Бағдарламасы (Алматы, 2011) негізінде құрастырылған

Қазақстан тарихы 
(кесте) 
 
Қазақстан территориясындағы ортағасырлық мемлекеттер 
 
Мемлек
еттің 
атауы 
Тарих
и 
шеңбе
рі
Жер 
аймағы
Астанас
ы
Ел 
билеу
шілері
Жоға
ры 
биле
ушісі
нің 
титу
лы 
Тайпалары 
Əлсіреуінің 
себептері
Түрік 
қағанды
ғы 
552-
603 
жылда
ры 
Жетісу, 
Əмудар
ия мен 
Сырдар
ия 
аралығы 
Суяб
Бумын
, Қара 
Еске, 
Мұқан
, Тобо, 
Иштем
и 
Қаға
н
Барлық 
түркі 
тайпалары 
- 
қағандық 
ішіндегі 
қарама-
қайшылықтар, 
- 
Қытаймен 
соғыс
Батыс 
түркі 
қағанды
ғы 
603-
704 
жылда
ры 
Жетісу 
Суяб,
Жазғы 
орда -
Мыңбұл
ақ 
Жеғұй, 
Тон 
жабғу 
Қаға
н
«Он оқ 
бюудын»- 
бес тайпа 
дулу, бес 
тайпа 
нушиби 
-ішкі 
талас 
тартыстар 
-Қытай 
империясының 
қысымы
Түргеш 
қағанды
ғы
704-
756 
жылда
р 
Жетісу 
Суяб, 
тараз 
Үш 
Елік, 
Сақал, 
Сұлу 
Қаға
н
Сыры 
түргеш, қара 
түргеш, 
болат, шігіл, 
ташлық, 
тухси, 
азкіші, 
- 
билік 
пен 
жайылым, жер 
үшін талас, 
-Батыстан араб 
шапқыншылығ
ы 
-шығыстан 
11.
Төле би
12.
Қаз дауысты Қазыбек би 
13.
Əйтеке би Бəйбекұлы 
14.
Əмір Темір 
15.
Барлас Ұлықбек 
16.
Шайбани Əбілхайыр хан 
17.
Есен-Бұға хан 

халаж, 
жарұқ тб 
Қытай 
шапқншылығы
Қарлұқ 
мемлеке
ті
756 – 
940 
жылда
ры 
Жетісу
Суяб, 
Тараз 
Білге 
Күл 
Қадыр 
хан 
Елте
бер, 
жабғ
у, 
қаға
н 
(840 
жыл
дан 
кейін
) 
Үшжігіл, 
үшбескіл, 
бұлақ, 
көкеркін, 
тухси, 
лазана, 
фаракия
-ішкі 
талас-
тартыс, билік 
үшін күрес 
Қарахан
дар 
мемлеке
ті
942 – 
1210 
жылда
р 
Жетісу, 
Шығыс 
Түркіста
н 
Батыс 
хандықт
а 
Бұқара, 
шығыс 
хандықт
а 
Баласағ
ұн
Сатұқ 
Боғра 
хан 
Хан
Яғма, 
шығыл, 
қарлұқ, 
оғыз, қаңлы, 
үйсін тб 
-наймандар 
шапқыншылығ
ы 
-
Хорезмдыктер
дің 
шапқыншылығ
ы 
Оғыз 
мемлеке
ті 
ІХ 
ғасырд
ың 
соңы 
мен ХІ 
ғасырд
ың 
басы
Жетісу 
мен 
Ферғана
ға дейін 
жəне 
Сырдың 
орта 
ғасына 
дейін 
Янгикен
т 
Əли 
хан, 
Шах 
Мəлік 
Жабғ
у 
Халаж, 
жағыра, 
жарұқ, 
қарлұқ, 
имур, 
баяндур, қай 
тб. 
-селжұқтармен 
көп 
жылғы 
соғыс 
-ішкі 
талас-
тартыс 
-қыпшақтар 
соққысы 
Қимақ 
қағанды
ғы 
Солтүст
ік,Ортал
ық, 
Шығыс 
Қазақст
ан 
Имақия
Жабғ
у, 
қаға
н 
Эймур, 
имақ, алжар, 
құман, 
татар, 
қыпшақ 
баяндур, тб 
-
қыпшақтардың 
күшеюі 
-Орта 
Азиядағы 
көшпелі 
тайпалар 
арасындағы 
қақтығыс 
Қарақыт
ай 
мемлеке
ті 
1128-
1213 
жж 
Жетісу 
Баласағ
ұн 
Елұй 
Дашы 
Горх
ан 
Қидандар 
-Найман ханы 
күшліктің 
қысымы 
Найман
Орхон 
Балықт
Нарке
Хан 
Найман, 
-1218 
жылы 

