58
сұрақтар қоюдан басталады.
(
Wilson, E. 2013; Уилсон Э., Абибулаева А. 2017)
12-сурет. Іс-әрекеттегі зерттеуді жүргізу
Ең негізгі деңгейде сіз кейбір оқушылардың сабақ кезінде сұрақтарға жауап
бермейтінін немесе үй тапсырмасын орындамайтынын анықтауыңыз мүмкін. «Неге?»
деген сұрақ қойыңыз. Балама түрде, сұрақ қою процесін ынталандыру үшін "Шексіз оқыту
және сыныпта анағұрлым инклюзивті орта құру үшін әлеуетті түрлендіру" (Харт және
басқалары, 2004) бөлімін оқыңыз. Бұл сипаттағы сұрақтарды тұжырымдау қиын, өйткені
олар одан да қиын жауаптарға әкелуі мүмкін. Алайда, мұғалімдер қиын сұрақтар қойып,
шеше бастағанға дейін, сыныптағы оқушылардың оқу деңгейін елеулі түрде арттыру
мүмкін емес. Бір сөзбен айтқанда, іс-әрекеттегі зерттеу (іс-әрекетпен зерттеу) - бұл
мұғалімдер өздерін қандай мұғалім екенін білуге көмектесетін және дәріс беру мен оқыту
процестері туралы сыни ойлауды үйрететін әдіс.
Мұғалімдер іс-әрекеттегі зерттеуді қалай жүргізеді?
Келесі бөлімде нақты сыныпта жүргізілген және рецензияланған ғылыми журналда
жарияланған мақаладан алынған іс-әрекеттегі зерттеуге мысал келтірілген. (В. Цафос 2009
ж.). Бірнеше кезеңнен тұратын зерттеу процесін суреттеу үшін пайдаланылған мақаладан
қысқаша үзінділер.
1.Сыныпта шешкіңіз келетін проблеманы анықтаңыз.
1.1-блокта автор проблеманы неге анықтағаны және оны қалай анықтағаны туралы
түсіндіріледі.
1-блок. Нақты сыныптағы проблема
"Мұғалім ретінде мен оқушылардың ежелгі грек әдеби мәтіндерін герменевтикалық
талдау кезінде пассивті екенін бұрыннан байқадым" (Цафос, 2009, тр.197). "Ежелгі грек
әдебиетін оқытудағы негізгі проблемалардың бірі - оқушылардың түсіндіру процесіне
қатыса алмауы; атап айтқанда, оларға негізделген қорытынды жасауға көмектесетін
түсіндіру әдістерін қолдану. Жалпы қабылданған оқыту әдістемесіне сәйкес, мұғалім
қажетті байланыстарды жүргізуге, классикалық мәтіндердің ерекше және "асыл"
мағынасын ашуға және оларды оқушыларға ұсынуға тырысуы керек. Осы пәнді көптеген
жылдар бойы оқытып, жалпы қабылданғаннан мүлдем өзгеше көзқарасты ұстана
отырып, мен оқушылардың қажеттіліктеріне бағытталған оқыту әдістерін сынап көру
үшін эксперименттік зерттеу жобасын бастауға шешім қабылдадым. Менің түпкі
мақсатым оқушыларды пассивті ақпарат алушылардан белсенді оқырмандарға
айналдыру болды. Зерттеу стандартты көп сатылы эксперименттік зерттеу жобасы
түрінде ұйымдастырылды: жоспарлаймыз-әрекет етеміз-қадағалаймыз-талдаймыз."
(Цафос, 2009ж., 199-бет)
1.Зерттеу
саласын
анықтаңыз
2. Зерттеу
әзірлеңіз
3.Тәжірибені
түсініңіз
4.Қайтадан
бастаңыз
5. Әдістемені
жетілдіріңіз
