Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Әлеуметтану негіздері
| 160
5-ТАРАУ Қорытынды 1. Өзара қарым-қатынастар айырбас, ынтымақ- тасу, бәсеке және конфликт деген төрт негізгі әлеуметтік процеспен сипатталады. 2. Топтың тобырдан ерекшелігі - топ мүшелері бір-бірін есепке алады және олардың өзара әрекеттестігі ортақ мүдде мен өзара тәуелді- лікке негізделеді. 3. Эталон топ - адамдар өздерін үнемі салыс- гырып отыратын тоитар. Өзімізді жақсырақ адамдармен салыстырып, салыстырмалы де- привацияға жол береміз, бұл біздің өзімізді бақытты сезінуімізге кері эсер етеді. 4. Негізгі топтарға өзара тығыз және бетпе-бет әрекеттер тән. Бұлар жекелей қанағаттану мен бірлесу үшін маңызды. Бұлар - қоғамдағы әлеуметтік бақылаудың негізгі агенттері. Қо- салқы топтар үлкен, ресми және жеке адамға негізделмеген болып келеді. Бұлар әдетте алға қойылтан міндеттерді атқаруға бағытталған және қоғам мен жеке тұлға үшін қажетті құ- рал қызметін атқарады. 5. Топтың көлемі, басқа топтармен жақындығы, ондағы байланыс түрлері және бірлігі топтың өзара әрекетке түсуіне эсер етеді. Топтағы өза- ра әрекеттестік топ мүшелерінің арасындағы бірлік пен келісімге жетелейді, бұл кейде те- pic шешімдерді қолдауға мүмкіндік береді. 6. Әр адамның қуатты және әлсіз байланыстар- дан түратын әлеуметтік торабы бар. Әдетте біз көмекке қатты мүқтаж болғанда өзіміз сенім арта алатын адамдармен тығыз байланыс орна- тамыз. Әлсіз байланыстар жүмыс іздеу сияқты кең ауқымды әлеуметтік торапқа шығу керек болған кезде пайдалы. Әдетте ұзақ жыл бойы бі- лім алған адамдардың жалпы тыгыз байланы- Сыни ойлау 1. Facebook сияқты әлеуметтік тораптар негізгі топтар ма, әлде қосымша топтар ма? Олар топ- тық бірлікке бастай ма? Мысалдармен түсін- діріңіз. 2. Өз мінез-құлқыцыздың негізгі топтан гөрі қо- сымша топтың әсеріне ұшыраган кезін корсе те аласыз ба? 3. Ішкілікке (нашақорлыққа) салынған отба- сыңыздың мүшесіне көмектесуге тырысып сы да, ықпалды адамдармен тығыз байланысы да күшті болады. 7. Еріктілер қауымдастықтары - мүдделері ор- тақ адамдардыц басын қосатын, табыс тап- пайтын топтар. Олар негізгі топтардың кейбір экспрессивті функцияларын қосымша топтар- дың құралдық функцияларымен біріктіреді. 8. Адамдар тығыз, өзара мүдделес тораптарға қо- сылып қауымдастық қүрады. Қауымдастық- тың ішіндегі әлеуметтік байланьтстар салыс тырмалы түрде әлсіз болған күннін, өзінде де өз мушелеріне коп эсер етеді. 9. Кешенді ұйымдар - қалыптасқан мәртебелік тармақтары бар үлкен ресми ұйымдар. Бюрок ратия - тиімділікті барынша арттыру мақса- тында құрылған күрделі ұйымдар. Бюрокра тия әдетте еңбекті бөлу; иерархиялық билік; ережелер мен қағидалар; адамгершіліктен ада әлеуметтік қатынастар; карьераға, қыз- меттің уақытшалығына, біліктілікке назар аудару; тиімділікке баса назар аудару сияқты ерекшеліктерімен сипатталады. 10. Қазіргі эаманіы ұйымдардың көбі бюрокра- тиялық үлгіге негізделгеніне қарамастан, бір- азы классикалық үлгіден әлдеқайда алшақ. Макдональдтандыруды сынаушылар: «Бюрок- ратияның ұтымдылыққа баса мән беруінің иррационал зардаптары болуы мүмкін», - дей- ді. Оның үстіне, тиімді бюрократиялардың барлыгы қызметкерлерді беріле жүмыс іс- теуге ынталандырып, ұжымдық мақсаттарға жету үшін ұйымның негізі болатын нормалар мен құндылықтарға, яғни ұжым мәдениетіне сүйенуі керек. жүрсіз делік. Мұнда қуатты және әлсіз байла- ныстарыңыздың қандай пайдасы тиюі мүм- кін? 4. Өз тәжірибеңізде бюрократияның қандай функцияларын қолдандыңыз? Онда қандай түйткілдер бар? |