Бағалы қАҒаздардың пайда болу тарихи халықаралық ЖӘне отандық ТӘжірибеде
БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ЖӘНЕ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫНЫҢ ТҮСІНІГІ
жүктеу/скачать 5,62 Mb.
|
Қаржы-бөж (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Құнды қағаздың үш түрлı құндылық қасиетı бар, яғни, оны сатып ала отырып
БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ЖӘНЕ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫНЫҢ ТҮСІНІГІ« Бағалы қағаздар» - иелерıне мүлıктıк құқықтар мен белгıлı бıр ақша сомаларын алуға құқық беретıн ақшалай немесе тауарлық құжаттар. « Бағалы қағаз нарығы» туралы қолданыстағы заңға сəйкес бағалы қағаз – мүлıктıк құқықты куəландыратын белгıлı бıр жазбалармен басқа да белгıлеулердıң жиынтығы болып табылады. Бағалы қағаздарға акция, облигация, мемлекеттıк қазыналық мıндеттемелер, вексельдер жатады. Бұл қағаздар бұрынырақта қазақша “ бағалы қағаздар” деп аталған. Бıрақ “ бағалы” деген сөзден гөрı “ құнды” деп аталғанымыз дұрысырақ, неге десек, бүгıнгı құнды қағаздар оның иесıне тек пайда, табыс әкеледı. Құнды қағаздың үш түрлı құндылық қасиетı бар, яғни, оны сатып ала отырып:- БІРІНШІДЕН акция иемденушісі ; ЕКІНШІДЕН оны шығарушы кәсіпорынның белгілі бір бөлігіне ие боламыз; ҮШІНШІДЕН акцияның екі бағасының - номиналды және рыноктық бағасының айырымы арқылы пайда көреміз. Облигация қатаң түрде ерıктı негıзде таратылады және ıшкı мемлекеттıк және жергıлıктı қарыздар; кәсıпорындардың облигациялары түрлерıнде шығарылады. Атаулы‚ ұсынушыға арналған‚ пайыздық‚ пайызсыз‚ еркıн айналымды немесе шектеулı облигация болуы мүмкıн. Кеңес Одағы кезıндегı бағалы қағаздардан қазıргı кездегı бағалы қағаздың айырмашылығына келетıн болсақ, жұртшылықтың қолында “ 25 сомдық”, “ 50 сомдық” облигациялар болды. Осы облигацияларды, егер ақша керек болған жағдайда, жинақ кассасына барып ауыстырып алуға болатын, бıрақ ешқандай пайдасыз. Одақ кезıндегı осы облигациялар кейде ұтыс жариялайтын, ол ұтысқа жүздıң бıрı, не мыңның бıрı ие болатын. Яғни, бұл облигациялар көпшıлıкке ешқандай табыс, пайда әкелмейтıн. 02Бıрıншıден, бағалы қағаздар өз кезегıнде меншıк титулы нысанында мүлıктıк құқты ( корпорация акцияларын, вексельдер және т. б.) немесе құжат иесı мен оны шығарушы тұлға арасындағы қарыздық қатынасты куәландыратын ақша құжаты. жүктеу/скачать 5,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|