Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Әлеуметтану негіздері
- Бұл бет үшін навигация:
- Тартыну теориясы
| Қррқытып-үркіту теориясы
Дифференциалды ассоциация теориясы девианттылықты қол- дайтын топтар мен орталарда ғана девианттылықты түсіндіріп бере алады. Ал қорқытып-үркіту теориясы девианттылықты мү- нан кең ауқымда түсіндіреді. Бұл теорияның айтуынш а, адамдар конформизмнен гөрі девианттылы қ көбірек пайда келтіреді әрі девианттылықтың қатері мен залалы әлдеқайда аз деп сенгендік- тен ереже бұзуға барады. Тартыну теориясы құрылымдық-функциялық және символ- дық интеракционизм теориясының элементтерін біріктіреді. Деви- анттылықты ынталандыру және жазалау жүйесінің лайықсыздығы (дисфункциялығы) үшін кінәлайды. Алайда адамдардың девиант- тылыққа барар алдында оның зияны мен пайдасын асықпай тараз- ылайтынын да айтады (McCarthy, 2002; Jacobs, 2010; Pratt және т.б., 2006). Яғни символдық интеракционизмнің басқа теориялары сияқ- ты, бұл теория да өздерін қоршаған ортаның мән-мағынасын айна- ласындағылармен әрекетке түсу арқылы түсінеді. Тартыну теориясының айтуынша, әлеуметтік құрылымдар конформизм үшін лайықты сыйақы бермеген жағдайда адамдар девианттылықты таңдауы мүмкін. Мәселен, ешқандай болаша- гы жоқ жұмыста істейтіндер әсіресе оны тұтқындау я әлеуметтік түрғыдан айыптау ықтималдығы төмен болса, «ұрлық жасасам не арақты салынып ішсем жоғалтатыным шамалы, ал табатыным көп» деп ойлайды (Uggen, 2000; Sampson & Laub, 2005; McCarthy, 2002). Сон- дықтан 2011 жылы Англияның түкпір-түкпірінде үйлерді тонап, қиратып, өрт қою оқиғалары көбейгенде, ғалымдар жастардың (әсі- ресе азшылық өкілдерінің) арасында «бұл жүйе бізге қарсы» деген пікір орнығып қалған деген ой білдірді (Kulish, 2011). Ал, керісінше, ата-аналарымен тығыз байланыста болып, мектепте жақсы оқыған, өздерін сол мектептің бір бөлігі ретінде сезінген және жақсы жұ- мыс істеп жүрміз (жақсы жұмысқа тұрамыз) деп сенген адамдар- дың девианттылыққа баруы екіталай, себебі олардың бұдан жоғал- татыны көп (Haynie & Osgood, 2005). жүктеу/скачать 30,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|