымалысында жазылады. Егерде функцияда бір немесе бірнеше аргумент қолданылса, онда айнымалылар үтірлермен бөлінеді:

Function Myfunction ($var, $var1, $var2)
Тапсырмалар

• 
  Қарапайым РНР-скриптті гипермәтіндік құжатқа енгізіңіз;
  
• 
  Гипермәтіндік құжаттың браузерде қалай орындалатынын қадағалаңыз.
  

Әдебиеттер

1. 
   Мазуркевич А. РНР: настольная книга программиста. –М.: Новое знание, 2004. –479 с.
   
2. 
   Макинтош Дж. Perl & PHP: библиотека программиста. –Спб.: Питер, 2004. –218 с.
   
3. 
   Орлов А.А. РНР: Полезные приемы. –2-е изд. перераб. и доп. –М.: Горячая линия – Телеком, 2006. –272 с.: ил.
   
4. 
   http://www.php.net
   
5. 
   http://www.apache.org