8.1-КЕСТЕ. Табыс және этностықтоптар бойынша отбасы әл-ауқаты
АҚШ-та нәсіл/ұлтаралықжәнетапаралық стратификация қалыптасқан. Әрбір
нәсілдік немесе этностық топ ішінде ең бай 20%-ы өз тобындағылар табатын
пайданың тең жартысын иеленеді. Бұл әлеуметтік таптар арасындағы шынайы
айырмашылықты көрсетеді. Соныменқатарақнәсілді америкалықтардыңтоп
ретінде афроамерикалықтар мен латынамерикалықтарға қарағанда, табыс
мөлшері мен байлық көлемі жоғары. Бұл нәсіл жәнеүлттар арасындағы шынайы
айырмашылықты көрсетеді.
Э тн о сты қто п тар бо й ы нш а ж а л п ы табы с, п а й ы зд ы қ
кө р сеткіш і
Табыс к в и н ти л і
Афро-
а м е р и к а л ы қ т а р
Л атын-
а м е р и к а л ы қ т а р
Ақ н әсіл д і
а м е р и к а л ы қ т а р
Ең кедей бестік
3%
4%
4%
Екінші бестік
8
9
9
Үшінші бестік
14
15
15
Төртінші бестік
24
23
23
Ең бай бестік
51
50
49
Орта
көрсеткіштер
Орташа кіріс
$32.584
$38.039
$51.861
Байлықтың
орташа
көрсеткіші
$5.677
$6.235
$113.149
238
8-ТАРАУ
Ақ н әсіл д і америкалы қтар
Солтүстік Америкаға ең бірінші келген ерікті иммигранттар - ағыл-
шын, неміс, француз және испан халықтарының өкілдері болған. Деген-
мен 1700 жылға дейін ағылшындар бүкіл Шығыс жағалауда үстемдік
қүрды. Ағылшындар көпшілік топқа айналды, ал қалғандары азшы-
лық топтарды құрады. 1840 жылдары жұмыс берушілер «Ирландықтар
жүмысқа қабылданбасын» деген жазулы белгілер орнатқан. 1860 жыл
дары мұндай дискриминация қытайлар мен жапондарға, 1890 жылда
ры еврейлер мен италиялықтарға қарсы қолданылды. Бұрмаланған пі-
кір мен дискриминация осы күнге дейін ақ нәсілді америкалықтардың
арасында (сирек болса да) француз-канадалықтарға және америкалық
арабтарға қарсы қолданылуы кездесіп қалады.
Ақнәсілділер
Бүрмаланған көзқарас пен дискриминацияның тарихына қарамас-
тан, көптеген ақ нәсілді америкалықтар өздерінің этностық тамы-
рына деген тығыз, сенімді байланыстарын жоғалтпай жалғастырып
келеді. Олар италиян, грек, поляк, норвег болғанын мақтан түтады
және төл мерекелерін тойлайды, ұлттық тағамдарын жеп, өз халқы-
ның әндерін айтып шаттанады. Дегенмен иммиграция басталғаннан
кейінгі үшінші немесе төртінші ұрпақта ұлттық ерекшілік негізінен
символдық және таңдау мәселесіне айналды. Бүл таңдауда еш қатар
жоқ болатын. Өйткені ақ нәсілділердің әлеуметтік интеграция мен
жеке ілгерілеуге тосқауыл еткені сирек.
Ақ нәсілді америкалықтар енді этносқа тән болуға қатысты жағым-
сыз сын айта алмайды. Көбісінің ата-бабалары алғашқы иммигранттар.
Басқаларының арғы аталары ұлтық тұрғыдан араласып кеткені сонша-
лықты, олар өздерін белгілі бір этностық топқа жатқыза алмайды. Олар
этносқа тәнділігі бойынша ақ нәсілді америкалық деп қана анықталады.
Мұндай өзгерістер америкалық италиян, америкалық поляк және
басқа этносқа тән сипаттан «белгісіз үлтты америкалық» болуға алып
келген. Зерттеушілер мұны Американың «балқыту қазанына» айналып,
оның ішінде этностық топтар (ақ нәсілді) басқа көптеген эгностық топ-
I
Ирландтықтарамерикалық
I ирландтардың өміріне көп эсер етпесе
де, көптеген адамдар әлі күнге дейін
Сент-Патрик күнінің шеруінде өздерінің
мәдени мүраларын тойлайды.
|