дар 
мемлеке
ті 
Х-ХІІІ 
ғасырл
ар 
мен 
Ертіс 
өзені 
аралығы
, ХІІІ 
ғасырды
ң 
басында 
Жетісуғ
а келді 
ы 
ш 
Дайын
, 
Күшілі
к 
керей, 
меркіт жəне 
сегіз тайпа 
моңғолдардан 
жеңіліс тапты 
Керейле
р 
мемлеке
ті
Шығыс 
Моңғол
ия 
Солтүст
ік 
астанас
ы – 
Қатынба
лық, 
оңтүстік 
астанас
ы – 
Хуанхэ 
өзенінің 
иірімдер
і 
Тұғыр
ыл 
Хан 
Керей, 
жырқиы, 
қоңқай, 
сатау, тұтау, 
албат, 
тұңхай, 
қыркун тб.
-моңғолдардан 
жеңілді
Қыпшақ 
мемлеке
ті
ХІ 
ғасырд
ан -
1219 
жылға 
дейін 
Дешті-
Қыпшақ 
(Ертіс 
пен 
Днестр 
аралығы 
) 
Оң 
қанат-
Сарайш
ық, сол 
қанат -
Сығанақ 
Табар 
хан, 
Қадыр 
хан, 
Алып 
Дерек, 
Отыра
р 
əмірші
сі 
Қайыр 
хан 
Хан
Елбөрілі, 
тоқсоба, 
иетоба, 
дурут, 
қарлұқ, 
қимақ, оғыз, 
құман, 
башқұрт, 
жікіл тб. 
-ішкі 
алауыздық 
-
Хорезмдіктерм
ен қақтығыс 
-Моңғол 
шапқыншылығ
ы 
 
 
 
11. Студенттердің өз бетімен жұмыстануына арналған рефераттар, 
материалдар, 
жобалар 
жəне 
студенттердің 
рефераттары 
мен 
презентациялар 
 
Рефераттардың тақырыптары: 
1.
 
Бумын қаған – Орталық Азияда түрiк этносаяси бiрлестiгiнiң негiзiн 
салушы. 

2.
 
Суяб қаласы – Батыс Түрiк қағанатының саяси, əкiмшiлiк орталығы. 
3.
 
Түрiк қағанатының құрылуының тарихи маңызы. 
4.
 
Қарлұқ мемлекетi жəне оның қазақстан тарихындағы орны. 
5.
 
Қарлұқтарға ислам дiнiнiң таралуы. 
6.
 
Сатұқ Боғра – Қара-хан – Қарахан қағанатының негiзiн салушы. 
7.
 
Қазақ жəне басқа да түрiк халықтарының қалыптасуындағы 
қыпшақтардың ролi. 
8.
 
Қыпшақтардың тайпалық жəне этникалық құрамы. 
9.
 
Қыпшақ этносы – қазақ ұлтының негiзiн қалаушы. 
10.
 
Оғыздар мемлекеті (ІХ-ХІ ғғ.) жер аумағы, мəдениеті. 
11.
 
Қимақ мемлекеті (ІХ ғ. Аяғы-ХІ ғ. басы) 
12.
 
Əбу Насыр Мұхаммед əл –Фараби еңбектері (870-950 жж.). 
13.
 
Қарахандар мемлекеті, жер аумағы, даму кезеңдері.
14.
 
Исламның Қарахандықтар дəуіріндегі мемлекеттік дін болып 
жариялануы. 
15.
 
Ұлы Жiбек жолы жəне сауда. 
16.
 
Қожа Ахмет Иассауи – ортағасырлық мұсылман əлемiнiң үздiк 
ойшылы, ақын. 
17.
 
Отырардың ерлiк қорғанысы. 
18.
 
Ақ Орда – монғолдардан кейiнгi кезеңде Қазақстанда жергiлiктi 
этникалық негiзде құрылған тұңғыш iрi мемлекеттiк құрылым. 
19.
 
Сарайшық – Ноғай ордасының астанасы. 
20.
 
Қазақ халқы шығуының этно-мəдени жəне экологиялық аспектiлерi. 
21.
 
XIII-XV ғасырлардағы қазақ жерiндегi халықтың аумақтық орналасуы 
мен рулық-тайпалық құрамындағы өзгерiстер. 
22.
 
“Қасым ханның қасқа жолы”. 
23.
 
Тəуке хан жəне оның қазақ тарихындағы реформаторлық қызметi. 
24.
 
