Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of
Жаһандықтеңсіздік және лаңкестік (терроризм)
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Әлеуметтану негіздері
| Жаһандықтеңсіздік және лаңкестік (терроризм)
2001 жылы 11 қыркүйекте лаңкестердің екі үшағы Нью-Йорк қа- ласындағы әлемдік сауда орталығына және бір ұшағы Вашингтон қаласындағы Пентагонға шабуыл жасауынан 3000-ға жуық адам қаза тапты. Сол уақыттан бері террористер қаптаған топтардың атынан Үндістанда, Сингапурда, Ресейде және тағы басқа елдерде адам шығынына ұшыратқан шабуылдар жасаған. Лаңкестік деген не? Ғалымдар лаңкестік (терроризм) деп саяси мақсатта адамдарға қарсы қасақана жасалатын зорлық-зомбылықты айтады. Солай бола тұра лаңкестік - қоғамдық құрылысқа тәи құбылыс. Мәселен, бір топ үшін олар «террористер» болса, екінші топ үшін - «бостан- дық жолындағы күрескерлер», яғни «шахидтер» (Turk, 2004). Амери- калық революция британдық революциямен салыстырғанда (оны кедегі суды сатып алуға мәжбүр. Бүл жағдайдың жаһандық түрақсыздыққа эсер ететіні байқалады. Тек бай мемле- кеттердің мүшелері ғана бір затты сатып алу арқылы мемлекеттің қорғауында қалады (Үлттық ресурстық қорғаныс кеңесі, 2008). Бөтелкелерді өндіру, ж еткізу және жою орасан зор мұнай өнімдерін ка жет етеді. Сонымен ауаға, жерге және суға зиянды химикаттардың тым көп таралуына себеп болып, галамды қ жылынуды арттырады. Осы процес- тердщ көбі су тапшылығынан зардап шегіп отырған, дал осы бөтелкелерді шығаратын нашар дамыған елдерде ж үріп жатыр (Үлтты қ ресурстық қорға- ныс кеңесі, 2008). Қорытә келсек, су теңсіздігі кедей және қарқынды дамыған мемлекеттер арасында теңсіздіктің бар екенін көрсе- теді әрі осы теңсіздікті күшейте түседі. Терроризм - саяси-әлеуметтік себептерге байланысты адамдарға қарсы қасақана жасалатын зорлық-зомбылық. 198 7-ТАРА У «көтеріліс» деп атады) мүлде басқаша. Біреудің қандай да бір атақ- қа ие болуы жеңіске жеткен кім және тарихи кітаптарды жазған кім - соған байланысты. АҚШ укіметі әдетте лаңкестер деп тек шетелдіктерді атап, АҚШ-та америкалық азаматтар жасаған зор- лық-зомбылықты (түсік жасаушылардың өлімі және 1995 жылы Оклахомадағы бомбалау сияқты) лаңкестік емес, жекелеген бү- зақылық қылмыс деп сараптаған (Turk, 2004). Неліктен адамдар лаңкестікті өз ісіне айналдырады? Таңғалар- лығы, жеке теңсіздік бұған да әсерін тигізеді, кедей топтардың мү- шелері басқа топтарға қарағанда лаңкестікпен әлдеқайда аз айна- лысатыны анықталды. Керісінше, лаңкестік ұлттық немесе мәдени қауіп-қатерден қорғау ұстанымына негізделген (Turk, 2004). Кедей елдердегі адамдар көбіне халықаралық терроризмді екі жағдайда қол- дайды: біріншіден, өздерінің мәдениетіне, экономикасына, үкіметіне батыс елдер тарапынан қауіп төнеді деп немесе олардың бақылауына ұшырайды деп сенеді; екіншіден, олар терроризмді осындай әділет- сіздікпен күресудің гиісті әдісі ретінде қарастырады (Turk, 2004). жүктеу/скачать 30,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|