Шапырашты Қарасай батыр. 
25.
 
Тəуке ханның сыртқы саясаты. 
26.
 
Тəуке ханның “Жетi Жарлығы”. 
27.
 
Тəуке хан кезiндегi Қазақстан мен Ресейдiң елшiлiк қатынасы. 
28.
 
Шыңғыс хан -əлем сілкіндірушісі. 
29.
 
Шыңғыс хан тарихнамасы. 
30.
 
Моңғол мемлекеті жөніндегі Европалық деректер. 
31.
 
ХҮ ғасырдың ІІ жартысындағы Қазақ хандығының нығаюы. 
32.
 
Алғашқы қазақ хандары Крей мен Жəнібек. 
33.
 
Қасым ханның жұлдызды кезеңі. 
34.
 
Қазақ хандығы тарихындағы ренессанс.
35.
 
Хақназар хан жəне қазақ жерлерінің бірігуі. 
36.
 
Үш жүздің құрылуы. 
37.
 
Қазақ –ноғай ханы Хақназар. 
38.
 
Қазақ хандарының дипломатиясы. 
39.
 
ХҮІ ғасырдағы қазақ хандығындағы ішкі саяси жағдаяттар. 
40.
 
ХҮІІ ғасырдағы қазақ хандығынның саяси тарихы. 

41.
 
ХҮ-ХҮІІ ғасырлардағы Қазақ хандығының Орталық Азия мен қарым-
қатынастары. 
42.
 
Қазақстан мен Орта Азия мемолекеттерінің мəдени сабақтастығы. 
43.
 
Тарихшы М.Х.Абусейтова жəне оның «ХҮІІ-ХҮ ғасырлардағы 
Қазақстан мен Орталық Азия» атты еңбегіне баға. 
44.
 
Ортағасырлық қазақ тарихы туралы араб деректері.
 
45.
 
Ортағасырлық қазақ тарихы жөніндегі түркі деректері
. 
 
12.Студенттердің бақылау жұмыстары, өзіндік жұмыстары бойынша 
материалдар жəне оған қойылатын талаптар
Тарихи оқиғаларды салыстырудың ескертпе-жоспары 
1.
Салыстырылған оқиғалардың қоғамдық көріністерінің негізгі 
белгелерін ашып көрсету, олардың салыстырмалы белгілерін 
тауып, салыстыру тəртібін орнату (алдымен-ең негізгісі, содан 
кейін келесі дəрежелі). 
2.
Белгіленген жоспар бойынша салыстырылған оқиғаларды, тб. 
екеуінің алғашқы белгісі туралы айтып беріңіз. 
3.
Қорытынды шығарыңыз: ұқсас жəне айырмашылық келбеттерін 
құраңыз, 
салыстырылған 
қоғамдық 
көріністерге 
өзіңіздің 
бағаңызды беріңіз. 
 
Тарихи тұлға мінездемесінің ескертпе-жоспары 
1.
Тұлғаның өмірі мен қызметінің тарихи шарттары, оның дүние 
танымының қалыптасуының қайнар көздері. 
2.
Тарихи қайраткерлердің өз алдына қойған мақсаттары, бұл мақсаттарға 
жетудің əдістері. 
3.
Ол қандай топ өкілі. 
4.
Оның тұлғалық қасиетінің мəні (санасы, ерік-жігері, дүниеге 
көзқарасы). 
5.
Түлғаның қызметіне баға беру (прогрессивтік, реакцияшыл, біркелкі 
емес, бұл қалай көрінді жəне неге?) 
 
Ауызша жауаптың ескертпе –жоспары 
1.
Тарихи уақытты көрсетіңіз (қашан?) 
2.
Болып жатқан оқиғаның тарихи орнын көрсетіңіз (қайда?) 
3.
Оқиғаның немесе көріністің мазмұнын көрсетіңіз? 
а) əлеуметтік-экономикалық жəне саяси себептері неде? 
ə) оқиғаның басталу себептері немесе ішкі қозғалысы: 
б) оқиғаның жүргізілуі. 
в) жинақтау: қоғамның дамуындағы тарихи маңызы. 
4. Осы мəселеге байланысты өзіңіздің бағтыңызды немесе тарихшылардың 
бағытын түсіндіріңіз. 
 

«Пəн бойынша білімді бағалау кестесі» 
Білім бағалау мəліметінде білім бағалау шкаласы, критериясы, жұмыс 
түрлерінің тізімі жəне осы жұмыстарды орындау талаптары көрсетілген.

жүктеу/скачать 1,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: